300-399

Sayfa: 300

1. Yakında dört fitne olacak. Kanın mübah sayıldığı fitne ,kanın mübah ve malın helal sayıldığı fitne, kanın mübah malın ve namusun helal sayıldığı fitne (dördüncüsü Deccal fitnesidir)
Ravi: Hz. İmran (r.a.)

2. Yakında başınıza bazı emirler gelecek , rızıklarınıza el atacak, sizi yalanlarla avutacaklar. İş yapacaklar lakin yaptıkları fena olacak. En fena tarafları da kötülüklerini siz güzel görmedikçe ve yalanlarını tasdik etmedikçe sizden razı olmayacaklar. O zaman (yalnız) emirlik haklarını tanıyın. Sizi de tecavüzle kendilerine uydurmaya çalıştıklarında onlarla mukatele edin. kim bu yolda öldürülürse o şehiddir.
Ravi: Hz. Ebû Sülale (r.a.)

3. Benden sonra fitneler olur. Birisi de "Ahlas" fitnesidir.(deve çulu fitnesi, yani milletin boynunda temelli kalır.) Harpler, hicretler olur. Sonra daha şiddetli bir fitne olur. Ha bitti denir, daha da devam eder. O derece ki, fitnenin kendisine dokunmadığı ev ve müslüman kalmaz. Bu hal ehli beytimden bir müslüman(Mehdi a.s.) çıkıncaya kadar devam eder.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

4. Allah'dan ilm-i nâfi isteyin ve faide vermeyen ilimden Allah'a sığının.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

5. ALLAH'dan dünya ve ahirette af, afiyet ve yakîn isteyin. Zira yakînden sonra kula, afiyet kadar hayırlı bir şey verilmedi.
Ravi: Hz. Ebû Bekir (r.a.)

6. Allah'ın fazlından isteyin. Zira O istenmekten bıkmaz. İbadetin efdali de gamm ve hemmden kurtuluşu beklemektir.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

7. Düşük çocuklara da isim koyun. Allah onunla mizanınızı ağırlaştırır. Zira onlar kıyamet günü gelir de şöyle derler: "Ey rabbimiz beni zayi ettiler ve bana isim vermediler.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

8. Fena ahlak, sirkenin balı ifsad etmesi gibi, ameli bozar.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. Bakara suresinde bir ayet vardır ki, Kur'an ayetlerinin seyyididir. Bir yerde okundu mu şeytan orada tutunamayıp mutlaka çıkar. Bu "ayetül kürsi" dir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

10. Kuran'da bir sure vardır ki otuz ayettir. Sahibine (devamlı okuyana) affedilinceye kadar şefeat edecektir. O "Tebarekellezî biyedihil mülk"dür.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

11. Yakında ilim taleb eden kimseler gelecek. Onları gördüğünüzde: "Allah'ın rasulunün tavsiyesi ile merhaba" deyin ve onlara istedikleri fetvayı(bilgiyi) verin.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

12. Benden sonra yakında bir kavim gelecek, benim hadisimden soracaklar. Onlara ancak ezberlediklerinizi söyleyiniz. Kim kasten bana yalan isnad ederse cehennemde yerine hazırlansın.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

13. Üzerinize öyle bir zaman gelecek ki, o vakitte şu üç şeyden daha hayırlı bir şey olmayacak: "Helal para, kendisi ile ülfet edilen din kardeşi, amel edilen bir sünnet.
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)

Sayfa: 301

1. Ümmetime yakında bir zaman gelir ki, Kuran okuyacak çok, fakihler az olur. İlim kabz olunur. Kargaşalık çoğalır. Ondan sonra bir zaman gelir ki, ümmetimden bir takım adamlar Kur'an okurlar ama bu, gırtlaklarını geçmez. Bundan sonra yine öyle bir zaman gelir ki, müşrik müminle aynı mevzuda söylediğinin mislinde mücadele eder.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. İnsanlar üzerine bir zaman gelecek ki; o zamanda adam acz ve fucur arasında muhayyer kalacak. Kim bu zamana yetişirse fucura aczi tercih etsin.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

3. İnsanlar üzerine bir zaman gelecek ki; camilerde halka halka oturacaklar, ancak dünya üzerine muhabbet edecekler. (Bunlara rastlarsanız) onlara katılmayın. Zira Allah (z.c.hz)'lerinin o kimselerle alakası yoktur.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

4. İnsanlar üzerine bir zaman gelecek ki, Kur'an'ın merasimi ve müslümanlığın da adı kalacak. Onlar müslüman ismi alırlar, halbuki kendileri müslümanlıktan insanların en uzağıdırlar. Camileri süslü olur, hidayet bakımından ise viran olur. O zamanın alimleri, gök kubbesi altındaki alimlerin en şerlisi olup, fitne onlardan başlar ve yine onlara döner ( kabak da onların başına patlar.)
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

5. İnsanlar üzerine öyle bir zaman gelecek ki, camilerde onlardan binden fazla adam namaz kılacak da içlerinde hâzâ mümin bulunmayacak.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

6. Ahir zamanda bir kavim çıkacak, yaşları genç, akılları hafif olacak. Sözleri ise halkın en iyi sözlüsü olacak. Kur'an okuyacak ama hançerelerinden aşağı geçmeyecek. Ve onlar islamiyetten okun yaydan çıkması gibi, bir iz kalmamasına çıkacaklar. Kendilerine rastladığınızda onları öldürün. Zira kıyamet gününde Allah katında onları öldüren için nice ecir vardır.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

7. Allah nazarında günlerin seyyidi Cuma'dır. O, kurban ve Ramazan bayramı gününden de kıymetlidir. Onda beş haslet vardır; Allah o günde Hz. Adem (a.s.)'ı yarattı. O cennetten arza o gün indirildi. O günde vefat etti. Cuma gününde öyle bir saat vardır ki, bir kul o saatte Allah'dan bir şey istedi mi Allah onu kendisine mutlaka ihsan eder. Ancak istediği günah veya sıla-i rahmi kesen birşey değilse. Kıyamette Cuma günü kopacaktır. Hiç bir melek-i mukarreb, sema, arz, rüzgar, dağ ve taş yoktur ki, bu sebeble Cuma gününden korkmuş olmasın.
Ravi: Hz. Saad İbni Ubâde (r.a.)

Sayfa: 302

1. İnsanların seyyidi Adem (a.s.), Arabın seyyidi Hz. Muhammed (s.a.s.), Rumun seyyidi Süheyb (r.a.), Acemin seyyidi Selman (r.a.), Habeşin seyyidi Bilal (r.a.), dağların seyyidi Tur-i Sina, ağaçların seyyidi sidre, ayların seyyidi haram ayları, günlerin seyyidi Cuma, kelamın seyyidi Kur'an, Kuran'ın seyyidi Bakara suresi, Bakaranın seyyidi Ayetel kürsi'dir. Ve onda beş kelime vardır ki, her bir kelimede elli bereket bulunur.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

2. Dünya ve ahirette içilecek şeylerin seyyidi su, dünya ve ahirette yemeklerin seyyidi ise et ve pirinçtir.
Ravi: Hz. Suheyb (r.a.)

3. Seferde kavmin seyyidi onlara hizmet edendir. Hizmette onlara sebkat edenin faziletini, şehitlik müstesna kimse hiçbir şeyde bulamaz.
Ravi: Hz. Sehl İbni Saad (r.a.)

4. Cennet ehlinin hanımlarının seyyideleri İmran kızı Meryem'den sonra Fatıma, Hatice ve firavun ailesi Asiye'dir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

5. Ümmetime, yakında geçmiş ümmetlerin hastalığı isabet eder: Dünya nimetinden neşelenmek(batıl ile ferahlanmak ve tekebbür) tuğyan ve kin, mal ve evlat çoğaltma, haksız düşmanlık, husumet ve haddi aşan bir hased (ki neticesi mukateledir).
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Ümmetime yakında, ahir zamanda, kader meselesinden bir kapı açılır. Ve onu hiçbir şey kapamaz. Onu açanlara rastlarsanız, kendilerini şu mealdeki ayetle karşılarsanız size kafi gelir: "Arzda ve nefislerinizde her kime isabet eden bir musibet yoktur ki, kitapta tesbit edilmiş olmasın."
Ravi: Hz. Süleym İbni Cabir (r.a.)

7. Ümmetim içinde bir takım kavimler olacak ki, fakihleri ince ve karışık meseleleri ele alacaklar. İşte onlar, ümmetimin şerlileridir.
Ravi: Hs. Sevban (r.a.)

8. Ahir zamanda, eğlencenin ve çenginin meydan aldığı içkinin de mübah addolunduğu zaman yere batma, taş yağma zuhur edecek ve insan kılığından çıkma olacaktır.
Ravi: Hz. Sehl İbni Saad (r.a.)

9. Yakında ümmetim içinde bazı kimseler olacak ki, çeşitli yemekler yiyecekler, çeşitli içecekler içecekler ve renk renk elbiseler giyecekler ve sözü de dilini döndürüp konuşacaklar. İşte bunlar ümmetimin şerlileridir.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

10. Ahir zamanda zalim hükümdarların avanesi olur ki, onlar sabah Allah'ın gazabında yürürler, akşamda Allah'ın buğzu içinde dolaşırlar. Sakın onların sırdaşlarından olmayın.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

11. Benden sonra yakında birtakım sultanlar peydah olur. Kapılarında fitneler develerin yatakları gibidir. Kimseye bir hayır göstermezler. Bir şey verirlerse, ancak onların dinlerinden bir taviz kopararak verirler.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Hars (r.a.)

12. Benden sonra yakında ümmetimden bir taife zuhur eder ki, Kur'an'ı okurlar ama boğazlarını geçmez. Dinden de okun yaydan çıktığı gibi çıkarlar ve avdet de etmezler. Onlar, halkın ve mahlukatın en şerlisidirler. Alametleri de yüzünü gözünü traş etmeleridir.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

Sayfa: 303

1. Yakında ümmetimden bazı kimseler gelir. Alimlerini müşkül meselelerle yanıltırlar. Bunlar ümmetimin şerlileridir.
Ravi: Hz. Sevban (r.a.)

2. Yakında seninle Aişe (r.anha) arasında bir hadise olacak(bunu Hz. Ali (r.a.)'a söylemişti). Hz.Ali (r.a.) dedi ki: "Öyle ise Ya Rasulallah, ben onların en fenasıyım." Buyurdu ki: "Hayır. Lakin bu hadise olduğunda sen onu evine(mahalli emanına) teslim et (cemel vakası).
Ravi: Hz. Ebû Rafi' (r.a.)

3. Benden sonra ümmetimden bir kavim gelir. Kur'an'ı okur, dini ilimlerden de malumatları olur. Şeytan onlara gelir: "Dünyalığınızı düzeltmek için hükümete sokulsanızya. Siz yine dininizde onlara uymazsınız." der. Nasıl çalıdan dikenden başka bir şey alınmazsa, onlara sokulmaktan günahtan başka birşey elde edilmez.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Yakında bazı emirler gelecek. Siz onların bazı işlerini beğenecek bazılarından ise hoşlanmayacaksınız. Kim onlarla mücadele ederse necat bulur. Kim onlardan ayrılırsa selamet bulur, kim de onlara karışırsa helak olur.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

5. Benden sonra bir takım umera gelecek ki, onlar benim yolumda gitmezler. Adetimi adet etmezler. Onlardan bir takımının kalbleri, insan suretinde şeytan kalbidir. Hz.Huzeyfe (r.a.) dedi ki: "O hadiseye yetişirsem nasıl yapayım" Buyurdu ki: "Emîri azama itaat et. Sırtına vurup lokmanı alsa da(Hz.Osman r.a. fitnesi).
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)

6. Sizin üzerinize bazı umera peydah olur. Namazı vakitlerinden geciktirir ve bidat çıkarırlar. İbni Mesud (r.a.) dedi ki: "Onlara yetişirsem ne yapayım?" Buyurdu ki: "Ey Ümmü abdin oğlu, benden nasıl yapacağını soruyorsun. Allah'a isyan edene itaat yoktur".
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

7. Ahir zamanda ümmetimden bir takım insanlar meydana gelir ki, kendimizin de, babalarımızın da işitmediği şeyleri anlatırlar. Sizler ve babalarınız bunlardan kendilerinizi çekin.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Ümmetimin sonunda bir takım kadınlar peydah olur ki, erkekler gibi eğerlere binerler ve mescidin kapısında inerler. Onlar giyinik çıplaklardır. Başlarını da zayıf devenin hörgücü gibi yaptırırlar. Bunları telin edin. Zira onlar mel'undurlar. Eğer sizden sonra gelecek ümmet olsaydı, bunlar da o gelecek ümmete hizmetçi olurlardı. Nasıl ki, sizden önceki ümmetlerin kadınlarının sizlere hizmetçi oldukları gibi.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

9. Benden sonra yakında, bazı umera gelecek, birbirini öldürecekler.(mevki makam için)
Ravi: Hz. Ammar (r.a.)

10. Yakında madenler çıkacak ve onun peşine düşenler insanların şerlileri olacak.
Ravi: Beni süleym'den biri

11. Ahir zamanda lûtî denilen bir taife çıkar ve üç sınıf olur: Bir sınıfı yüze bakmak ve konuşmakla, diğeri musafaha ve kucaklaşmakla yetinirler. Bir sınıfı da bu işi bilfiil yaparlar. Allah'ın laneti bunların üzerine olsun. Meğer ki tevbe ederler. Tevbe edenin tevbesini Allah kabul eder.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

Sayfa: 304

1. Ümmetimin sonunda bir takım kavimler olur ki, camilerini süsler, kalblerini ise viran ederler. Onlardan birisi dinine vermediği ehemmiyetten fazlasını elbisesine verir. Bunlar, dünyaları selamet oldu mu, ahiret işini kaale almazlar.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

2. Benden sonra bir fitne olacak, o fitne olduğunda Ali ibni Ebi Talib (r.a.)'ı tutun. Zira hak ile batılı ayırd edecek odur.
Ravi: Hz. Ebû Leyla el Gıfari (r.a.)

3. Benden sonra muzlim gecenin karanlık dalgaları gibi fitneler olacak. İnsanlar orada alabildiğine gidecekler. Denildi ki: "O halde hepsi helak olucudur." Buyurdu ki: "Dünyadaki katl onlara kafidir." (Ahiretlerine dokunmayacak.)
Ravi: Hz. Saad (r.a.)

4. Yakında üzerinize bazı emirler gelecek. Kalbinizin yattığı ile size emirler verecek. Fakat sevmediklerinizi yapacaklar. Sizin için bunlara itaat gerekmez.
Ravi: Hz. Ubâde (r.a.)

5. Benden sonra bazı valiler gelecek, iyisi iyiliği ile, kötüsü de kötülük üzere valilik yapacak. Siz bunları dinleyin. Hakka uygun herşeyde kendilerine itaat edin. Arkalarında namaz kılın. Eğer iyilik yaparlarsa hem size, hem onlara. Fenalık yaparlarsa sizin lehinize, onların aleyhine olur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Ümmetimden "Ehli kitabdan" bir cemaat ve "ehli liben" (çöl halkı) helak olacak. Denildi ki: "Ehli kitab kimdir?" Buyurdu ki: "Kitabullahı öğrenip müslümanlarla mücadele edecek bir kavimdir." Denildi ki: "Ehli Liben kimdir?" Buyurdu ki: "Şehvetlerine uyub, namazı terkedecek bir kavimdir."
Ravi: Hz. Ukbe (r.a.)

7. Müslümanlar Ye'cuc ve Me'cuc'un ok ve kalkanlarından kalanı yedi sene yakacaklardır. ( Tûri Sina'dan kurtulduktan sonra)
Ravi: Hz. Nevvas İbni Sem'an (r.a.)

8. Yalancı şahidin ayağı yerinden oynamadan Cehennemi hak eder.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Ümmetimin en şerlileri o kimselerdir ki, akşam sabah nimet içinde yemeğin en iyisini yerler ve elbisenin en iyisini giyerler. Onlar ümmetimin gerçekten en şerlileridir. Zalim emirden kaçan adam asi değildir. Bilakis asi olan zalim emirdir. Dikkat edin. Allah'a isyanda mahluka itaat yoktur.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

Sayfa: 305

1. Ümmetimin şerlileri, çok konuşan, düşüncesizce konuşan ve azametle konuşanlardır. Ümmetimin hayırlıları ise, ahlakça en güzel olanlarıdır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. Ümmetimin şerlileri, hem hakim mevkiini işgal eder, hem de şüpheli işlerle karşılaştımı kimseye danışmaz. Hükmünde isabet ederse kibirlenir. Gazablanınca da şiddet gösterir. Kötülüğü yayan da onu işliyen gibidir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Ümmetimin şerlileri, kendine mümtaz mevki veren, kendinin dince mevkiini beğenen ve amelinde mürailik yapan, hüccetinde muhasama eden kimselerdir. Riyanın azı da şirktir.
Ravi: Hz. Abdurrahman İbni Sabit (r.a.)

4. İnsanların şerlilerindendir o fasık ki, Allah kitabını okudu ve dini de, fıkhı da öğrendi de hakim mevkiindeki fasıka dalkavuk oldu. Ve o adam bunun okuyuşu ile keyf etti. Allah (bunların her ikisinin de) söyliyenin de, dinliyenin de kalbini mühürler.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.a.)

5. Ümmetimin şerlileri ve Cehenneme sevk olunacakların ilki, ümmetimden, yediklerinden doymıyan ve topladıklarından kanmıyan aç gözlülerdir.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

6. İnsanların şerlisi üç sınıftır: "Ana-babaya karşı kibirli olup, onları tahkir eden adam. İnsanlar arasında yalanla münaferet çıkaran ve onları birbirine buğz edip birbirinden uzaklaşıncaya kadar fesad için koşan adam. Erkekle ailesi arasında yalan sözlerle koşup, kadını haksız yere kıskandıran ve sonra arasını ayırıp arkasından kadına kendi sahip olan adamdır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

7. En fena yemek, kendisine zenginlerin çağırılıp fıkaraların çağırılmadığı düğün yemeğidir. Kim ki davete icabet etmezse Allah ve Peygambere asi olmuş olur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Evlerin en şerlisi hamamldır. Orada sesler yükselir, avretler açılır. Denildi ki: "Hamamda hastalar tedavi olunuyor ve kirler gidiyor." Buyurdu ki: "Girecek olan ancak örtülü girsin."
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

9. Kıyamet gününde menzile ( derece) bakımından insanların en şerlisi, dilinden ve şerrinden korkulan kimsedir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

10. Dünyanın şerefi zenginlik, ahiretin şerefi ise takvadır. Erkek ve dişiden yaratılan sizlerin şerefiniz müstağni olmanız, kereminiz takva, hasebiniz ahlakınız, nesebiniz de amellerinizdir.
Ravi: Hz Ömer (r.a.)

11. Mü'minin alameti, gece namaz kılması ve izzeti de insanların elindekinden müstağni olmasıdır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

12. Mü'minlerin kıyamette sırat üzerindeki alametleri: "Ya Rabbi Sellim, Sellim" sözüdür. (Selamete erdir.)
Ravi: Hz. Muğire İbni Şu'be (r.a.)

Sayfa: 306

1. Mü'minlerin kabirden baas olundukları günde şiarları: "Lâ ilâhe illallah ve alellahi fel yetevekkelil mü'minûn" dur.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

2. Mü'minlerin, kıyamet gününde, kıyametin zulmeti içinde şiarları: "Lâ ilâhe illâ ente" dir. (Bunlar alameti farika gibidir.)
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

3. Şefaatim, ümmetimden büyük günah sahiplerinedir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Şefaatim, ümmetimden günah sahiplerinedir. Ebud Derda dedi ki: "Zina ve sirkat etse de mi?" Buyurdu ki: "Evet, Ebud Derda'nın muhalefetine rağmen, zina da etse, sirkat de etse.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

5. Şefaatim, ümmetimden Ehli Beytimi sevenler içindir. Ehli Beytim şîam (bölüğüm) dır.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

6. İhtiyarlığınızı kına ile gideriniz. Zira bu, yüzleriniz için güzellik, ağızlarınız için boşluk, kadınlarınız için kuvvettir. Kına, Cennet ehlinin kokusunun seyyididir, ve kına küfürle imanı ayırır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. Allah'ın arzdaki şehidleri, halk üzerinde Allah'ın eminleridir. İster öldürülsünler, ister (yataklarında) ölsünler.
Ravi: Sahabeden bazılarından

8. Kara şehidinin borç ve emanetten başka bütün günahları affedilir. Deniz şehidinin ise emanet ve borcu da dahil bütün günahları affedilir.
Ravi: Hz. Peygamberin halasından

9. Meclislerinizi, ölümü anarak, süsleyiniz. (Gurur kırmak için)
Ravi: Hz. Atâ el Horasani (r.a.)

10. Beni Hûd, Vâkıa, Mürselât, Amme Yetesâelûne ve İzeşşemsi Küvvirat sureleri ihtiyarlattı.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

11. Kırk yaşına sahip olandan, bela vesilesi hastalıklar, cüzzam, baras ve onlara benziyen hastalıklar men olunur. Elli yaşında olan, inabe ile merzuk olur. Altmış yaşına gelenden hesab hafifletilir. Yetmiş yaşına geleni Allah ve semadaki melekler sever. Seksen yaşında olanın hasenatı yazılır. Seyyiatı yazılmaz. Doksan yaşında olan ise kendi nefsi ve ehli beyti arasında yeryüzünde Allah'ın esiridir. (Kendisinden hesap sorulmaz)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

12. Seferde Ramazan orucu tutan, hazerde oruç yiyen gibidir. (Şayet seferde vazife sahibi olup da vazifesine halel gelirse.)
Ravi: Hz. Abdurrahman İbni Avf (r.a.)

Sayfa: 307

1. Nuh (a.s.) Ramazan ve Kurban Bayramı günleri hariç, bütün sene oruç tuttu. Davut (a.s.) her aydan üç gün oruç tuttu. Diğer zamanını ister oruçlu geçirsin ister geçirmesin. (Böyle yapardı.)
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

2. Kadir gecesi sabahı güneş şuasız olarak doğar. Yükselinceye kadar sanki büyük bir tabak gibidir.
Ravi: Hz. Ubey İbni Kaab (r.a.)

3. Allah ve Resulu doğru söyledi: "Malınız ve evladınız fitnedir." Şu iki çocuğa baktım da (Hasan ve Hüseyin r.anhüma) yürüyorlar, düşüyorlar (ağlıyorlar da) sabredemedim. Hutbemi kesdim, onları kaldırdım.
Ravi: Hz. İbni Huzeyme (r.a.)

4. Gizli sadaka Allah'ın gadabını söndürür. Sıla-i Rahim ömrü artırır. İyilik yapmak insanı kötü akibetten korur.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

5. Sizin küçükleriniz Cennet ehlinin de küçükleridir. Onlardan birisi babasına mülaki olurda elbisesini tutar ve Allah, ana ve babasını Cennete sokuncaya kadar onu bırakmaz. (küçükken ölen çocuklar)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Meleklerin Rabları huzurunda saf oluşu gibi saf tutun. Ki onlar safları düz tutarlar ve omuzlarını birleştirirler.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

7. Akrabayı yoklamak malı çoğaltır, ailede muhabbeti artırır ve ömrü uzatır.
Ravi: Hz. Amr İbni Sehl (r.a.)

8. (Gemide) batma korkusu olmadıkça ayakta kıl.(Gemideki namazdan sorulunca Peygamberimizi (s.a.s.) böyle cevap verdi.)
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

9. Ayakta kıl ki, o efdal olanıdır. Kim oturarak kılarsa, ona ayaktakinin sevabının yarısı vardır. Kim de uyuklayarak kılarsa, ona da oturarak kılanın sevabının yarısı vardır.
Ravi: Hz. İmran (r.a.)

10. Arkadaşlarına namaz kıldırdığında onların en zaifine göre kıldır. Zira onların arasında zaif, hasta ve ihtiyaç sahibi olabilir. Karşılığında ücret almayan müezzin edinin.
Ravi: Hz. Osman İbni Ebil Asi (r.a.)

11. Ayakta kıl. Gücün yetmezse oturarak kıl. Ona da muktedir olamazsan yan üzere kıl. (Baş oynatamıyacak gibi ise namaz geriye kalır.)
Ravi: Hz. İmran (r.a.)

12. Mescid'i Havf'de (minada) yetmiş Peygamber namaz kıldı. Onlardan birisi Musa (a.s.) dır ki, sanki Ben onu, üzerinde katvânî iki aba olduğu halde, Şemua kabilesinin ağzına liften yular vurulmuş develerinden bir deve üzerinde, ihramlı olarak ve iki saç örgüsü ile görüyor gibiyim.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

13. Allah'ın Nebilerine ve Resullerine selat-ü Selam getirin. Zira Allah Beni baas buyurduğu gibi onları da mürsel olarak göndermiştir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

14. Beni andığınızda diğer Peygamberlere de selat-ü Selam getirin. Zira onlar da Benim baas olunduğum gibi Baas olunmuşlardır.
Ravi: Hz. Vail İbni Hucur (r.a.)

Sayfa: 308

1. Evinizde de namaz kılın. Onlarda nafileleri bırakmayın.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

2. Evlerinizde namaz kılın ve onları kabir haline getirmeyin. Benim evimi de bayram yeri edinmeyin. Bana Selat-ü Selam getirin. Muhakkak sizin selamınız, nerede olursanız olun, Bana ulaşır.
Ravi: Hz. Hasan (r.a.)

3. "Lâ ilâhe illallah" diyenin cenaze namazını kılın ve "Lâ ilâhe illallah" diyenin arkasında, ona uyup namaz kılın.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

4. Koyun yatan yerde namaz kılın. Develerin yattığı yerde kılmayın. Zira onlar şeytandan yaratılmışlardır.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Mugaffel (r.a.)

5. Her salih ve facir kimsenin arkasında namaz kılın. Her salih ve facirin cenaze namazını kılın. Her salih ve facir amirle de cihad edin. ( Facir hem müslüman, hem günahkar kimse)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Ölülerin üzerine dört tekbirle namaz kılın. Gece-gündüz, erkek-kadın, büyük-küçük olsa da.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

7. Akrabayı yoklamak, güzel ahlak ve güzel komşuluk; beldeleri mamur eder ve ömrü artırır.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

8. İki sınıf vardır ki, onların İslamiyetten nasipleri yoktur. Murciye ve Kaderiye. (Kaderiye: Allah'dan hayır gelir, şer gelmez diyen. Murciye: İman, itikattan ibarettir. Amel yok diyen.)
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

9. Ümmetimden iki sınıfa şefaatim olmaz; Zalim kalbli umera ve dinde her aşırı giden müfrid kimse.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

10. Ümmetimden iki sınıf salih olursa, ümmette salih olur. Umera ve Ulema.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

11. Ümmetimden iki sınıfın İslamiyetten nasibi yoktur: Mürciye ve kaderiye. Denildi ki: "Mürciye nedir?" Buyurdu ki: "İman sözden ibarettir, amel değildir, diyenlerdir. Denildi ki: "Kaderiye nedir?" Buyurdu ki: "Şer takdir edilmemiştir, diyenlerdir."
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

12. Horozun sesi namazı, kanatlarını çırpması rükuu ve secdesidir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

13. İki ses dünya ve ahirette mel'undur: Nimetle çalgı, musibette feryad.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

14. Oruç tutanın sükutu tesbih, uykusu ibadet, duası müstecab ve amelinin ecri de kat be kattır.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

15. Arefe gününün (Kurban bayramı) orucu geçmiş ve gelecek iki senenin günahına, aşûre gününün orucu ise geçmiş bir senenin günahına kefarettir.
Ravi: Hz. Ebû Katade (r.a.)

Sayfa: 309

1. Ramazandan Ramazana ve her ayda üç gün oruç tutmak, bir sene oruç tutmak ve iftar etmek gibidir. (Hz. İbrahim (a.s.)'ın sünneti.)
Ravi: Hz. Ebû Katade (r.a.)

2. Sabır (Ramazan) ayının orucunu tutmak ve her aydan üç gün oruç, bütün sene oruç tutmak gibidir. Bu, göğüsteki gıllı- gışı giderir. Denildi ki: "Gılli-gış nedir?" Buyurdu ki: "Şeytanın kirlettiğidir."
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

3. Terviye günü (Zilhiccenin 8'inci günü) oruç tutmak bir seneye, arefe günü oruç tutmak ise iki seneye kefarettir. (Hacdan gayri yerde)
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Aşûre günü oruç tutun. Bir gün evvel bir gün sonra da tutmak suretiyle yahudilere muhalefet edin.
Ravi: Hz. Davud İbni Ali (r.a.)

5. Ara düzeltmek, bütün nafile namaz ve oruçlardan hayırlıdır.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

6. Bu ümmetin ilk tabakasının salahı zühd ve kuvvetli iman sayesinde olur. Sonuncuları ise hasislik ve tûl-ü emelle helak olanlar.
Ravi: Hz. Amr İbni Şuayb (r.a.)

7. Kimsenin göremeyeceği yerde kılınan nafile namaz, insanlarca görülen yerdekinin yirmibeş mislidir.
Ravi: Hz. Suheyb (r.a.)

8. Kadının yalnız kıldığı namaz, cemaatle kıldığının yirmibeşine bedeldir.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

9. Cemaatle kılınan namaz, yalnız kılınan namazdan yirmiyedi derece efdaldir.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

10. Yatsı namazını cemaatle kılmak kıyamülleyle ve sabah namazını cemaatle kılmak yine gece namazına mualdildir.
Ravi: Hz. Osman (r.a.)

11. Adamın, Allah yolundaki bir gazada, yalnız kıldığı bir namazı, yirmibeş namaza ve yine gazada arkadaşı ile kıldığı bir namazı yediyüz namaza, ve cemaati kübra ile (kumandanları ile beraber) kıldıkları namaz ise, kırkdokuz bin namaza bedeldir.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

12. Benim bu mescidimde kılınan bir namaz, diğer mescidlerde kılınan bin namazdan hayırlıdır. Ancak Mescid-i Haram müstesna.
Ravi: Hz. Cubeyr (r.a.)

Sayfa: 310

1. Benim bu mescidimde kılınan bir namaz, diğer mescidlerde kılınan bin namazdan hayırlıdır. Mescidi Haramda kılınan bir namaz ise, diğer yerlerdeki yüzbin namazdan efdaldir.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

2. Nafile veya farz namazı sarıkla kılmak, sarıksız kılınan yirmibeş namaza bedeldir. Sarıklı bir Cuma ise, sarıksız yetmiş Cuma'ya bedeldir.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

3. Gece namazı iki rik'atta selam vererek olur. Sabah namazı girecek korkusu varsa bir rik'atla olsun, vitri tamamlayın.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

4. Bir adamın kılıcını kuşanarak kıldığı bir namaz, kılıcını kuşanmaksızın kıldığı yediyüz namaza bedeldir.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

5. İki namaz vardır ki, ondan sonra namaz kılınmaz. Sabah, güneş doğuncaya ve ikindi, güneş batıncaya kadar.
Ravi: Hz. Saad (r.a.)

6. (Kadınlara hitaben) Sizin evinizin en mahrem yerinde kıldığınız namaz, (oturma) odanızda kıldığınızdan efdaldir. Odanızda kılmakta olduğunuz ise, caminin bir odasında kıldığınızdan efdaldir. Cami odasında kıldığınız namaz ise cemaat mescidinde kıldığınızdan efdaldir.
Ravi: Hz. Ümmü Humeyd (r.a.)

7. Kılıç kılıca gelindiğinde kılınacak namaz, bir rek'attır. Bu, insana kafi gelir, ve bunu yaparsa ayrıca iade etmez.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

8. Müslümanın kaybettiği şey, içinde ateş yanığıdır.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Şuhayb (r.a.)

9. Rabbımız, kullarının ye'sinden güldü.
Ravi: Hz. Ebû Razin (r.a.)

10. Bir kavime güldüm ki, size şark tarafından gelecekler ve Cennete istemeyerek sevk olunacaklar.
Ravi: Hz. Sehl İbni Saad (r.a.)

11. Kurbanlarınızı gönlünüz hoş olarak kesin. Zira hiç bir müslüman yoktur ki, kurbanının kıbleye döndürüp kessin de bunun kanı, boynuzu, yünü, herşeyi kıyamette kendi mizanına konan hasenatı olmasın.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

12. Altı aylıkla bir yaş arasındaki koyunu kurban edebilirsiniz. Zira o caizdir.
Ravi: Hz. Ümmü Bilal (r.a.)

13. Allah Teala temsil getirdi ki, bir doğru yol o yolun iki tarafında iki sur var. Onlarda açık kapılar ve o kapılar üzerinde sarkıtılmış perdeler var. O doğru yolun giriş kapısının üzerinde bir davetçi var ki şöyle bağırır: "Ey insanlar hepiniz bu yola girin, sapmayın." Yolun üstünde diğer bir davetçi de, bir kimse bu perdelerden birisini açmak istediği zaman der ki: "Sakın o perdeyi açma. Eğer onu açarsan harama girersin." İşte bu doğru yol islamdır. İki tarafındaki surlar, Allah'ın hudutlarıdır. Açık kapılar Allah'ın haram kıldıklarına açılır. Bu yolun başındaki davetçi, Allah'ın kitabıdır. Yolun üstünden davet eden diğeri ise her müslümanın kendi kalbindeki Allah öğütçüsüdür.
Ravi: Hz. Nevvas İbni Sem'an (r.a.)

Sayfa: 311

1. Koyunu kurban et. Dinarı da ( parayı) da tasadduk et. (Peygamberimiz sahabeden birine bir dinar vermiş ve "bir kurban al" demiş. O da bir kurban alıp bir dinar karla satmış. Yeniden bir kurbanla bir dinar karı getirmiş. O zaman bu hadisi şerif varid olmuş.)
Ravi: Hz. Hakim (r.a.)

2. Kâfirin vücudu Cehennemde büyüyecek. Öyle ki, azı dişi Uhud dağı gibi, derisi yetmiş arşın kalınlığında, pazuları Beyza dağı gibi, uyluğu Varakan dağı gibi olur. Cehennemde oturduğu yer ise Benimle Rebeze arası kadardır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. (Yazı yazan bir kimseye) Kalemini kulağına koy. Zira söyleneni daha iyi hatırlarsın.
Ravi: Hz Zeyd İbni Sabit (r.a.)

4. (Bir kertenkele için) Besmeleyle kesin ve yiyin.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

5. Elini, bedeninden ağrı gören yerine koy. Üç defa besmele çek ve yedi defa: "Eûzü billahi ve kudretihi min şerri mâ ecidu ve uhâziru" de.
Ravi: Hz. Osman İbni Ebil Asi (r.a.)

6. Sağ elini rahatsız olan yere koy ve yedi defa mesh et. Ve her defasında şunu de: "Eûzü bi izzetillâhi ve kudretihî min şerri mâ ecidü."
Ravi: Hz. Osman İbni Ebil Asi (r.a.)

7. Elini ağrıyan yerine koy. Üç defa şunu söyle geçer: "Bismillah Allahümme ezhib annî şerre mâ ecidü bi da'veti nebiyyikettayyibil mübârekil mekîni indeke bismillah."
Ravi: Hz. Esma binti Ebubekir (r.anha)

8. Saad İbni Muaz'a kabir iyice daraldı da açılması için Allah'a dua ettim.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

9. Sağ elini kalbinin üzerine koy, mesh et. Ve şöyle söyle: "Bismillahi Allahümme dâvinî bi devâike veşfinî bi şifâike ve ağninî bi fadlike ammen sivâk, vahzir annî ezâke." (Bunu Ğayra'ya söyledi.)
Ravi: Hz. Meymune binti Ebu Asib (r.anha)

10. Allah'a masiyetle emretmedikçe, emire itaat etmek müslüman kişiye haktır. Allah'a isyanla emredene itaat yoktur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

Sayfa: 312

1. Kadınlara itaat nedamettir.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

2. Allah'a itaat etmek, anneye-babaya itaat etmektir. Anneye-babaya isyan eden Allah'a isyan etmiş olur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Cahiller arasındaki ilim talibi, ölüler arasındaki diri gibidir.
Ravi: Hz. Hasan (r.a.)

4. İlme talib olan Rahman'a talib olan gibidir. İlim talebi İslamın rüknüdür. Ona talib olan Peygamberler gibi mükafat görür.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

5. Allah için ilim taleb eden kimse gazi, Allah Azze ve Celle yolunda harbe giden kimse gibidir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

6. Ümmetimin tabakaları beş dönemden geçer. Onlardan her bir tabaka kırk senedir. Benim ve ashabımın dönemi, ilim ve iman ehli dönemidir. Onları takiben seksene kadar gelenler, iyilik ve takva ehlidir. Onları takiben yüz yirmiye kadar gelenler, merhamet ve sıla ehlidir. Onları takiben yüzaltmışa kadar gelenler, sıla-ı rahimden kesilme ve birbirlerine yüz çevirme ehlidir. Onları takiben ikiyüze kadar gelenler ise, harpler ve karışıklıklar ehlidir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. Deccal zamanında mü'minlerin yemeği, meleklerin taamı olan tesbih ve takdisler olacaktır. Kim o günde dilinde tesbih ve takdis olursa, Allah ondan açlığı giderecektir.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.a.)

8. Cömertin yemeğini yemek devadır. Hasisin yemeği ise derttir.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

9. Düğünde, birinci günün yemeği sünnet, ikinci gün yemeği fazilet, üçüncü gün yemeği ise riya ve gösteriştir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

10. İlim taleb etmek her müslümana farzdır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

11. İlim talebi her müslümana farzdır. İlmi, ehlinin gayrisine veren, cevheri, inciyi ve altını hırsızlara takan kimse gibidir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

12. İlim talebi, Allah katında namaz, oruç, hac ve Aziz ve Celil olan Allah yolundaki cihaddan daha efdaldir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

13. Bir saatlik ilim talebi, bir gece sabaha kadar ibadet etmekten hayırlıdır. Bir günlük ilim talebi ise üç ay oruç tutmaktan hayırlıdır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

14. Fıkıh öğrenmek her müslümana mutlaka vacibdir.
Ravi: Hz Enes (r.a.)

15. Helal kazanç talebinde bulunmak, farzdan sonra farzdır.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

Sayfa: 313

1. Şu bedenlerinizi temizleyin ki, Allah da sizi temizlesin. Zira temiz geceleyen hiçbir kul yoktur ki, onunla beraber iç çamaşırında bir melek gecelemiş olmasın. O kul gece yatağında kımıldadığında o melek şöyle der: "Allahım şu kulunu mağfiret eyle. Zira o temiz gecelemiştir." (Abdestli yatmak meselesi.)
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

2. Bir adamın namaz için abdest alıp temizlenmesi üzerine, Allah onun günahlarını örter. Namazının sevabı ise kendine fazladan kalır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

3. Yemeğin temizliği yemeği, dini ve rızkı artırır.
Ravi: Hz Enes (r.a.)

4. Ne mutlu o kimseye ki, nefsini alçaltmadan tevazu gösterdi. Meskenete düşmeden nefsini küçülttü ve topladığı malından bir kısmını masiyet olmayan yere infak etti. Sonra ehli fıkıh ve hikmet ile düşüp kalktı. Miskin ve düşkünlere merhamet etti. Ne mutlu, nefsini küçültene ve kazancını helalinden temin edene, iç hali güzel, dışı da kerim olana ve insanlara da kötülük yapmayana. Ne mutlu o kimseye ki, ilmi ile amel etti, malının fazlasını infak etti ve sözünün fazlasını ise tuttu.
Ravi: Hz. Rakbin el Mısri (r.a.)

5. Ne mutlu o kimseye ki, islamiyete erişti, rızkı da kafi miktarda oldu ve buna da kanaat etti.
Ravi: Hz. Fudale İbni Ubeyd (r.a.)

6. Ne mutlu Şam'a. Zira Allah (z.c.hz)'nin melekleri Şam üzerine kanadlarını germiş bulunur.
Ravi: Hz Zeyd İbni Sabit (r.a.)

7. Tûbâ! (Ne mutlu) Beni görüp de iman edene. Sonra ne mutlu, ne mutlu yine ne mutlu Beni görmeden, Bana iman edene. Denildi ki: "Tûbâ nedir?" Buyurduki: "Tûbâ Cennette bir ağaçtır. Büyüklüğü yüz yıllık yer tutar. Ve Cennet elbiseleri de onun tomurcuklarından yapılır.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

8. Ne mutlu, Allah yolunda cihad ettiğinde Allah'ın zikrini çok yapana. Zira ona zikrinin her bir kelimesi için yetmiş bin hasene vardır ve onun her hasenesi de on mislidir. Bununla birlikte, Allah katında kendisi için daha fazlası vardır. O da on misli olarak verilir. Eğer infakta da bulunmuşsa onun da sevabı buna benzer.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

9. Ne mutlu muhlislere (halis kul olana). İşte bunlar hidayet kandilleridir. Ve bunların oldukları yerde, her fitnenin zulmeti, onlar sebebiyle aydınlanır gider.
Ravi: Hz. Sevban (r.a.)

10. Ne mutlu sana ey kuş, ağaçlarda sığınır, meyvasından yer geçinirsin. Sonra da hesapsız bir devreye geçer gidersin.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

11. Tûbâ bir ağaçtır. Allah onu kudret eliyle dikmiştir ve ruhundan ona nefyetmiştir. Cennet ehlinin elbiseleri ondan dikilir ve dalları Cennet sularından taşar.
Ravi: Hz. İbni Cerir (r.a.)

Sayfa: 314

1. Ne mutlu gece hacı olup, gündüz gazaya gidene. O öyle bir kimsedir ki, başı kalabalık, hali de perdeli, dünyadan aza kanaatkar, çoluk çocuğunun yanına gülerek girer, gülerek çıkar. Nefsim yed-i kudretinde olana yemin ederim ki, böyle adamlar, Aziz ve Celil olan Allah yolundaki hacıların ve gazilerin ta kendisidir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. Ne mutlu İsa (a.s.) indikten sonraki hayata. Göğe rahmet için, arza da yeşertmek için müsaade edilir. Taş üzerine tohum ekilse biter, insanlar arasında kin ve çekememezlik olmaz. Hatta bir adam bir aslana rastlasa aslan ona dokunmaz. Yılana bassa yılan onu sokmaz.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Ne mutlu Allah (z.c.hz)'nin gölgesine önden koşanlara. Onlar, hakları verildiğinde kabul eder, başkalarının hakları kendisinden istenildiğinde bol bol verirler ve onlar öyle kimselerdir ki, kendileri için nasıl hüküm verirlerse, başkaları hakkında da öyle hüküm verirler.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

4. Ağızlarınızı temiz ve hoş tutun. Zira onlar Kur'an yoludur.
Ravi: Hz. Vadîn (r.a.)

5. (Peygamberimizin marazı mevtinde kendisine Zatülcenb ilacı içirmek istemişler) Siz zannettiniz ki Allah Bana zatülcenbi musallat etti, öyle mi? Allah bunu yapmadı. Nefsim Yed-i kudretinde olan Allah'a yemin ederim ki, Allah bu evde Bu ilacı kullanmadık kimse bırakmayacak, amcam Abbas müstesna.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

6. Mü'minin sırtı korudur. (Taht-ı emniyettedir) Zimmetine hak geçirmedikçe. ( Şer'i ceza hariç)
Ravi: Hz. İsmet (r.a.)

7. Onlar için namaz aşikare oldu, onu kabul ettiler. Zekat gizli oldu, onu yediler. İşte bunlar münafıktır.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

8. Hastayı yoklayan kimse, Cennet bahçesindedir ve onun yanına oturduğunda ise Allah'ın rahmeti kendisini sarar.
Ravi: Hz. Abdurrahman İbni Avf (r.a.)

9. Hastayı yoklayan adam, Allah (z.c.hz)'nin rahmetinde yüzerek gelir ve yanına oturduğunda rahmet onu kaplar. Elini hastanın eline veya başına koyup "Nasılsın" diye sorması ise, ziyaretin tamamlanmasındandır. Sizin selamlaşmanızın tamamlanması da aranızda musafaha ile olur.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

10. Allah Ali (r.a.)'a düşman olana düşman olur. (Veya olsun.)
Ravi: Hz. Rafi' (r.a.)

11. İlminden faydalanılan bir alim, bin abidden hayırlıdır.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

12. Acebdir şu mü'minin işi, herşeyi olduğu gibi hayırdır. Ve bu, mümine mahsustur. Sevinç verici halde şükreder, ona hayır olur. Zarara uğradığında sabreder, gene hayır olur.
Ravi: Hz. Suheyb (r.a.)

13. Hayran oldum. Allah (z.c.hz)'nin mü'min için takdirine. Kendine hayır isabet ettiğinde, Rabbına hamdeder ve şükreder. Şer isabet ettiğinde de Rabbına hamd eder. Mümine her şeyde ecir vardır. O derecede ki, ailesinin ağzına verdiği lokmada dahi kendisine ecir verilir.
Ravi: Hz. Saad İbni Ebi Vakkas (r.a.)

Sayfa: 315

1. Taaccüb ederim şu mü'mine ve onun hastalıktan sızlanmasına. Eğer bilse, hastalıkta kendisi için neler var, isterdi ki Aziz ve Celil olan Rabbına mülaki oluncaya kadar ömrü hastalıkla geçsin.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

2. Cennetin derecelerinin adedi, Kur'an'ın ayetleri adedincedir ve ehli Kur'an'dan kim Cennete girerse, kimse onun derecesinde olmaz.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

3. Acaiptir o gafilin hali ki, kendisi gafildir fakat kendisinden gaflet edilmiyor. Aceptir o adamın hali ki, o, dünyaya talib, ölüm de ona talib. Aceptir o adama ki, Rabbi ondan hoşnud mu değilmi bilmeden, ağız dolusu güler.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

4. Ben göğe çıkarıldım. O dereceye ki, kalemlerin cızırtısını işitiyordum.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

5. Göğe çıkarıldım ve hiç bir gök geçmedim ki, orada "Muhammedün Resulallah" yazılı olmasın. Ve peşim sıra da "Ebubekrinis Sıddık"
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Çocuğun küçüklüğünde yaramaz oluşu, büyüklüğünde aklının ziyadeliğidir.
Ravi: Hz. Amr İbni Ma'dikerib (r.a.)

7. Bana ümmetimin sevapları arzolundu. Hatta adamın camiden çıkarttığı süprüntüsü bile. Bana ümmetimin günahları da arzolundu. Bunların içinde bir adama Kur'an'dan bir sure veya bir ayet verilip de sonra onu unutmasınddan büyük günah görmedim.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

8. Bana az evvel bu duvarın ortasında Cennet ve Cehennem arzolundu. Hayır ve şer bugünkü gibi geniş olarak arz olunmamıştı. Şayet siz Benim bildiğimi bilseydiniz az güler, çok ağlardınız.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Arafat'ın her tarafında vakfe yapılabilir. Yalnız "Batn-ı Urane'den çekinin. Müzdelife'nin de her tarafında vakfe yapılabilir. Orada da "Muhasser vadisi"nden çekinin. Mina'nın ise her tarafında kurban kesilebilir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

10. Sizden birinin, kürsüsüne dayanmış olduğu halde Beni tekzib edeceği beklenir. Şöyle ki, kendisine benden bir hadis ulaştığında, der ki: "Resulallah böyle şey söylemedi. Bunu bırak, Kur'an'dakini bana getir.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

11. Ümmetimden iki cemaati Allah (z.c. hz.) Cehennemden hıfzetsin. Hindistan'da gaza eden kavmi ve Meryem oğlu İsa (a.s.)'ın maiyetinde bulunan kavmi.
Ravi: Hz. Sevban (r.a.)

12. On şey vardır ki, Lut kavmi onları yapmış ve o yüzden helak edilmiştir. Ümmetim ise onlara bir de kendisi katar: Erkek erkeğe münasebet, fındık gibi topaç taşlarını sapanla atmak, güvercinle oynamak. def çalmak, içki içmek, sakal kesmek, bıyık uzatmak, ıslık çalmak, el çarpmak, ipek gömlek giymek (erkekler için). Bir tane de ümmetim ilave eder ki, o da kadın kadına münasebette bulunmaktır.
Ravi: Hz Hasan (r.a.)

Sayfa: 316

1. Size gazada şu on şey mubahtır: (Ganimet taksime girmeden) Yemek, katık, meyva, ağaç, sirke, zeytin yağı, taş, toprak, odun, taze deri.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

2. Şu on şey fıtrattandır: Bıyık kısaltmak, sakal bırakmak, misvak kullanmak, burna su vermek, tırnak kesmek, saçları yıkamak, koltuk altı ile kasık temizlemek ve su ile istinca. Mus'ab dedi ki, onuncuyu unuttum. Mazmaza olabilir.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

3. Kureyş'ten şu on kişi Cennettedir: Ebubekir (r.a.) Cennette, Ömer (r.a.) Cennette, Osman (r.a.) Cennette, Ali (r.a.) Cennette, Talha (r.a.) Cennette, Zübeyr (r.a.) Cennette, Saad ibni Ebi Vakkas (r.a.) Cennette, Said ibni Zeyd (r.a.) Cennette, Abdurrahman İbni Avf (r.a.) Cennette, Ebu Ubeyde ibni Cerrah (r.a.) Cennettedir.
Ravi: Hz. Saad İbni Zeyd (r.a.)

4. Şu on şey Lut kavminin ahlakındandır: Meclislerde fiske taşı atmak, erkeklerin sakız çiğnemesi, yol üstünde misvak kullanmak, ıslık çalmak, güvercinle oynamak, sapanla taş atmak, sarığın icap ettirdiği istikameti takınmamak, sekse oyunu (bir nevi kumar), erkeklerin parmaklarına kına yakması, esvabının bağrı açık gezmek ve çarşıda açık bacakla gezmek.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

5. İffetli olunuz. Kadınlarınız da iffetli olsun. Babalarınıza ihsan ediniz ki, oğullarınız da size etsin. Müslüman kardeşinden kendisine ulaşan herhangi bir şey sebebiyle, onun özrünü kabul etmiyen Benim havuzuma gelemez.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

6. Münafığın bir alameti, pantolonunun paçasını ökçesinin altına uzatmasıdır. Kim böyle yaparsa Allah'a ve Resulüne asi olmuş olur. Allah ve Resulüne asi olana da Cehennem ateşi vardır.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

7. Kur'an ilmi üç kısım üzeredir: Helali bildirir ki, ona tabi ol. Haramı bildirir ki, ondan sakın, ve müteşabihtir ki, onu ehline bırak.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

8. Allah (z.c.hz.) Adem (a.s.)'a san'atlardan bin türlü san'at öğretti ve ona şöyle buyurdu: "Evlatlarına ve zürriyetine, 'rızık hususunda sabredemezseniz, bu san'atlardan biri ile talebinizi yapın. Din ile geçim talebine kalkmayın' de. Zira din sırf benim içindir. Yazık din ile dünya taleb edene, veyl ona."
Ravi: Hz. Utayye İbni Busr (r.a.)

Sayfa: 317

1. Çocuğa yedi yaşında namazı öğretin ve on yaşına geldiğinde, icap ederse döğün.
Ravi: Hz. Subre (r.a.)

2. Emir üzerine şu beş şey borçtur: Ganimeti yerinden toplayıp, yerine harcamak, milletin umurunu tedvin için, işi bilenler arasından hayırlısını seçmek suretile yardımcı olmak, tedbirsiz bulunup da onları askerlikte çürütmemek, bugünün işini yarına bırakmamak.
Ravi: Hz. Vâsile (r.a.)

3. Batın ilmi, Allah Teala'nın esrarından bir sırdır ve Allah'ın hikmetlerinden bir hükümdür. Allah onu kullarından dilediğinin kalbine bırakır. ( Dinde bid'at ve kibir buna mani olur. Ve inkişafına da dünya muhabbeti ve hevaya uymak mani olur.)
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

4. Çok secde etmeye devam et. Her bir secde bir derece yükselmene ve senin bir hatanın silinmesine sebep olur.
Ravi: Hz. Sevban (r.a.)

5. Söz dinlemeye ve itaat etmeye bak. Çetinlik ve kolaylık halinde de, fakirlik ve zenginlik zamanında da, neş'eli ve kederli halinde de, veya aleyhinde bir tercih yapıldığında da.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Sen, güzel ve hoş konuşmaya, selamı bol vermeye ve yemek yedirmeye devam et.
Ravi: Hz. Hani İbni Yezid (r.a.)

7. Oruca mülazemet et. Çünkü onun benzeri yoktur. ( Ashabdan biri, bana Allah'ın oruç sebebiyle menfaat vereceği şeyi bildir demişti.)
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

8. Takvaya bak. Zira o, her hayrı camidir. Cihada bak. Çünkü o, müslümanların ruhbanlığıdır. Allah'ı zikre ve Kitabullahı tilavete devam et. Zira o, arzda senin için nur, semada ise anılıştır. Dilini de hayırdan başka şeyden koru. Zira böylece şeytana galib gelirsin.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

9. Bakire alın. Zira onların ağzı daha tatlıdır. (Sözleri perdeli ve sıyrık değil.) Doğum cihetinden de verimli ve aza da kanaatkar olurlar. (Buna binaen kız almak, dul almaktan müstehaptır.)
Ravi: Hz. Uveysi İbni Saide (r.a.)

10. Kur'ana mülazemet ediniz ve onu kılavuz ve rehber edinin. Zira O, Alemlerin Rabbı'nın kelamıdır. O'ndandır ve O'na döner. (Sizi de O'na çeker)
Ravi: Hz Ali (r.a.)

11. Elbisenin beyazına mülazemet edin. Onu, dirileriniz de giysin, ölülerinizi de ona kefenleyin. Zira o, sizin hayırlı elbisenizdendir.
Ravi: Hz. Semura (r.a.)

12. Doğruluğa mülazemet edin, O Cennet kapılarından bir kapıdır. Yalandan sakının, O da Cehennem kapılarından bir kapıdır.
Ravi: Hz. Ebû Bekir (r.a.)

13. Evlenmeye bakınız. Elinizden gelmiyorsa oruç tutun. Zira o enemedir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

Sayfa: 318

1. Gece namazına devam edin. Bu, sizden evvelki salillerin adetidir. Gece namazı, Allah'a yakınlık, günahlardan uzaklaştırıcı ve onlara kefarettir. Bünyeden de derdi atar.
Ravi: Hz. Bilal (r.a.)

2. Hüzne mülazemet edin. Zira bu, kalbin anahtarıdır. Soruldu: "Hüzün nasıl elde edilir?" Buyurdu ki: "Nefislerinizi açıktırın ve susatın.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. İlk safa bakın ve sağ tarafı doldurun. Geride, direkler arasında saf olmaya heves etmeyin.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Sarıklara mülazemet edin. Zira böylesi melek simasıdır. Ucunu da arkanıza alın.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

5. Koyuna sahip olun. Zira koyun, Cennet hayvanıdır ve yattığı yerde namaz kılınabilir. Sümüğü de temizdir, silin yeter.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

6. Boynunuzdan hacamata devam edin. O, yetmiş iki türlü hastalığa ve beş büyük derde devadır. Cünûn, cüzzam, baras, diş ağrısı gibi.
Ravi: Hz. Abdülhamid (r.a.)

7. Bu mübarek ağacın, zeytinin yağına mülazemet edin. Onunla tedavi olmaya bakın. Zira o, basurdan salim olmaya sebebdir.
Ravi: Hz. Ukbe (r.a.)

8. Sığırın süt ve tereyağına mülazemet edin, etinden ise sakının. Zira onun süt ve yağı deva ve şifa, eti ise derttir. (Sığır eti üzerine fazla düşmemeli.)
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

9. "Kara heliylec" e devam edin. Onu için. Zira o, Cennet ağacındandır. Tadı acıdır. Lakin her derde devadır.
Ravi: Hz Ebu Hureyre (r.a.)

10. Kabağa devam edin. Zira o, aklı artırır ve baş ağrısına da iyidir. Mercimeğe de devam edin. Zira yetmiş peygamber onun için dua etmiştir.
Ravi: Hz. Vasile (r.a.)

11. Kuru üzüme devam edin. Zira o safrayı açar, balgamı keser. Sinirleri takviye eder, yorgunluğu giderir, ahlakı güzelleştirir. Nefsi hoş eder, kaygıyı uzaklaştırır.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

12. Çöre otuna devam edin. Zira Allah, onda her derde şifa halk etmiştir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

13. Hindiba'ya mülazemet edin. Zira gün yoktur ki, Cennet suyundan bir damla ona damlamış olmasın.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

14. Söz dinlemeye ve itaate mülazemet edin. Sevdiğiniz veya sevmediğiniz hususta da olsa. Söz dinleyenin, itaat edenin aleyhinde hüccet yoktur. Dinleyip isyan edenin de lehinde hüccet yoktur. Agah olun; Allah hakkında hüsnü zanda bulunun. Muhakkak ki Allah Teala, her kula hüsnü zannı nisbetinde ve daha da fazla ihsan eder. ( Peki demesini öğrenmek lazım.)
Ravi: Hz. Abdurrahman İbni Mes'ud (r.a.)

Sayfa: 319

1. Kur'an'ı öğrenmeğe, çok tilavete ve onun acayıbatı ile çok meşgul olmaya mülazemet ediniz. Onunla Cennette derecelere nail olursunuz.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

2. Güzel ahlaka sahip olun. Zira güzel ahlak hiç şüphesiz Cennettedir. Fena ahlaktan çekinin. Zira o da şüphesiz Cehennemdedir.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

3. Tarak kullanmaya bakın. Tarak gammı, vebayı ve fakirliği giderir.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

4. Süngüye ve Arab oklarına mülazemet edin. Zira Allah (z.c.hz.) onlarla dininizi aziz eder ve memleketler onlarla feth olunur.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Büsr (r.a.)

5. (Hanımlara hitaben) Siz, tesbih, tehlil ve takdise devam edin. Ve onu parmak uçları ile sayın. Zira kıyamette bu azalardan sual edilecek ve onlar da: "Tesbihte kullandı" diyecekler. Gafil olursanız Rahmetten unutulursunuz.
Ravi: Hz. Hani (r.a.)

6. İlme sahip ol. Muhakkak ki ilim, mü'minin dostu, hilim veziri, akıl rehberi, amel muhafızı, rıfk babası, mülayemet kardeşi, sabır da askerinin kumandanıdır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

7. Turunç'a mülazemet edin. Zira o, kalbe kuvvet verir.
Ravi: Hz. Abdurrahman (r.a.)

8. Merzenguş'a (Kıbrıs'ta yetişen haşhaş nevinden bir bitki) devam edin ve onu koklayın. Nezleye iyidir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Ramazanda bir umre, bir hacca bedeldir. (Lakin haccı ıskat etmiyor)
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

10. Ümmetimin ömrü altmış yetmiş arasındadır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

11. Beyt-i Makdisin mamur olmasını, Medine'nin harab olması takib eder. Onu da melhamenin çıkışı ve onu da Kostantaniyye'nin fethi takip eder. Onu ise deccalın çıkması takip eder.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

12. Cennet ameli "sıdk"tır. Kul doğruluk yaptığında, ihsan sahibi olur. İhsan sahibi olunca da imanı kemale erer. İmanı kemale erince de Cennete girer. "Yalan" ise Cehennem amelidir. Kul yalan söylediğinde facir olur. Facir olduğunda da kafirlerin işini yapmış olur. Kafir işi yapınca da Cehenneme girer.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

13. Sünnet hududunda yapılan az amel, bid'at dairesinde yapılan çok amelden hayırlıdır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

Sayfa: 320

1. Adamın en iyi kazancı, eliyle işlediğidir. (Fesad ve hile olmadan) Ticaret de makbuldür. (Kazancın en güzelini sorduklarında bu hadis varid olmuştur.)
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

2. Selam ve teşmiti yayın. (Teşmit; aksırıp da "Elhamdülillah"diyene "Yerhamukallah"demektir.)
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

3. Sağında Cebrail (a.s.) solunda Mikail (a.s.) vardır. (Peygamberimiz Sur sahibini kasdediyor. İsrafil (a.s.) sur ağzında, gözü Arşda bekler)
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

4. Erkek çocuktan iki, kız çocuktan bir koyun akika vardır. (Doğumda kesilen kurban)
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

5. Erkek çocuğa iki akika, kız çocuğa bir akika.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

6. Her hatimden sonra müstecab bir dua vardır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. Hastayı ziyaret edin, davete icabet edin. Hasta ziyaretini seyrek yapın. Dalgınsa ziyaret istemez. Ve ziyaret üç günden sonradır. En hayırlısı da kısa kalıştır. Taziye ise bir defadır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

8. Hastayı ziyaret edin ve kendinize onlardan dua taleb edin. Zira hastanın duası makbuldür ve günahı mağfurdur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. İki göze ebedi olarak Cehennem ateşi dokunmaz. Allah'ın haşyetinden ağlıyan ve Allah yolunda gözcülük yapan göz.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

10. Medine'nin tozu cüzzam hastalığına şifadır.
Ravi: Hz. İbni Sammas (r.a.)

11. Cuma günü gusletmek, cünüplükten guslün vacip oluşu gibi, vacibtir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

12. Cuma günü gusül, her baliğ olana, cünüplük guslu gibi vacibtir.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

13. Allah yolunda bir sabah veya akşam seferi, dünya ile dünyadakilerden hayırlıdır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

14. Arabın en eşrafı Kinâne, erkanı Tamim'dir. Hutebası Esed'dir Fursanı (cesuru) Kays'dır. Allah (z.c.hz)'nin sema ehlinden de kahramanları vardır. Yeryüzündeki kahramanları ise Kays'dır.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

15. İki garip şey vardır: Biri sefih kimseden çıkan "hikmet sözü" ki onu kabul edin. Diğeri Hakim adamın sefih sözü ki, onu affedin. Zira hiç bir hakim yoktur ki ayağı sürçmesin. Ve hiç bir hakim yoktur ki, tecrübe sahibi olmasın.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

Sayfa: 321

1. Kabları örtün, kırbaları bağlayın. Zira senede bir gece veba iner ve bu veba kapanmıyan kabın ve bağlanmıyan kırbanın içine düşmeden kalmaz.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

2. Kabları örtün, kırbaları bağlayın, kapıları kapayın ve kandilleri de söndürün. Zira şeytan bağlı kırbayı sökemez. Kapalı kapıyı ve örtülü kabı açamaz. Sizlerden biri kabını kapıyacak bir şey bulamazsa, "Bismillah" deyip bir çubuğu üstüne koysun. Fare olur da adamın başına evi yakıverir.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

3. Kabın yıkanması, evin önünün temiz olması, zengin olmanıza sebeb olur. (Yapılmazsa aksi varid olur.)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Denizdeki bir gaza, karadaki on gazadan hayırlıdır. Denizi geçen, bütün vadileri geçmiş gibidir. Deniz gazasında kendini deniz tutan kimse, karada kanı içinde çırpınan adam gibidir.
Ravi: Hz. Amr (r.a.)

5. Sizi iki sarhoşluk gaşyetti. Hayatı sevmek sarhoşluğu ve cehle razı olmak. Bu sarhoşluğa düştüğünüzde, "emr-i bil ma'ruf" ve "nehy-i anil münkeri" terk edersiniz. O zaman sünnet ve kitaba sahip olanlar, muhacir ve ensardan "sabikûnel- evvelîn" gibidir. (Yani ashab derecesindendir.)
Ravi: Hz. Âişe (r.a.)

6. Çocuğun avretine riayet edin ve onu örtün. Zira onun avreti de büyüğün avreti gibidir. Allah (z.c.hz.) avretini açana rahmet nazarı ile bakmaz.
Ravi: Hz. Muhammed İbni İyaz (r.a.)

7. Allah mağfiret etsin o kimseye ki, yoldan diken dalını giderdi. Allah onun geçmiş ve gelecek günahlarını da affetsin.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Allah senin, öndeki, sondaki, gizli ve aşikarede yaptığın ve kıyamete kadar yapacağın günahlarını da mağfiret eylesin ya Osman (r.a.)
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

9. Yürek katılığı ve cefa, şark ehlinde (Necid ve lrak), iman ve sekinet Hicaz ehlindedir.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

10. Gaybdır ve onu ancak Allah bilir. Sizin kalbleriniz süfli yerlerde yuvarlanmasa idi ve manalı manasız sözler söylemeseydiniz, siz de Benim duyduğumu duyardınız. (İki kabrin yanından geçtiğinde Peygamberimiz, bunlar azap olunmaktalar buyurmuş. "Ne vakit?" dediklerinde yukardaki hadis varid olmuştur.)
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

11. Fatiha suresi zehire şifadır.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

12. Fatiha suresi, bütün derdlere devadır.
Ravi: Hz. Abdülmelik İbni Umeyr (r.a.)

13. Fatma Benden bir parçadır. Onu sıkan şey Beni de sıkar. Onu ferahlandıran Beni de ferahlandırır. Kıyamette Benden başka kimse nesebine sahip olamıyacaktır.
Ravi: Hz. Misver (r.a.)

Sayfa: 322

1. Fatıma, İmran kızı Meryem, Firavunun ailesi, Asiye ve Hüveylid kızı Hadice'den sonra bütün alemlerin kadınlarının seyyidesidir.
Ravi: Hz. Abdurrahman İbni Ebi Leyla (r.a.)

2. Arkadaşı öldükten sonra geçen şu bir haftada onun namazından sonra bunun namazı nerede, amelinden sonra ameli nerede? Muhakkak ki onların arası gök ile yer arasındaki mesafe kadardır. (İki kişi ahiret kardeşi imiş. Birisi gazada diğeri de ondan bir hafta sonra evinde ölmüş. Onu da birincisinin derecesine kavuşturması için Allah'a dua et demişler. O zaman yukarıdaki hadis varid olmuştur.)
Ravi: Hz. Ubeyd İbni Halid (r.a.)

3. Bugün ye'cüc ve mec'üc seddinden şunun kadar açıldı. - Eliyle dokuz işareti yaptı-
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Allah (z.c.hz.) garpten tevbe için öyle bir kapı açtı ki, genişliği yetmiş yıllık mesafedir. Bu kapı, güneş garpten doğmayınca, kapanmaz. (Doğunca kapanır.)
Ravi: Hz. Safvan (r.a.)

5. Adamın, ehli, malı, nefsi, evladı ve komşusundaki fitnesine orucu, namazı, sadakası, emr-i bil maruf ve nehy-i anil münkeri kefaret olur.
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)

6. Bir evde bir döşek adam, bir döşek de ailesi içindir. Üçüncüsü misafir içindir. Dördüncüsü ise şeytan içindir. (ihtiyaçtan fazlası.)
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

7. Allah (z.c.hz.) her kulun beş şeyinden fariğ oldu. (Onları takdir etti bitti): Eceli, rızkı, ameli, yatacağı yer ve said veya şaki olması.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

8. Allah (z.c.hz.) dört şeyden fariğ oldu: Halk (yaratılış), ahlak, rızık, ecel.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Allah, dünya işlerini ve mukadderatı, yeri ve göğü yaratmadan elli bin sene evvel takdir etti.
Ravi: Hz İbni Amr (r.a.)

10. Melhame-i kübra gününde müslümanların merkezi Şam şehrinde "Ğûta" denilen yerdedir. O gün müslümanların menzillerinin en hayırlısı orasıdır.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

11. Nikahta helal ile haram arasını vasleden şey, def ve sestir. (Yani nikahın aleni olmasıdır.)
Ravi: Hz. Muhammed İbni Hatib (r.a.)

12. Ehli kitabın orucu ile bizimki arasındaki ayırd noktası sahur yemeğidir.
Ravi: Hz. Amr İbni As (r.a.)

Sayfa: 323

1. Alimin abid üzerine efdaliyeti, Benim sizin en aşağınıza efdaliyetim gibidir. Allah (z.c.hz.), melekleri, yuvasındaki karıncaya ve balığa varıncaya kadar yer ve gök ehli insanlara hayır öğretene selat ederler. (Peygamberimize biri alim, diğeri abid iki kimseden bahsolunduğunda yukarıdaki hadis varid oldu.)
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

2. İlmin fazileti Bana, ibadetin faziletinden daha sevimlidir. İslam dinindeki en hayırlı şey de verağdır.
Ravi: Hz. Mus'ab (r.a.)

3. Alimin, alim olmayana üstünlüğü, Peygamberin ümmetine üstünlüğü gibidir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Alimin abid üzerine fazileti, Bedir halindeki kamerin diğer yıldızlara olan fazileti gibidir.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

5. Alimin abid üzerine fazileti yetmiş derecedir. İki derecenin arası süratli bir at gidişi ile yüz yıllık yoldur. Bu da şunun içindir ki, şeytan insanlara bir bid'at bıraktığında, alim onu fark eder ve halkı uyarır. Abidin ise bid'atten haberi olmaz, onu tanımaz da. O, ibadeti ile meşguldür.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Kur'an'ı ezber okumakla yüzünden okumak arasındaki fark, nafile ile farz arasındaki efdaliyet gibidir.
Ravi: Sahabilerden bazılarından

7. Kur'an'ın diğer sözlerden efdaliyeti, Allah'ın halkından efdaliyeti gibidir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Cenazenin arkasında gidenin, onun önünde gidene olan fazileti, farz namazın nafileye fazileti gibidir.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

9. Namazı ilk vaktinde kılanın son vaktindekine fazileti, ahiretin dünyaya efdaliyeti gibidir.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

10. Camiye yakın evin uzak eve fazileti, gazinin evde oturana efdaliyeti gibidir.
Ravi: Hz. Hureyye (r.a.)

11. İnsanlara dört şey sebebiyle tafdil edildim: Cömertlik, şecaat, cima şiddeti ve harpte düşmanla savaşmak kuvveti.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

12. Diğer Peygamberler üzerine altı şeyle tafdil edildim: Şümullü ve cami sözler söylemekle, düşmanın kalbine korku salmakla, ganimet helal edilmekle, toprak Bana temiz, temizleyici ve mescid olmakla, bütün halka meb'us edilmekliğimle ve Benimle Peygamberlerin sona ermesiyle.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

13. Diğer Peygamberlere beş şeyle tafdil edildim: İnsanlara umumi olarak baas olundum. Şefaatimi, ümmetime ahiret mededi olarak sakladım. Önümden bir aylık, arkamdan bir aylık mesafedekiler için düşmanlarıma korku ile yardım gördüm. Arz Bana mescid ve temizleyici kılındı. Ganimetler Bana helal kılındı. Halbuki Benden önce helal kılınmamıştı.
Ravi: Hz. Saib (r.a.)

14. Şeytanın yere indirildiğinde yaptığını yaptın. O da elini başına koyarak feryad eyledi. Musibet sebebiyle başını tıraş eden, üstünü paralayan, sesli ağlıyan bizden değildir.
Ravi: Hz. Muharib İbni Disar (r.a.)

Sayfa: 325

1. Misvakta on hassa vardır: Ağzı tatyib eder, diş etlerini güçlendirir, göze cila verir, balgamı giderir, dişin çürümesini önler, sünnete uygun olur, melaikeyi sevindirir, Rabbi razı eder, hasenatı artırır, mideye sıhhat verir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

2. Cennette yekpare ve oyma inciden bir çadır ki, eni altmış mil kadardır. Her köşesinde adamın bir ailesi vardır ki, onların birbirlerinden haberi yoktur. Mü'min onları ziyaret eder.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

3. Hataen insan öldürmenin diyetinde dört yaşına girmiş, yirmi deve, beş yaşına girmiş yirmi deve, iki yaşına girmiş yirmi deve, üç yaşına girmiş yirmi deve, iki yaşına girmiş yirmi erkek deve vardır.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

4. Parmaklarda (diyet) onar devedir.
Ravi: Hz. Amr. İbni Şuayb (r.a.)

5. Dişten de diş başına beş deve vardır.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

6. Kemiği görünecek kadar başını yarmışsa beş deve vardır.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

7. Burunda diyet, tam olursa, "ceze'a"dan beş yaşına girmiş yüz deve, tek elde elli, tek ayakta elli, tek gözde elli deve, kafa kemiği açılmışsa can diyetinin üçte biri, karnın yarılmasında can diyetinin üçte biri, münakkalede (kemik hariç baş yarılmasında) onbeş, muadelede (baş yarılmasında) beş, dişte beş, her parmakta onar deve vardır.
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

8. Define bulmada beşte biri hükümete verilir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

9. Arzın meydana getirdiği herşeyden, öşür veya yarım öşür vardır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

10. Sineğin bir kanadında derd, bir kanadında şifa vardır. Bir kaba tek kanadla düşerse öbür kanadını da batırın. Şifası derdini giderir.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

11. Devenin sidiğinde ve sütünde mide fesadı için şifa vardır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

12. Şabanın onbeşinci gecesinde (Berat gecesi) Allah (z.c.hz) kafir ile kindardan maada, bütün arz ehlini mağfiret eder.
Ravi: Hz. Kesir İbni Mürra (r.a.)

13. Dil kesilip de konuşmaya mani olduysa diyete tabidir. Haşefe kesildiğinde ve dudaklarda da diyet vardır.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

14. Arz üzerinde iki eman sebebi vardır. Ben emanım ve istiğfar da emandır. Ben kalmıyacağım ama istiğfar emanı kalacak. Şu halde her günah ve kusurda istiğfara devam edin.
Ravi: Hz. Osman İbni Ebi As (r.a.)

Sayfa: 326

1. Allah'ın kitabında nazar için sekiz ayet vardır. Bir evde bir kul onu okusun da o gün ona insan ve cin nazarı değsin, olmaz. Sekiz ayet: Fatihatül-kitap ve Ayetel Kürsi'dir.
Ravi: Hz. İmran (r.a.)

2. Cehennemde bir vadide "hep hep" kuyusu vardır. Her cebbarı orada iskan etmeye Allah (z.c.hz)'nin ahdi vardır.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

3. Namazdaki her işaret (Tehiyyatta şehadet parmağını kaldırmak gibi ) için on sevap vardır.
Ravi: Hz. Ukbe İbni Amir (r.a.)

4. Cennette "Reyyan" denilen bir nehir vardır. Üzerinde mercandan bir şehir kurulmuştur. Onun altın ve gümüşten yetmiş bin kapısı bulunur. İşte bu, hâmil-i Kur'an'a mahsustur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

5. Yağmur suyu ile, nehirlerle ve pınar suyu veya kanal ile sulanan mahsulde öşür vardır. Dolap veya deve ile sulananda ise yarım öşür vardır.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

6. Cuma'da öyle bir saat vardır ki, kul onda Rabbına dua ettiğinde mutlaka kabul olur. O da imamın minbere kalktığı vakittir.
Ravi: Hz. Meymune (r.anha)

7. Ayakkabılarınızı önünüze koyun.
Ravi: Hz. İbrahim et Taifi (r.a.)

8. Allah kahretsin yahudileri. Aziz ve Celil olan Allah kendilerine iç yağını haram edince, onu erittiler, sonra sattılar ve parasını yediler.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. Yahudi ve nasarayı Allah kahretsin.Peygamberlerinin kabirlerini mescid edindiler. Siz Arab arazisinde iki din bırakmayın. (Cidde'ye konsolos sokana kadar bu hal devam etmiştir.)
Ravi: Hz. Ebû Ubeyde (r.a.)

10. Malının üzerine mukatele et. Ya malını kurtarırsın veya öldürülürsün de ahiret şehidi olursun.
Ravi: Hz. Muharık (r.a.)

11. Allah'dan başka bir ilah olmadığına, Muhammed (s.a.s.)'in Allah'ın Resulü olduğuna, şehadet edinceye kadar onlarla (yahudilerle) mukatele et. Bunu yaptıkları zaman, senden mallarını, kanlarını, hakkı ile olan hariç, korurlar. (Sahte olarak söylerlerse) onların hesabını Aziz ve Celil olan Allah görür. (Hayber fethinde buyuruldu.)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

12. Allah (z.c.hz.) buyurmuştur: "Beni taatımla zikredin. Ben de sizi mağfiretimle zikredeyim. Kim ki Beni muti olarak zikrederse, ahdim olsun, ona mağfiret edeyim. Kim de Beni asi olarak zikrederse ahdim olsun ki, onu azabımla anayım.
Ravi: Hz. Ebû Hind Ed Dari (r.a.)

13. Allah (z.c.hz.) buyuruyor: "Ben ins ve cinle büyük bir mesele üzerindeyim. Ben yaradırım, başkasına ibadet olunur. Ben rızık veririm, başkasına şükür olunur."
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

Sayfa: 327

1. Allah (z.c.hz.) buyurdu ki: "Her kim ki Benim kazama rıza göstermez ve belama sabretmezse, Benden gayri Rab arasın."
Ravi: Hz. Ebû Hind Ed Dari (r.a.)

2. Allah (z.c.hz.) buyurdu ki: "Bir kimse Benim kaza ve kaderime razı olmazsa, Benden başka Rab arasın".
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

3. Allah (z.c.hz.) buyurdu ki: "Bir kulum ki, vücuduna sıhhat ve afiyet verdim ve onun üzerine rızkını genişlettim de beş senede bir Beni ziyarete gelmedi, muhakkak o mahrumdur. (Kabe ziyareti için)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Allah (z.c.hz.) buyuruyor: "Ey adem oğlu! Beni zikrettikçe şükürdesin, unuttukça küfürdesin."
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Allah (z.c.hz.) buyuruyor: "Ben kullarımdan mü'min bir kulumu mübtela ettiğimde, Bana hamd eder, şükreder ve ibtila ettiğim şeye sabrederse, muhakkak ki o yatağından, doğduğu günkü gibi, günahlarından temizlenmiş olarak kalkar." Rab, hafaza meleklerine de şöyle buyurur: "Ben kulumu şununla bağladım ve onu mübtela ettim. Öyle ise siz ona hastalıktan önce ne ecir veriyordu iseniz, gene onu kendisine veriniz."
Ravi: Hz. Şeddad İbni Evs (r.a.)

6. Allah (z.c.hz.) buyuruyor: "Ben bir kimsenin gözlerini ama ettiğimde ona mukabil kendisine Cennet veririm."
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

7. Allah (z.c.hz.) buyuruyor: "Oruçlar siperdir. Kul onunla Cehennem ateşinden siperlenir. Oruç Bana aittir, ona mükafatı da verecek zatımdır."
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

8. Allah Tebareke ve Teala şöyle buyuruyor: "Ben salih kullarıma, hiçbir gözün görmediği, hiçbir kulağın işitmediği ve hiçbir insan kalbine gelmedik nimetler hazırladım.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. Allah (z.c.hz.) buyuruyor: "Adem oğlu dehre sövmekle Bana eza ediyor. Dehr, Benim elimdedir. Gece ve gündüzü Ben evirip çeviriyorum." (Feleğe dil uzatmak, Bana küfürdür.)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

10. Allah (z.c.hz.) buyuruyor: "Kulum bir iyilik yapmayı kast edib yapamadığında, bir sevap yazarım. Yaparsa on sevaptan yediyüz sevaba kadar yazarım. Bir kötülüğe kastedene, onu yapmadıkça birşey yazmam. Yaparsa bir seyyie yazarım."
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

11. Allah ( z.c.hz.) buyuruyor: "Kulum Bana kavuşmaktan hoşlanırsa, Ben de ona kavuşmaktan hoşlanırım. Bana kavuşmak onun hoşuna gitmiyorsa Benim de ona kavuşmak hoşuma gitmez."
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

12. Allah (z.c.hz.) buyuruyor: "Benim mahlukum gibi birşey yapmaya kalkandan daha zalim kim vardır? Yaratsınlar bir tane, Yaratsınlar bir zerre veya yaratsınlar bir arpa."
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

13. Allah (z.c.hz.) buyuruyor: "Adem oğlu ne nezrederse etsin, o yine takdir ettiğimi elde eder. Lakin, daha evvel böyle birşey yapmış değilken nezirle cimriden bir hayır çıkmış olur da onu Bana getirir."
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

Sayfa: 328

1. Allah (z.c.hz.) buyuruyor: "Kulum Bana bir karış yaklaştığında, Ben ona bir arşın yaklaşırım. O Bana bir arşın yaklaştığnda Ben ona bir kulaç yaklaşırım. Bana yürüyerek gelirse, Ben ona koşarak yaklaşırım."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

2. Allah (z.c.hz.) buyuruyor: "Benim Celalim uğrunda muhabbet edenler, mahşerde nurdan minberlerde bulunacak ve hallerine şehidler ve Peygamberler imreneceklerdir."
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

3. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Kulumun Bana taabbüd ettiği şeyin en sevgilisi, Benden ötürü hayırhahlığıdır." (Onu da Allah yaratmış diyoruz.)
Ravi: Hz. Umame (r.a.)

4. Allah Tebareke ve Teala buyurur: "Kullarımdan birine, bedeninde veya evladında veya malında bir musibet tevcih ettiğimde, o da onu sabrı cemille karşıladığında, kıyamet günü haya ederim, onun için ne defter açarım, ne de mizan dikerim."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

5. Allah Tebareke ve Teala buyurur: "Benim uğrumda birbirini sevenlere muhabbetim haktır. Benim uğrumda sıla yapanlara muhabbetim haktır. Benim uğrumda birbirini yoklayanlara muhabbetim haktır. Benim uğrumda hayırhahlık yapanlara muhabbetim haktır. Ve Benim uğrumda elden geleni bol bol sarfedenlere muhabbetim haktır. Benim uğrumda birbirlerini sevenler, kıyamette nurdan öyle minberler üzerinde bulunacaklar ki, sıddıklar, şehidler ve Peygamberler onların makamına imrenecekler."
Ravi: Hz. Ubâde (r.a.)

6. Allah Tebareke ve Teala buyurur: "Benden ötürü hem meclis olanlara muhabbetim vacib oldu. Benden ötürü elden geleni bol bol sarfedenlere muhabbetim vacib oldu. Benden ötürü buluşanlara muhabbetim vacib oldu.
Ravi: Hz. Ubâde (r.a.)

7. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Lâ ilâhe illallah Benim kelamımdır. Ve Ben O'yum. Kim bunu söylerse Benim kaleme girmiştir. Kim de Benim kaleme girerse azabımdan emin olur."
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

8. Allah Teala buyurur: "Muhakkak Rab Benim. Hayır ve şerri Ben tayin ederim. Yazık o kimseye ki, hakkında şer yazmışım. Ve ne mutlu ona ki, hakkında iyilik yazmışım."
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

9. Aziz ve Celil olan Allah buyuruyor: "Ey Adem oğlu! Ancak Bana kul olup, Bana ibadet ettiğin, her şeyi Benden umduğun ve Bana hiçbir şeyi ortak koşmadığın müddetçe, sende olan şeyi affederim. Eğer sen yer ve gök dolusu hata ve günahla Beni karşılasanda, Ben seni onların dolusu mağfiretle karşılarım ve seni affederim. Günahının çok oluşuna ehemmiyet vermem."
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

10. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Ben kulumun zannı indindeyim. (Nasıl zannederse Ben öyleyim.) Öyle ise kulum Beni dilediği gibi zannetsin."
Ravi: Hz. Vasile (r.a.)

11. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Ben kulumun zannı nezdindeyim. Hayır zannederse hayır, şer zannederse şer bulur." (Benimle karşılaştığında öyle bulur.)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

Sayfa: 329

1. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Bir adam bilse ki Ben kudret sahibiyim, günahları affederim. O şirk etmedikçe, Ben onu affederim, aldırmam."
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

2. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Ben kerimlerin en büyüğüyüm. Afv itibariyle de en kerim ve azamet sahibiyim. Kulumu dünyada setrettikten sonra, ahirette rezil etmeye tenezzül etmem ve kulum Benden mağfiret istedikçe onu mağfiret ederim."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

3. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Kullarımdan Benim velim ve yarattıklarımdan ahbablarım o kimselerdir ki, Benim zikrimle zikrolunur veya zikirleri ile Ben zikrolunurum.
Ravi: Hz. Amr İbni Cemuh (r.a.)

4. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Bir kimse şu üç şeye sahip olursa gerçek dostum, yapmazsa gerçek düşmanımdır: Namaz, oruç ve cenabetten gusül."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

5. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Bir kul Beni nefsinde zikrederse, muhakkak Ben onu melaike içinde zikrederim. Ve Beni cemaatte zikrederse, Ben de onu Refîk-i âlâ'da zikrederim."
Ravi: Hz. Muaz İbni Enes (r.a.)

6. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Ey kulum, sen Beni tenhada zikrettiğinde, Ben de seni tenhada zikrederim. Sen Beni cemaat içinde zikredersen, Ben de seni onlardan daha hayırlı ve büyük bir toplulukta zikrederim."
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

7. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Mü'min kulum Bana melaikenin bazısından daha sevgilidir."
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Allah (z.c.hz.) buyurur: "İzzetim hakkı için, kuluma iki emniyetle iki korkuyu bir arada cem etmem. Dünyada Benden emin olduysa, kullarımı topladığım günde, onu korkuturum. O, dünyada Benden korktuysa, kullarımı topladığım o günde onu emin ederim."
Ravi: Hz. Şeddat İbni Evs (r.a.)

9. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Ben azimüşşan, kulları ilmimle yarattım. Hayır murad ettiğim kimseye güzel ahlak verdim. Fenalığı murad ettiğim kimseye de fena ahlak verdim."
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

10. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Beni zikretmesi kendisini Benden bir şey talebetmekten alıkoyan kimseye, o istemeden Ben nasib ederim."
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)

11. Aziz ve Celil olan Allah buyurur: "Kim ki Beni, beytimde, Resulümün mescidinde veya beyt-i makdiste ziyaret ederek ölürse, o şehid olarak ölür."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

12. Aziz ve Celil olan Allah buyurur: " Kulumun Benim üzerimde ahdi vardır; namazlarını vaktinde dosdoğru eda ederse, ona azab etmiyeceğim ve onu Cennete hesapsız sokacağım."
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

13. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Kim ki Benim hakkımı rifk ile ifa eder, Benden ötürü tevazu gösterir ve kibir etmezse, Ben onu illiyyine kadar yükseltirim."
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

Sayfa: 330

1. Aziz ve Celil olan Allah buyurur: "Benim arif ve mülhem kullarım hususunda, Allah aralarında hüküm verinceye kadar onları Cennete veya Cehenneme indirmeyin.(Onlardan birşey duyup da münakaşaya kalkıp, bu adam Cennetlik oldu, Cehennimlik oldu diye hüküm vermeyin. Onları Rablerine havale edin.)
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

2. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Kullarımın kalblerinde, Benim marifetimin (Beni tanımış olmalarının) alameti, kadrimin mevkiinin güzel olmasıdır. Bu da şikayet edilmemem, rızıklarını geciktirme ile itham edilmemem ve gayb addedilmememle olur." (Rabbımızı hazır bilip, rızkımız için acele etmiyeceğiz ve derdimiz var demiyeceğiz, yani şikayet etmiyeceğiz.)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Kullar, Benim nazarımda yemek azlığından daha şümüllü bir perde ile örtünmediler." (Nefsini güdecek, lakin zevkine uymıyacak.)
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Ben mü'min bir kulumu hasta ettiğimde, o da Beni ziyaretçilerine şikayet etmediğinde, hastalıktan onu, etinin yerine daha hayırlı bir et, kanının yerine de daha hayırlı bir kan vererek iyileştiririm. Ve onun defterini silip, yeni bir defterle onu amele başlatırım."
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Benim dostlarımdan birine eza eden adam, Bana harp ilan etmiş demektir. Bana yaklaşmak için de farzlara benzer bir şey yoktur. Kul Bana nafile ibadetle o derecede yaklaşmakta devam eder ki, Ben onu severim ve Ben onu sevince de gören gözü, işiten kulağı, tutan eli, yürüyen ayağı, akleden gönlü, konuşan dili olurum. Dua ederse kabul eder, bir şey isterse veririm. Yaptığım işler içinde, böyle kulumun ölümüne karar vermek kadar Bana güç gelen bir şey yoktur. Çünkü o kul ölümü sevmez, Ben de onu gücendirmeyi sevmem."
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

6. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Eğer mü'min kulum için günah, ucubdan daha hayırlı olmasaydı, mü'min kulumu günaha sokmazdım."
Ravi: Hz. Kelib el Cüheni (r.a.)

7. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Ya Cibril (a.s.) Ben milyonlarca ümmet yaratmışım ki, birisinin diğerinden haberi yoktur. Buna levhi de, kalemi de muttali etmemişim. Ben bir şeyi murad ettiğimde ona "Kün" derim, derhal olur. Emrimde "Kaf" "nun"u geçemez."
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

8. Allah (z.c.hz.) Adem (a.s.)'a buyurdu ki: "Ya Adem (a.s.) Ben emaneti yere, göğe arzettim, kaldıramadılar. Sen onu, ondakiyle yüklenebilecek misin?" Dedi ki: "Ya Rabbi, onda bana ne var?" Buyurdu ki: "Muhafaza edersen sevap, etmezsen azap var." Adem (a.s.) dedi ki: "Ondakiyle beraber yüklendim." Böyle dedi de Cennette öğleden ikindiye kadar kalabildi. Taki şeytan onu oradan çıkardı.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

9. Allah (z.c.hz.) cana "çık" dedi. O da "Çıkmam, ancak kerhen çıkarım" dedi. Buyurdu ki: "Kerhen de olsa çık." (Gönüllü- gönülsüz. Zira ölüm acıdır.)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

Sayfa: 331

1. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Kulum hasta olup da üç günden evvel hastalığını söylerse, Beni şikayet etmiş gibi olur."
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. Allah (z.c.hz.) buyurur: "Kulun hasenatı da günahı da ortaya getirilir. Biz onun bazısını bazısı ile takas yaparız. Hasenesi artarsa bu sebeple kendisine Cennette geniş bir mevki ayrılır."
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. Rabbımız buyurur: "Kullarım layıkı ile itaat etseler, gece rahmet verir, gündüz güneşin sıcaklığını, gök gürültüsünü duyurmam."
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Cibril (a.s.) dediki: "Biz içinde köpek ve suret olan eve girmeyiz."
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

5. Cibril (a.s.) dedi ki: "Senin ümmetin Kur'an'ı yedi vecih üzere okurlar. Kim bir vecih üzerine okuyorsa onda devam etsin, öbürüne atlamasın." ( Ayrıca ilaveten: Ümmetinden zayıflar vardır. Kim bir vechi öğrenmişse ondan başkasına dönmesin."
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)

6. Cibril (a.s.) Bana dedi ki: "Ömer (r.a)'e selam söyle ve ona bildir ki, rızası hikmet, gadabı da izzettir."
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

7. Cibril (a.s.) Bana şöyle dedi: "Allah buyurdu ki, bu dini Ben kendime razı görmüşüm. Bunu ancak semahat ve güzel ahlak ıslah eder. Şu halde dine, bu hasletlerle mümkün mertebe ikram edin."
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

8. Cibril (a.s.) Bana şöyle dedi: "Aziz ve Celil olan Allah buyurdu ki: Ya Muhammed (s.a.s.) Bana iman edip de kadere, hayır ve şerrin Benim takdirimle olduğuna iman etmiyen, Benden başka Rab arasın."
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

9. Cibril (a.s.) Bana dedi ki: "Ya Muhammed (s.a.s.) dilediğin kadar yaşa, öleceksin. İstediğini sev nihayet ondan ayrılacaksın. İstediğini yap, nihayet onun hesabını vereceksin."
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

10. Musa (a.s.) Bana dedi ki; "Ya Rabbi, Adem (a.s.) sana nasıl şükretti?" Buyurdu ki: "Başına gelenin Benden olduğunu bildi, Bu onun şükrü oldu."
Ravi: Hz. Hasan (r.a.)

11. Musa (a.s.) Bana dedi ki; "Ya Rabbi, yakın mısın Sana yavaş söyleyeyim. Uzak mısın, sesleneyim. Hitabını işitiyorum, görmüyorum, nerdesin?" Allah (z.c.hz.) buyurdu ki: "Arkandayım, önünde, sağında, hem de solundayım. Ya Musa (a.s.) Ben, kulum Beni zikrettiğinde onun celisiyim ve dua ettiğinde onunla beraberim.
Ravi: Hz. Sevban (r.a.)

12. Davud (a.s.) dedi ki: "İlahi Ya Rabbi, kulların Seni ziyaret ederlerse alacakları ne olur? Sendeki hakları nedir? Zira her ziyaret edenin ziyaret edilende hakkı vardır." Allah buyurdu ki: "Ya Davud (a.s.) Beni ziyaret edenlere, dünyada afiyet verir ve Bana mülaki olduklarında da kendilerine mağfiret ederim."
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

Sayfa: 332

1. Zekeriya (a.s.)'ın oğlu Yahya (a.s.) Meryem oğlu İsa (a.s.)'a: "Sen Ruhullah, kelimetullahsın, benden hayırlısın" dedi. İsa (a.s.) da dedi ki: "Bilakis, sen benden daha hayırlısın. Seni Allah selamladı, halbuki ben kendimi selamladım."
Ravi: Hz. Hasan (r.a.)

2. Lokman (a.s.) oğluna öğüt verirken şöyle dedi: "Ey evladım! Sakın başın, yüzün örtülü gezme. Bu, gece için korkunç, gündüz için zillettir."
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

3. Şeytan dedi ki: "Mal sahibi, şu üç şeyin birinden benden salim olmaz ve sabah akşam ona bunlar için vesvese vermeye çalışırım: Malı helal olmıyan yerden edinmesine uğraşırım. Hak olmayan yere harcatmaya çalışırım. Mala karşı içine sevgi ve muhabbet veririm ki, onu yerine harcayamasın." (Allah'ın siyaneti oldumu başka)
Ravi: Hz. Abdurrahman (r.a.)

4. İblis Rabbına dedi ki: "Ya Rabbi, Adem (a.s.) Cennetten indirildi. Muhakkak ben biliyorum, kitap ve Peygamber olacak. Onların kitap ve Peygamberleri nedir?" Buyurdu ki: "Rusulleri melaike ve kendilerinden olan Nebilerdir. Kitapları Tevrad, İncil, Zebur ve Furkandır." Dedi ki: "Öyleyse benim kitabım nedir?" "Senin kitabın resim (dövme) dir, kıraatın şiir, elçilerin kahinler, yemeğin, üzerine besmele çekilmeyen şeyler, içeceğin sarhoşluk veren her içki, sıdkın yalan, evin hamam, tuzakların kadınlar, müezzinin çalgılar, mescidlerin de çarşılardır."
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

5. İblis Rabbına dedi ki: "İzzetin ve Celalin hakkı için, canları bedenlerinde bulundukça Adem oğlunu iğfal edeceğim." Allah (z.c.hz) de buyurdu ki: "Onlar Benden mağfiret istedikleri müddetçe Ben de onları mağfiret edeceğim."
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

6. Melaike dedi ki: "Ya Rabbi bu kulun fenalık yapmak istiyor." Allah (z.c.hz.) buyurdu ki: "Bekleyin, yaparsa bir günah yazın. Terkederse bir sevap yazın. Zira o, o günahı ancak Benim için terketmiştir."
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. Davud (a.s.) oğlu Süleyman (a.s.)'ın annesi Davud oğlu Süleyman (a.s.)'a dedi ki: "Ey evladım! Gece çok uyuma. Zira geceleyin çok uyumak kıyamette insanı fakir bırakır."
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

8. İsrail oğulları Musa (a.s.)'a dediler ki: "Rabbim namaz kılıyor mu? Musa (a.s.): "Ey beni İsrail, Allah'dan korkun" dedi. Allah sordu: "Ey Musa (a.s.) kavmin sana ne diyor? Dedi ki, "Bildiğin şey Ya Rabbi. Diyorlar ki: "Rabbin namaz kılıyor mu?" O zaman Allah buyurdu ki: "Öyle ise onlara haber ver ki, Salatım, kullarım için Rahmetimin, gazabım üzerine sebkat etmesidir. Yoksa onlar helak olurdu."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

Sayfa: 333

1. Cebrail (a.s.) yanımdan kalktı da Bana anlattı ki, Hüseyin (r.a.) Fırat kenarında katlonulacak ve sonra şöyle dedi: "İster misin onun toprağından sana koklatayım" Dedim, evet. Bunun üzerine elini uzattı, o topraktan bir avuç aldı ve onu Bana verdi. Ben de kendimi tutamadım, gözlerimden yaşlar boşandı.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

2. Miskinlere verilen hurma tutamları, hurilerin mehrini teşkil eder.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

3. Müslümanın öpmesi musafahadır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Bir mü'minin öldürülmesi, Allah'ın indinde, dünyanın yıkılmasından daha büyüktür.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

5. Müslümanı Katl küfür, sövmek fısktır ve kardeşini üç günden fazla terketmek (dargınlık) müslümana helal olmaz.
Ravi: Hz. Saad (r.a.)

6. Ben sizin: "Maşallah ve Hz. Muhammed (s.a.s.) diledi" demenizi zaten hoş görmüyordum. Siz önce "Maşallah (Allah diledi)" deyin, sonra da "Hz. Muhammed (s.a.s.) diledi" deyin.
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)

7. Vers (kokulu bir boya) ile iğnelerin kadınlara verilmesini emrettim. Amma (Vers) onlara Yemen'den geldi. İğne ise zimmet ehlinden. Üzerlerinde cizye olan insanlardan alındı.
Ravi: Hz. Harb İbni Hars (r.a.)

8. Bu gününüzde iki bayram birleşmiş oluyor. İsteyene bu bayram namazı Cumaya da kifayet eder. Fakat Biz İnşallah yine geleceğiz.
Ravi: Hz. İbni Hureyre (r.a.)

9. Bu kadın, çocuklarına olan şefkatinden dolayı Allah (z.c.hz.)'nin merhametine mazhar oldu. (İki çocuğu ile bir kadın gelmişti. Kendisine üç hurma verildi. Çocuklar hurmalarını yedikten sonra annelerininkine gözlerini diktiler de o da elindekini bölüp onlara verdi. Bunun üzerine bu hadis varid oldu.)
Ravi: Hz. Hasan (r.a.)

10. Her Peygambere bir dilek "atiyye" verildi. Onlar da bunu dünyada harcadı, Ben ise ahirette ümmetime şefaat için bıraktım. Ümmetimden öyle adam olacak ki, çok büyük bir topluluğa şefaat edecek de onlarda o yüzden Cennete girecekler. Öyle bir adam olacak ki, bir kabileye şefaat edecek. Yine bir adam olacak ki, ailesine şefaat edecek. Hatta üç kişiye, iki kişiye, bir kişiye şefaat edecek kimseler olacaktır.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

11. Denizdeki bütün balıklar Adem oğlu için zebh edilmiştir. (Kesmeden yenilmesi helal olur.)
Ravi: Hz. Abdullah İbni Serces (r.a.)

12. Kalbini iman için halis eden iflah oldu. Yine kalbini selim, lisanını sadık, nefsini mutmain, ahlakını mustakim, kulağını dinler, gözünü de görür eden de iflah oldu. Kulak, işittiğini kalbe götüren bir alet gibidir. Göz de kalbin muhafaza edeceği şeyin tesbit vasıtasıdır. İflah oldu o kimse ki, Allah onun kalbini hıfz edici kıldı.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

Sayfa: 334

1. İki kişi camiye yönelir. Ama birinin kıldığı namaz ötekininkinden efdal olur. Zira, akıl cihetiyle daha akıllıdır. Öteki ise zerre ağırlığınca kıymet alamıyan bir namazdan döner. (Akıl ise verağla alakaldır.)
Ravi: Hz. Ebû Eyyub (r.a.)

2. Kisra öldü, artık ondan sonra kisra yok. Kayser de öldü, artık ondan sonra kayser de yok. Nefsim yed'i kudretinde olana yemin ederim ki, siz kisranın hazinelerini fisebillah infak edeceksiniz. (Kayser Hirakl'dır)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Sana Ali (r.a.) hüküm verdi. Lakin her bir yumurtaya bir gün oruç veya bir miskin doyurarak da fidye verilebilir. (Hac esnasında adamın birinin devesi, deve kuşu yumurtası kırmış. Hz. Ali (r.a) fidye olarak bir deve yavrusu kesmesini hüküm kılmıştı.)
Ravi: Ensardan bir kimse

4. Allah (z.c.hz.) mukadderatı, yeri göğü yaratmadan ellibin sene evvel yazdı.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

5. Siz küçük cihaddan hayırlı bir gelişle büyük cihada döndünüz ki, bu, kulun nefs-i hevası ile mücadelesidir.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

6. Bir kimsenin Kur'an'ı mushafsız (ezberden) okuması bin derece, mushaftan okuması ise ikibin dereceyi bulur.
Ravi: Hz. Osman İbni Abdullah (r.a.)

7. Peygamberlerden bir Peygamberi bir karınca ısırdı. O Peygamber de karıncaların köylerini yakmayı emretti. Bunun üzerine Allah vayhetti ki: "Seni bir karınca ısırdı. Sen ise ümmetlerden Beni tesbih eden bir taifeyi köyü ile yaktın."
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Kureyş, Allah'ın benimsediği bir kabiledir. Kim ona harp ilan ederse menkup olur. Kim ki ona kötülük murad ederse dünya ve ahirette azaba uğrar.
Ravi: Hz. Amr İbni Asi (r.a.)

9. Kureyş, Ensar, Cüheyne, Muzeyne, Eslem, Eşca' ve Gifar Benim mevâlimdir. Onların Allah ve Resulünden başka mevlası yoktur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

10. Hıfz on parçaya ayrıldı. Dokuzu Türke (Küffarı Çin) verildi. Biri diğer halka dağıtıldı. Hasislik de ona ayrıldı. Dokuzu Faris'e, biri diğer insanlara dağıtıldı Cömertlik de ona ayrıldı. Dokuzu Sudan'a, biri diğer insanlara. Haya da ona ayrıldı. Dokuzu Araba, biri diğer insanlara. Kibir de on kısma ayrıldı. Dokuzu Ruma, biri diğer insanlara dağıtıldı.
Ravi: Hz Muhammed İbni Müslüm (r.a.)

Sayfa: 335

1. Hikmet ona ayrıldı. Dokuzu Ali (r.a.)'ye, biri diğer insanlara dağıtıldı. O, bu biri de diğer insanlardan iyi biliyordu.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

2. Ateş yetmiş paya ayrıldı. Emredene altmış dokuzu, katilin kendisine biri kafi geldi.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

3. Ehli zimmetin, ümmetimden kısas olunmaları, kıyamet gününde kendilerinden o kadar azabın tahfif olunmasına vesile olur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Tırnakları kesiniz ve onları gömünüz. Parmak aralarını temizleyin. Ağzınızı yemek artıklarından temizleyin ve misvaklayın. Benim yanıma dişi sarı ve ağzı kokar girmeyiniz.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Bişr (r.a.)

5. Bıyıklarınızı, dudak hizasından kesiniz.
Ravi: Hz. Hakem İbni Umeyr (r.a.)

6. Bıyıklarınızı kesiniz. Zira Beni İsrail bunu yapmadı da kadınları zina etti.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

7. "Kulhüvallahü Ehad" Kur'an'ın üçte birine bedeldir.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

8. "Kulyâ eyyühel kafirûn" suresi Kur'an'ın dörrte birine bedeldir. "İzâ zülzilet" suresi Kur'an'ın dörtte birine bedeldir ve "İzâ câe" suresi de yine Kur'an'ın dörtte birine bedeldir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. "Kulhüvallahü ehad" ve "Muavizeteyn" surelerini akşam sabah üçer kere okumak, sana her şey için kafi gelir.
Ravi: Hz. Muaz İbni Abdullah (r.a.)

10. De ki: "Ya Rabbi, kulağımın şerrinden, gözümün şerrinden, dilimin şerrinden, kalbimin şerrinden ve nefsi arzularımın şerrinden Sana sığınırım."
Ravi: Hz. Şuteyr (r.a.)

11. De ki: "Ey Allahım Senden, Sana kavuşacağına inanmış, kaderine razı ve verdiğine kanaat eden, Seninle mutmain olan nefsi isterim."
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

12. De ki: "Subhânel melikil guddûs, Rabbül melâiketi verrûh, Culliletis semâvatü vel ardu bil izzeti vel ceberût" ( Vahşetten şikayet eden birisine bu tesbih tavsiye edilmiştir.)
Ravi: Hz. Bera (r.a.)

13. De ki: "Allah'ın kelimeyi tammesiyle -ki onu iyi veya kötü tecavüz edemez- yerde yarattığı her şeyin şerrinden sığınırım. Gece gelenin, gündüz gelenin, göğe çıkanın, gökten inenin şerrinden. Ancak hayırla gelen hariç ey Rahman." (Cinnilere karşı Halid ibni Velid r.a hz lerine buyrulmuştur)
Ravi: Hz. Ebul Aliye (r.a.)

Sayfa: 336

1. Müminin kalbi tatlıdır, tatlılığı sever.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

2. Kendinde Hikmetten birşey olmayan kalb, harap bir ev gibidir. Şu halde öğrenin, öğretin. Fıkıh tahsil edin ve cahil olarak ölmeyin. Zira Allah cahillik için mazeret kabul etmez.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

3. Dedim ki: "Ya Cibril (a.s.) Rabbını görür müsün? Dedi ki: "Benimle O'nun arasında nur veya nardan yetmiş bin hicap vardır, en yakınını görseydim yanardım."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Tevfikin azı, aklın çoğundan hayırlıdır. Dünya hususundaki akıl mazarrat, din hususundaki akıl ise meserrettir.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

5. Fıkhın azı, ibadetin çoğundan hayırlıdır. Kul, Allah'a halis olarak ibadet ederse, fıkıh ona öğretilir. Cehil olarak da kişiye, aklını beğenmek yeter. İnsanlar iki sınıftır: Mü'min ve cahil. Öyle ise sen mü'mine eza etme, cahille de bulunma.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

6. Çoğu sekir veren şeyin azı da haramdır.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

7. Cennetin kapısında durdum. Gördüm ki, oraya girenler fakirlerdir. Vakitli adamlar ise (hesap için) mahpusturlar. Cehennem ehli ise tutulmuyor, Cehenneme sürülüyor. Cehennemin kapısında durdum, girenlerin hemen hepsi kadındı.
Ravi: Hz. Usame (r.a.)

8. Kalk, zira bu Cehennem adamlarının yatışıdır. (Yüzü koyun yatanı kastediyor.)
Ravi: Hz. Ebû Usame (r.a.)

9. Bu minberimin ayakları Cennete tesbit edilmiştir.
Ravi: Hz. Ümmü Seleme (r.anha)

10. Harpte, fisebillillah bir saat safta bulunmak, altmış senenin gecesini ibadetle ihyadan daha hayırlıdır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

11. Bir din kardeşinin işine bakmak, bir sene mescidde itikaftan efdaldir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

12. İlmi, yazı ile tesbit edin.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

13. Onu bağla da sonra tevekkül et.( Bir kimse, devesini salıverip de mi tevekkül edeceğini sorduğunda bu hadis varid olmuştur.)
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

14. Bana denildi ki: "Ya Muhammed (s.a.s.) gözün uyusun, kulağın duysun ve kalbin de uyanık olsun." Gözüm uyudu, kalbim uyanık kaldı ve kulağım da işitti.
Ravi: Hz. Ebubekir İbni Abdullah (r.a.)

Sayfa: 337

1. Taksim edilemiyen mal "Şufa" ile hükmedilir. Hududları belirlenir ve yolları beyan edilirse Şufa olmaz.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

2. Yalnız bir şahidle olursa yeminle hükmolunur.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. İlmi gizleyene her şey lanet eder. Denizdeki balık ve gökteki kuş bile.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

4. Söz taşımak, hemen hemen büyü derecesini buldu.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

5. Halim kimse, hemen Peygamber hükmüne vardı. (Halka faydalı olmakta.)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

6. Allah (z.c.hz.) kıyamet gününde, kendilerine Kur'an'ı okuduğu vakitte halk Rahman'dan işittikleri o Kur'an'ı evvelden duymamış gibi olacaklardır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. Cennetteki huriler yakut ve mercan gibidirler. Adam onlardan birinin yüzüne bakar da, kendini onun yanağında, aynada gördüğünden daha berrak görür. Onların incilerinin en ednası şark ile garbı ışıklandırır. Ona bakış, üstündeki yetmiş kat elbiseden iliğine kadar işler.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

8. Hz. Musa (a.s.) Rabbi ile konuştuğu o günde, üzerinde softan elbise, yünden cübbe, yünden takke, yünden don ve ölü merkeb derisinden de ayakkabısı vardı.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

9. Halk, Davud (a.s.)'ı hasta zannı ile yoklamaya gidiyorlardı. Halbuki kendisindeki bu hal, Allah korkusunun şiddetinden ve kendi hayasındandı.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

10. Davud (a.s.)'ın oğlu Süleyman (a.s.)'ın mührünün nakşı: "Lâ ilâhe illallah Muhammedün Resûlullah" idi.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

11. Davud (a.s.)'ın oğlu Sülayman (a.s.)'ın yüzük taşı semavi idi. Onu aldı da yüzüğüne koydu. Onun nakşı: "Ben Allahım. Benden başka ilah yoktur. Muhammed (s.a.s.) kulum ve Resulümdür." idi.
Ravi: Hz. Ubâde (r.a.)

12. Allah (z.c.hz.)'nin Musa (a.s.)'a levha levha verdikleri meyanında şu da vardı: "Bana ve ebeveynine şükret. Allah'ın sana verdiği nimetlere karşı sen de ver. Ömrün de uzatıldı. Temiz bir hayatla yaşatıldın ve dünyadan daha hayırlısına döndürüleceksin."
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

13. O (Keler) İbrahim (a.s.)'ın ateşine üflüyordu. (Keleri öldürmeyi emretmiştir.)
Ravi: Hz. Ümmü Şerik (r.a.)

14. Beni İsrail'den iki kişi arkadaş idiler. Birisi günahkar diğeri ise ibadeti hususunda çalışkandı. Çalışkan olan diğerini günah üzere gördükçe "Vazgeç" diyordu. Onu bir gün bir günah üzere buldu da ona yine şöyle dedi: "Vazgeç." Bunun üzerine o günahkar olan dedi ki: "Beni yalnız bırak. Rabbim seni bana gözcü mü gönderdi.?" Diğeri ise dedi ki: "Vallahi Allah seni mağfiret etmez ve Cennetine sokmaz. "İkisinin de ruhu kabz olundu ve Rabbül aleminin huzurunda içtima ettiler. (Günahkar olan abid olana) "Beni tanıdın mı? Veya önünde olana kadir oldun mu?" Allah Teala da günahkar olana buyurdu ki: "Git Rahmetimle Cennete gir." Abid içinde: "Ötekini Cehenneme götürün" buyurdu.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

Sayfa: 338

1. Beni İsrail'den "Kıfl" isimli biri vardı. Günahtan pek sakınmaz ve onu işlerdi. Ona bir kadın geldi (paraya ihtiyacı vardı.) Onunla münasebette bulunmak şartı ile kadına altmış altın verdi. Kadınla bir mevkiye geldiler. O zaman kadının kemikleri titredi ve ağladı. Adam dedi ki: "Neden ağlıyorsun? Seni zorladım mı?" Kadın dedi ki: "Hayır, fakat ben bu işi şimdiye kadar asla yapmamıştım. Buna beni ihtiyacım sürükledi." Adam dedi ki: "Madem ki sen yapmadığını yapmak durumundasın öyleyse git, para da senindir. "Adam ayrıca yemin ederek: "Vallahi bundan sonra ben de bu işi bir daha yapmam" dedi ve o gece de öldü. Sabahleyin kapısına şöyle yazılmış olduğu görüldü: "Allah muhakkak Kıfl'e mağfiret etti." (Asi, fakat iffeti takdir eden ve merhametli bir kimse imiş ve tevbesi nasib ve kabul olmuş.)
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

2. Beylik vaktiyle Himyer'de idi. Allah onu onlardan aldı. Kureyş'e verdi. Yine onlara (Kureyş'e dönecek)
Ravi: Hz. Zu Mihmer (r.a.)

3. Lut kavminde kadınlar arasındaki fena münasebet, erkeklerde başlamadan kırk sene evvel vardı.
Ravi: Hz. Ebû Sahra (r.a.)

4. Bir tüccar, halka ödünç verir ve adamına da paraları tahsil ederken: "Sıkıntıda olanları hoş geç, ola ki Allah da bizi hoş geçer" derdi de sonra Allah'a kavuştu. Allah da ondan vazgeçti.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Bana vahiy iki türlü gelirdi: Cibril (a.s.) gelir ve bir adamın diğer bir adama bir şey vermesi gibi Bana ilka ederdi. Bu, Bende aniden hasıl olurdu. Bir de çan sesi gibi birşeyle Bana gelirdi. Öyle ki, kalbimde ihtilat yapardı ve bu Bende aniden olmazdı.
Ravi: Hz. Ebû Seleme (r.a.)

6. İsrail oğullarını Peygamberleri idare ederdi. Bir Peygamber vefat edince diğeri ona halef olurdu. Benden sonra Peygamber yok. Halifeler gelecek ve onlar çok olacak. Dediler ki: "Bize ne emredersin?" Buyurdu ki: "İlk biat ettiğinize vefa edin ve Allah'ın onlar için verdiği haklarını verin. Muhakkak Allah, idarelerinden dolayı hesabı onlara Kendisi soracaktır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. Melaikenin Bedir gününde nişanları, siyah sarık, Uhud'da kırmızı sarıktı.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

8. Muânaka (Kucaklaşmak) geçmiş ümmetlerin selamlaşması ve halis dostluk alameti idi. İlk muânaka yapan da İbrahim (a.s.) dır.
Ravi: Hz. Temim Eddari (r.a.)

Sayfa: 339

1. Havva anamızın çocuğu yaşamazdı. Nezir etti ki, yaşarsa adını "Abdülharis" koysun. Çocuğu yaşadı ve ismini Abdülharis koydu. Bu, ancak şeytanın iğvası ile olmuştur.
Ravi: Hz. Semure (r.a.)

2. Peygamlerlerin asaları vardı. Aziz ve Celil olan Allah için tevazuen ona dayanırlardı.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. Allah (z.c.hz.) katında şu hususlar gadab yönünden büyük oldu. Acıkmadan yemek, uykusu yokken uyumak, acaib bir şey olmadan gülmek, musibette feryad etmek, nimette çalgı çalmak.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

4. (Ümmühani'ye hitaben) Allah'ı yüz kere Tekbir, yüz kere Hamd ve yüz kere Tesbih et. Bu senin için Allah yolunda eğerli, gemli yüz attan daha hayırlıdır. Yüz deveden daha hayırlıdır. Yüz köle(azad etmek)ten daha hayırlıdır. (Herkese haline göre ibadet.)
Ravi: Hz. Ümmü Hani (r.a.)

5. Allah'ın Kitabı ve Benim Sünnetim, havuzuma gelesiye kadar asla ayrılmazlar.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Bana "Kurban" farz kılındı. Halbuki size farz edilmedi. Ben "duha" namazı ile emrolundum, siz ise onunla emrolunmadınız.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

7. Mektubun ikramı mühürlenmesidir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

8. Kişinin keremi dini, mürüvveti aklı ve asaleti de ahlakıdır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. Adamın keremi takvası, mürüvveti aklı ve asaleti de ahlakıdır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

10. Dünyanın keremi zenginlik, ahiretin keremi ise takvadır. Halbuki siz, bir erkekle bir dişiden yaratıldınız.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

11. Ölünün kemiğini kırmak, onu diri iken kırmak gibidir.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

12. Meclisin keffareti: "Subhaneke Allahümme ve bihamdike estağfirüke ve etûbü ileyke."dir.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

13. Meclisin keffareti, kulun şöyle demesidir: "Subhaneke Allahümme ve bihamdike eşhedü en la ilahe illa ente vahdeke la şerike leke estağfiruke ve etûbü ileyke."
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

14. Gıybetin keffareti, gıybet ettiği kimse için (Kulağına gitmeden) mağfiret dilemektir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

15. Günahın keffareti, pişman olmaktır. Eğer siz günah yapmasaydınız, Allah günah yapan bir kavim getirir ve onları mağfiret ederdi.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

16. Hataların keffareti, şiddet zamanında abdesti tamam almak, ayakları cami yolunda işletmek ve namazdan sonra diğer namazı beklemektir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

17. Bir adama şer olarak, dünyadaki mevkiinden veya dinindeki fıskından dolayı parmakla işaret edilmek yeter. Veya dünya malı verildiği halde sıla etmemek (akrabaya yardım etmemek) veya hakkını eda etmemek kafidir (zekatını vermemek). Ancak Allah'ın korudukları kimseler müstesna.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

Sayfa: 340

1. Bir adama parmakla işaret edilmek, vebal cihetinden kafidir. Dediler ki: "Ya Resulallah, hayır olsada mı? Buyurdu ki: "Hayır olsa da bu onun için şerdir. Ancak Allah'ın merhamet ettiği müstesna. Eğer şer ise o zaten şerdir."
Ravi: Hz. İmran (r.a.)

2. Bir adama günah cihetinden, her işittiğini başkasına söylemesi kafidir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Bir kimseyle mücadeleye devam etmekliğin, günah cihetinden sanar kafidir.
Ravi: Hz. İbn Abbas (r.a.)

4. Arkadaşın seni tasdik ettiği halde senin ona yalan söylemekliğin, hıyanet cihetinden kafidir.
Ravi: Hz. Süfyan İbni Esed (r.a.)

5. İnsan için dünya ve ahiret saadeti olarak, kendisine din ve dünya işinde itimad edilmek kafidir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

6. İnsana vâiz olarak ölüm, zenginlik olarak da yakîn (kuvvetli iman) kafidir.
Ravi: Hz. Ammar (r.a.)

7. İnsana yalan cihetinden her işittiğini başkasına söylemesi kafidir. Hasislik için de: "Hakkımın zerre kadarından vazgeçmem" demesi kafidir.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

8. Adama şer cihetinden, misafir gittiği yerde önüne konulanı beğenmemesi kafidir.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

9. İnsana ilim cihetinden Allah korkusu yeter. Kişiye cahillik bakımından da kendini beğenmesi yeter.
Ravi: Hz. Mesruk (r.a.)

10. "Lâ ilâhe illallah" ehlinden dilinizi tutun. Onları bir günah sebebiyle tekfir etmeyin. Kim "Lâ ilâle illallah" ehlini tekfir ederse onun kendisi küfre daha yakındır.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

11. Benim sözüm Allah'ın kelamını nesh etmez. Allah'ın kelamı Benim sözümü nesh edebilir. Allah'ın kelamının bir kısmı diğerini nesh edebilir. (Nesh= Hükmünü gidermek)
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

12. Her doğan çocuk İslamiyet fıtratı üzerine doğar. Lisanı gönlündekine tercüman oluncaya kadar. Lisanı gönlündekine tercüman olunca, ya şükreden ya da küfreden biri olur.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

13. Her ölünün amel defteri mühürlenir. Lakin Allah yolunda murabıt olarak ölenin kesilmez. Zira onun ameli kıyamete kadar ona fayda verir ve o kabir fitnesinden de emin olur. (Kabirde melekler de ona suale gelmezler.)
Ravi: Hz. Fudale (r.a.)

14. Her çocuk akikası mukabilinde rehinde gibidir. Onun için yedinci günü akika kesilir. Başı tıraş edilir ve ismi verilir. (Saçının ağırlığınca gümüş sadaka verilir. )
Ravi: Hz. Semure (r.a.)

15. Her sebeb ve neseb kıyamet günü kesilecek. Benim sebebim ve nesebim müstesna.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

16. Her müskir (sekir vereci her şey) hamırdır. Ve her müskir haramdır. Kim bu dünyada içki içer de tevbe etmeden ona idmanlı (devamlı) olarak ölürse ahirette Cennet şarabı içemez.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

Sayfa: 341

1. Her müskir haramdır. Muhakkak ki Aziz ve Celil olan Allah'ın her müskir içeni "Tıynetil-Habâl"den ahdi vardır. Dediler ki: "Ya Resulallah tıynetül-habâl nedir?" Buyurdu ki: O, Cehennem ehlinin teridir.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

2. Her müskir şaraptır ve çoğu sekir veren şeyin azı da haramdır.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

3. Her iyilik sadakadır.
Ravi: Hz. Bilal (r.a.)

4. Hangi söz ki, onda Allah zikri bulunmaz ve Bana selatü selam getirilmeden başlanır, o bereketten mahrumdur ve onun hayrı noksandır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Herkesin talakı cizdir. Bunamışla aklını kaybedeninki müstesna.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Her göz zina eder (Her nâ-mahreme bakan). Bir kadın da kokular sürünüp bir meclise uğrara (erkekler arasından geçerse) o da zâniyedir.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

7. İçinde imam ve müezzini olan her mescid "itikafa" sahihdir.
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)

8. Lut kavminin her adeti kayboldu. Üçü müstesna: Kılıcını sürümek, tırnakları boyamak ve avreti açık gezmek (Kısa pantolon.)
Ravi: Hz. Zubeyr (r.a.)

9. Müslümanın Allah yolunda aldığı yara, kıyamet günü, olduğu gibi gelir; yaradan kan fışkırarak, rengi kan renginde, kokusu misk kokusunda.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

10. Herkes ne için yaratıldı ise o, kendisine müyesserdir.
Ravi: Hz. İmran (r.a.)

11. Kur'an-ı Kerim'deki, içinde "kunût" kelimesi zikredilen her vecih taat manasınadır.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

12. Her şeyin kendisi ile Allah arasında hicap vardır. "Lâ ilâhe illallah" şehadet kelimesi ve anne babanın evlada olan duasında hicap yoktur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

13. Allah Teala'nın kitabında olmıyan her şart batıldır. Yüz şart olsa da.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

14. Her et ki onu "Suht" meydana getirdi. Cehennem ona evladır. Denildi ki: "Suht nedir?" Buyurdu ki, hükümde rüşvettir.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

15. Herkes kıyamet günü insanlar arasında hüküm verilesiye kadar sadakasının gölgesinde bulunacaktır.
Ravi: Hz. Ukbe (r.a.)

Sayfa: 342

1. Cennet ehlinden herkes Cehennemdeki yerini görür de: "Ya Allah bana hidayet vermeseydi?" der ve bu ona şükür olur. Cehennem ehlinin hepsi de Cennetten yerini görür de şöyle der: "Keşke Allah bana da hidayet verseydi." Bu da ona hasret (pişmanlık) olur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. Allah Teala günahlardan dilediğinin cezasını kıyamet gününe kadar geciktirir. Anaya-babaya isyan müstesna. Zira Allah Teala onun cezasını sahibine, ölmeden evvel dünya hayatında, acele olarak verir.
Ravi: Hz. Bekâr (r.a.)

3. Her bina sahibine vebaldir, ancak şu kadarı müstesna. -Eliyle yedi arşın kadar bir yeri gösterir- Her ilim de kıyamet günü sahibine vebaldir, amel edilen müstesna.
Ravi: Hz. Vasile (r.a.)

4. Her nefis, hevası üzerine haşrolur. Kim küfrü seviyorsa o, kafirlerle beraberdir. Onun amelinden hiç bir şey kendisine fayda vermez.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

5. Adem oğlunun hepsi hasedcidir. Lakin insanların bazısında hased daha şiddetlidir. Hasedcinin hasedi eline ve diline çıkmadıkça kendisine zarar vermez.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

6. İnsanların hepsi kıyamette kurtulmayı ümid ederler. Ashabıma söğenler müstesna. Kıyamet halkı da onlara lanet eder.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

7. Ümmetimin hepsi Cennete girer, istemeyen müstesna. Dediler ki: "Kim istemez?" Buyurdu ki: "Bana itaat eden Cennete girer, Bana isyan eden istememiştir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Kara ve deniz hayvanlarından akar kanı olmayan her hayvan kesilmekten muaftır.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

9. Camide her şey "lağv"dır. Kur'an, zikir, hayır istemek ve onu vermek müstesna.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

10. Kendisinde Allah Teala'nın ismi anılan her meclisi melekler sarar. Hatta melekler derler ki: "Ziyade edin, Allah da ziyede etsin." Ve zikir melaikenin açık kanadları arasından yükselir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

11. Her ümmetin bir kısmı Cennet, bir kısmı Cehennemdedir. Ümmeti Muhammed (s.a.s.) müstesna. (Onların hepsi Cennette)
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

12. Peygambere salat ü selam getirilmedikçe her duanın hicabı vardır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

13. Allah (z.c.hz.)'nin nehyettiği her şey büyüktür. Çocukların kumara benziyen oyunları bile.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

14. Her ziyafet sahibi, ziyafetine gelinmesini ister. Allah'ın ziyafeti de Kur'andır, ihmal etmeyin.
Ravi: Hz. Semure (r.a.)

15. Her nimet zeval bulacaktır, Cennet ehlinin nimetleri müstesna. Her kaygının da arkası kesilecektir, Cehennem ehlinin kaygısı müstesna. Fena bir amel yaptığında arkasından iyi bir amel işle ki, tesirini gidersin.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

Sayfa: 343

1. Hepiniz çobansınız ve hepiniz idareniz altındakilerden mes'ulsünüz. Emir çobandır ve o, râiyesinden mesuldür. Adam, ehli hususunda çobandır ve o râiyesinden mes'uldür. Kadın, kocasının evinde çobandır ve o râiyesinden mes'uldur. Hizmetçi efendisinin malında çobandır ve o râiyesinden mes'uldur. Adam, babasının malında çobandır ve o da râiyesinden mes'uldur. Şu halde hepiniz çobansınız ve hepiniz idareniz altındakilerden mes'ulsünüz.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

2. Hepiniz Cennete girmekten hoşlanırsınız değil mi? "Evet Ya Resulallah" dediler. Buyurdu ki: "Öyle ise amellerinizi kısaltın. Ölümü iki gözünüzün arasına alın. Ve Allah (z.c.hz.)'nden hakkıyla haya edin. Dediler ki: "Ya Resulallah, hepimiz Allah'tan haya ederiz." Buyurdu ki: "Öyle değil. Allah'dan haya; kabirlerde çürümeyi unutmamak, içinizi ve ondakileri unutmamak, başı ve baştakileri unutmamanızdır. Kim ahiret ikramını isterse, dünya ziynetini terketsin. İşte o vakit, kul "Allah'dan hakkıyla haya etmiş" olur. O vakit Allah'ın dostluğuna nail olmuş olur.
Ravi: Hz. Hasan (r.a.)

3. (Sıkıntıya duçar olan adamın söyliyeceği) Kurtuluş kelimeleri: "Lâ ilâhe illallahül halîmül kerîm. Lâ ilâhe illallahül aliyyül azîm. Lâ ilâhe illallahü Rabbüs semavatis seb'i ve Rabbül arşil kerîm" dir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. İki kelime vardır ki, onlardan biririnin arşa varmasına mani yoktur. Diğeri ise yerle gök arasını doldurur. "Lâ ilâhe illallah ve Allahu Ekber."
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

5. Adamın işiteceği bir hikmetli söz bir sene ibadetten, ve bir saat ilim meclisinde oturması, bir köle azad etmesinden hayırlıdır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Sarımsağı yiyin, onunla tedavi olun. Zira o, yetmiş derde devadır. Eğer bana melek gelmemiş olsaydı, Ben de onu muhakkak yerdim.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

7. Zeytin yağını yeyin ve onunla yağlanın. Zira o, mübareek bir ağaçtan çıkar.
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

8. Yemeğin kenarından yeyin, ortasından yemeyin. Zira bereket ortadan gelir.
Ravi: Hz. Vasile (r.a.)

9. Yeyin, için, sadaka verin ve kibirsiz, israfsız giyinin. Zira Allah kuluna verdiği nimetin eserini kulunda görmek ister.
Ravi: Hz. Amr İbni Şuayb (r.a.)

10. Denizin karaya attığı veya suyun çekilip de bıraktığı balığı yeyiniz. Fakat ölmüş de yüze çkmışsa onu yemeyiniz.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)


Sayfa: 344

1. (Bir yerde sofraya keler getirmişler) Buyurun onu yiyin. Onda beis yoktur. Lakin bu Benim kavmimin alıştığı bir şey değildir.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

2. Nasıl "Lâ ilâhe illallah" sözüne iki dudak mani olmazsa, öylece de onun Arşa varmasına gökler mani olmaz. Nihayet arşa arı uğultusu gibi bir uğultu ile varır da, sahibine şefaat eder.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

3. Nice kendisine silah isabet eden kimse vardır ki, şehid de değil, hamîd de değildir. Nice döşeğinde ölen kimse vardır ki, Allah katında sıddık ve şehiddir.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

4. İmanın kemali, güzel ahlaktır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Ben sizi kabir ziyaretinden menetmiştim. Artık kabirleri ziyaret edin. Zira bu, insanı dünyada zâhid kılar ve ahireti hatırlatır.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

6. Hayır ya filan, her arkadaş gündüzün bir saati kadar bile birisi ile arkadaşlık etse, arkadaşlığının hesabını verecektir.
Ravi: Bir sahabiden

7. Nasıl helak olur bir ümmet ki, evvelinde Ben, sonunda Meryem oğlu İsa (a.s.) ve ortasında da Ehli beytimden Mehdi (a.s.) vardır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

8. Allah (z.c.hz.) kulun tevbesi sebebiyle, sizden birisinin vâsi bir çölde kaybettiği devesini ansızın bulmasından doğan sevincinden daha fazla sevinç duyar.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Allah (z.c.hz.) Ramazanın her gecesi iftar zamanında bir milyon kişiyi Cehennemden azad eder. Cuma'nın her saatinde de, hepsi cehennemlik olan yine bir milyon kişiyi Cehennemden azad eder.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

10. Eğer yaşarsam yahudi ve hıristiyanları arab yarımadasından çıkaracağım. Öyle ki, orada müslümanlardan başkası kalmasın.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

11. Adamın evladını terbiye etmesi, onun bir sa' (ölçek) sadaka vermesinden hayırlıdır.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

12. Allah (zc.hz)'nin senin elinde bir adama hidayet vermesi, senin için güneşin üzerine doğup battığı her şeyden daha hayırlıdır.
Ravi: Hz. Ebû Rafi (r.a.)

13. Allah'ı zikreden bir cemaat arasında sabah namazından güneş doğuncaya kadar oturmam Bana, İsmail (a.s.) evladından her bir adamın diyeti 12 bin dirhem olan, dört köle azab etmekten daha kıymetlidir. İkindi namazından sonra güneş batana kadar Allah'ı zikreden bir kavimle beraber oturmam da Bana gene, İsmail (a.s.) evladından dört köle azad etmemden daha sevgilidir. Ki, onlardan her birinin diyeti yine on iki bin dirhemdir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

Sayfa: 345

1. Fecrin tuluundan güneşin doğuşuna kadar, Allah'ı zikrederek O'na Tekbir, O'na Hamd, O'na Tehlil ve Tesbih ederek oturmam, İsmail (a.s.) evladından bir köle azad etmemden Bana daha sevgilidir. Gene ikindi namazından sonra güneş batıncayak kadar Allah'ı zikretmem, İsmail (a.s.) evladından dört köle azad etmemden Bana daha sevgilidir.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

2. Allah yolunda cihada giden bir mücahidi doyurmam ve sabah akşam ona yardım etmekliğim, dünya ve içindekilerden Bana daha sevgilidir.
Ravi: Hz. Muaz İbni Enes (r.a.)

3. Bir adamın kardeşine yerini bedava ektirmesi, kendisinden o yer karşılığında bir kira almasından daha hayırlıdır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Müslümanların hayatlarını ifnadan korumak için üç gece nöbetçi olmak, Bana Medine Mescidinde veya Beyt-i Makdis'te Kadir gecesine rastlamaktan daha kıymetlidir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

5. Sizlerden birinin içinin cerahatle dolması, şiir dolmasından iyidir. (Şiirin mevzuu iyi olmazsa)
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

6. İçinin cerahat veya kanla dolması, Benim zem edildiğim bir şiirle dolmasından hayırlıdır.
Ravi: Hz. Câbir İbni Semure (r.a.)

7. Müslüman kardeşini çağırıp yiyip içirmekliğin, senin için yirmibeş dirhem sadaka vermenden sevapça daha hayırlıdır.
Ravi: Hz. Enes ra.

8. Kişi neyi iktisap ediyorsa ona nail olur. (Allah'dan umduğuna erişir.) Neyi de kazanırsa onun hesabını verir. Kişi kimi severse onunla beraber olur. (Ashabı kiram buna çok sevindi.) Kim ki yolda zina etmekte iken ölürse bunun ehli olur.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

9. "Lebbeyk, Allahümme Lebbeyk, Lebbeyke Lâ Şerike leke Lebbeyk, İnnel hamde venni'mete leke vel Mülk, Lâ şerike lek."
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

10. Kıyamet gününde haklar ehline o derece ödenecektir ki, boynuzlu koyun, süstüğü boynuzsuz koyunla kısas olunacaktır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

11. Ya ma'ruf ile emredip münkerden nehyedersiniz veya Allah hayırlılarınızın başına şerlilerinizi musallat eder de, hayırlılarınız bunun üzerine dua ederler ama duaları kabul olunmaz.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

Sayfa: 346

1. Ya, emri bil mar'uf ve nehyi anil münker yaparsınız, yoksa Allah'ın size, nezdi İlahisinden bir azab göndermesi yakındır. Sonra Ona dua edersiniz ama size icabet etmez.
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)

2. Ya ma'rufla emreder, münkeri nehy edersiniz. Yahut da Allah üzerinize Acemi gönderir de boynunuzu vururlar. Onlar öyle şiddetli olurlar ki, tepenizden ayrılmazlar.
Ravi: Hz. Hasan (r.a.)

3. Kadınlar, hatta hayızlılar bile dua toplantılarına çıkabilirler. Yalnız hayız olanlar musallaya giremezler.
Ravi: Hz. Ummi Aliyye (r.a.)

4. Ya saflarınızı düzeltirsiniz, ya da yüzleriniz karar olur. Ya gözlerinize sahip olursunuz ya da gözleriniz dışarı uğrar. (Mahşer korkusu ile veya kör olarak haşir olursunuz)
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

5. Ümmetimi Benden sonra öyle fitneler kaplayacak ki, o fitnelerde insanın vücudu gibi kalbide ölür.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

6. Hiç şüphe yok ki; arz, cevir ve zulümle dolacak. Zulüm ve cevirle dolduğu o zaman, Allah ehli Beytimden ismi Benim ismimde babasının ismi Babamın isminde bir kimseyi gönderir de dünyayı adaletle ve nasafetle doldurur. Önce zulm ve cevirle dolduğu gibi. O zaman gök yağmurunu, yer mahsulünü esirgemiyecek ve O aranızda yedi, sekiz çok çok dokuz vakit duracak. (Ay veya sene)
Ravi: Hz. Muaviye İbni Kur'a (r.a.)

7. Hiç şüphe yok ki, İslamın usulleri (tutanakları) birer birer bozulacak. Birisi bozulduğunda halk ötekine hücum edecek. İlk evvela "hükmü" kaldıracaklar, en sonra da "namazı" bozacaklar.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

8. İslamın usulleri teker teker bozulacak ve halkı dalalete düşürücü hükümet adamları çıkacak ve ondan sonra da onların izi üzerine üç deccal gelecek.
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)

9. Sizler, hiç şüphe yok, evvelkilerin adetlerini karış karış ve arşın arşın yapacaksınız. Hatta birisi kelerin deliğine girse siz de gireceksiniz. Onlardan birisi yolda kadını ile münasebette bulunsa siz de yapacaksınız.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

10. Ümmetimden bir taife, içkiyi kendi verdikleri isimle helal sayacaklar.
Ravi: Hz. Ubâde (r.a.)

11. Bir adama Ribadan isabet eden bir dirhem, islamiyet zamanında işlediği otuz üç zinadan daha büyüktür.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Selam (r.a.)

12. Akşam sabah Allah'ı zikretmek, Allah yolunda kılıç kırmaktan hayırlıdır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

Sayfa: 347

1. Hakimin dili iki ateş arasındadır. Ya Cennete yol bulur veya Cehennemi hak edecek bir neticeye varır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

2. Cehennem ateşini ihata eden perdeler dört duvar halindedir. Her duvarın kalınlığı kırk yıllık yoldur.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

3. Mümine lanet etmek onu öldürmek gibidir. Kim bir mü'mine veya mü'mineye haksız olarak mahkumiyetini müstelzim isnadda bulunursa onu öldürmüş gibi olur.
Ravi: Hz. Sabit İbni Dahhak (r.a.)

4. Allah'ın, melaikenin ve bütün insanların laneti o kimse üzerinedir ki, kadınla münasebeti kesti (evlenmedi). Halbuki Zekeriya (a.s.) oğlu Yahya (a.s.)'dan sonra evlenmemekle sena olunmak yoktur.
Ravi: Hz. Atiyye İbni Beşir (r.a.)

5. Allah lanet etsin o kimselere ki, şairlerin şiire itina ettikleri gibi, hutbe söylemeye itina edenler.
Ravi: Hz. Muaviye (r.a.)

6. Allah lanet etsin, cenaze peşinden para ile ağlıyan kadına ve dinleyenlere, sıla-ı rahimi kesene, musibet sırasında feryadcılık yapana ve dövme nakış yapan ve yaptırana.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

7. Allah lanet etsin, halkanın ortasına oturana. (Yani güldürmek için sahneye çıkana.)
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)

8. Allah lanet etsin, saçını ekliyen kadına ve eklettirene ve dövme yapaan ve yaptırana.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

9. Allah içkiye, içene de, sunana da, satana da, satın alana da, sıkana ve sıktırana da, taşıyana da, kendine götürülene de ve parasını yiyene de lanet etsin.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

10. Allah lanet etsin, kadınlardan erkek kılığına, erkeklerin de kadın kıyafetine girene.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

11. Allah, faiz yiyene, yedirene, senedi yazana ve zekatı vermiyene de lanet etsin.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

12. Allah, süslenmek için yüzünü boyayıp yolana da, yoldurana da lanet etsin.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

13. Allah, avrete bakana da baktırana da lanet etsin.
Ravi: Hz. Hasan (r.a.)

14. Allah, hayvanın azasından bir yeri kesene lanet etsin.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

15. Allah lanet etsin, anasına-babasına lanet edene. Allah'dan gayrisi için hayvan kesene lanet etsin. Mücrimi barındırıp himaye edene lanet etsin ve arazi hududunu değiştirene de lanet etsin.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

16. Allah, efendisinden başkasını efendi edinene lanet etsin. Allah, arazi işaretlerini bozana lanet etsin. Allah amayı yoldan itene lanet etsin. Allah, anasına-babasına lanet edene de lanet etsin. Allah, Allah'dan gayri için hayvan kesene lanet etsin. Allah, hayvana kötü iş yapana lanet etsin. Allah, Lûtîlik yapana lanet etsin. Allah, Lûtîlik yapana lanet etsin. Allah, Lûtîlik yapana lanet etsin.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

Sayfa: 348

1. Allah lanet etsin ashabıma sövene.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

2. Allah lanet etsin kefin soyan erkek ve kadına.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

3. Aziz ve Celil olan Allah lanet etsin o fakire ki, zengine malından dolayı tevazu gösterir de bundan dolayı dininin üçte ikisini kaybeder.
Ravi: Hz. Ebû Zerr ra

4. İslamiyette kendinden evvel üç evlad defneden adam, muhakkak ki Cehennemden kuvvetli bir siperle siperlendi.
Ravi: Hz. Osman İbni Ebul As (r.a.)

5. Bu gece Bana bir sure nazil oldu ki, o, Bana üzerine güneş doğan her şeyden sevgilidir. Bu "İnnâ Fetahnâleke" dir.
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

6. Öyle kasd ediyorum ki, birine emredeyim de namazı kıldırsın da, Ben Cuma'ya gitmeyenleri evleri ile beraber yakayım.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

7. Öyle kasd ediyorum ki, Bilal'e emredeyim namazı kıldırsın ve Ben, ezanı işitip de icabet etmiyen kavme gideyim de evlerini üzerine yıkayım.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

8. Cin gecesinde Sure-i Rahman'ı cinlere okudum. Sizden iyi karşıladılar ve her "Febi eyyi âlâi Rabbi kümâ tükezzibân" kavline geldiğimde dediler ki: "Haşa! Senin nimetlerinden hiç bir şeyi tekzib etmiyoruz. Hamd olsun Sana ey Rabbimiz."
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

9. (Kabe'ye hitaben) Seni Allah şerefli, mükerrem ve muazzam kıldı. Fakat (kamil) mü'min, hürmet bakımından Senden daha kıymetlidir.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

10. Allah (z.c.hz.) bir adama, hakkında çok dua ettiği hacetini mübarek etti. İster verilsin, isterse verilmesin.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

11. Öyle kastediyorum ki, etrafa adamlar göndereyim. İnsanlara farzları ve sünnetleri öğretsinler. İsa (a.s.)'ın havarriyûnu gönderdiği gibi. Denildi ki: "Neden Ebubekir (r.a) ve Ömer (r.a)'ı gönder miyorsun?" Buyurdu ki: "Onlar dinde göz ve kulak gibidir. Ben onlarsız edemem.
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)

12. Adem oğlunun kalbi, tencerenin kaynamasının tam haddini bulmasından daha çabuk değişir.
Ravi: Hz. Mikdat İbni Esved (r.a.)

Sayfa: 349

1. Ölüm haline gelene "Lâ ilâhe illallahül halîmül kerîm, Subhânellahi Rabbis semâvâtis seb'i ve Rabbil arşil azîm. Elhamdülillahi Rabbil alemîn." Dediler ki: "Ya Resulallah! Sağlam adamlar söyleseler?" Daha güzel, daha güzel buyurdu.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Cafer (r.a.)

2. Ölüm haline gelene "Lâ ilâhe illallah" ı telkin edin. Muhakkak ki o, selin binaları yıktığı gibi hataları yıkar. Dediler ki: "Dirilere nasıldır?" Buyurdu ki, daha güzel yıkar, daha güzel yıkar.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Ölüm haline gelenlerinize "Lâ ilâhe illallah" şehadetini telkin edin. Kim bunu ölürken söylese Cennet ona vacip olur. Dediler ki: "Ya Resulallah sağlığında söylerse? " Buyurdu ki: "Bu kelime daha iyi hak ettirir. Nefsim yed'i kudretinde olana yemin ederim ki semavat, arz ve onlarda olanlar, arasındakiler ve altındakiler getirilseler, mizanın bir kefesine konulsalar, "Lâ ilâhe illallah" şehadeti ise diğer kefeye konulsa, muhakkak onlar ağır basardı.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Bir adamın, Aziz ve Celil olan Allah yolunda bir saat saffı harpte bulunması, altmış sene ibadetten efdaldir.
Ravi: Hz. İmran (r.a.)

5. Miracda İbrahim (a.s.)'a mülaki olduğumda dedi ki: "Ya Muhammed (s.a.s.) ümmetine Benden selam söyle ve onlara haber ver ki, Cennetin toprağı iyi ve suyu güzeldir, fakat ekilmemiştir. Onun tohumu ise Sübhânellahi velhamdülillâhi velâ ilâhe illallahü vallâhü ekber" demektir.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

6. Onlardan her birinin o günde kendine mahsus işi ve derdi vardır. Adamlar, kadınlara, kadınlar da adamlara bakamaz. Herkes kendi derdi ile meşguldür.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

7. Herşeyin kendisini bozan bir afeti vardır. Ümmetime isabet eden en büyük afet ise onların dünyaya, altına ve gümüşe olacak muhabbetleridir. Ya Eba Hureyre! Mal toplayanın çoğunda hayır yoktur. Meğer ki Aziz ve Celil olan Allah onu hakkına sarfettire.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Her şeyin bir ilerleyişi, bir geri gidişi vardır. Kabilenin hepsinin fakih oluşu, dinin ikbalinin alametidir. Öyle ki, o kabilede ancak bir veya iki cahil kimse bulunur. Kabilenin baştan başa cahil oluşu, dinin geri gidişi demektir. Öyle, içlerinde bir iki alim olur. Onlar da zelildir. Makhurdur. (Sözleri geçmez) Kendilerine taraftar ve yardımcı bulamazlar.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

Sayfa: 351

1. Şehid için Allah (z.c.hz.) indinde hûril-'iyn'den iki zevce vardır ki, onların bacaklarının iliği yetmiş kat elbise altından gözükür.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. Yiyip de şükreden için, oruç tutup ta sabreden gibi ecir vardır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Mü'minin Cennette yekpare inciden oyulmuş altmış mil uzunluğunda çadırı vardır. Mü'min kul için o çadırda bir çok aileler vardır ki, kendisi onları dolaşır da hiç biri diğerini görmez.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

4. Hacca yayan gidene yetmiş hac sevabı vardır. Binek gidene ise bir hac ecri vardır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Kadının iki perdesi vardır. Kabri, bir de zevci. Denildi ki: "Hangisi efdaldir?" Buyurdu ki: "Kabri efdaldir."
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

6. Namaz kılan adam için üç hassa vardır: Gök yüzünden tepesine hayır saçılır. Onu, ayaklarının ucundan semanın üstüne kadar melekler kuşatır ve bir münadi şöyle nida eder: "Namaz kılan kimse kiminle hasbihal ettiğini bilseydi, namazdan ayrılmazdı."
Ravi: Hz. Hasan (r.a.)

7. Köle için efendisinin üzerinde üç hak vardır: Namazını acele ettirmez. Yemeğinden kaldırmaz. Sat derse satmamazlık etmez.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

8. İnsanlar için üç temerküz noktası vardır: Antakya Amik'inde olan melhamei kübrada toplanma merkezi Şam olur. Deccal vak'asında merkezleri Kudüs, Ye'cüc hadisesinde Tûri Sina.
Ravi: Hz. Hüseyin (r.a.)

9. Adem oğlu yaradılalı beri ölümden daha şiddetli bir şeye rastlamamış olmakla beraber, sonrakilere nazaran ölüm ehvendir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

10. Bir kavim mallarının zekatını menederlerse, bu sebebden rahmetten mahrum edilirler. Bu hayvanlar olmasa onlar hiç rahmet görmezlerdi.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

11. Size kelimei ihlastan sonra, afiyetten daha iyi bir şey verilmedi. Öyle ise Allah'dan afiyet isteyin.
Ravi: Hz. Ebû Bekir (r.a.)

Sayfa: 352

1. İnsan "Half" dostluk ahdine isabet ederse kuvveti artar. (Lakin) islamda bu "half" yoktur. (Müslümanlıktan evvel mevcud olan bu ahde göre bu bir nevi tazminat ödeme ve harpte yardımlaşma ahdi idi.)
Ravi: Hz. Zuhri (r.a.)

2. Allah Teala Cenneti yarattığında Cebrail (a.s.)'a şöyle buyurdu: "Git ona bak." O da gitti, baktı, sonra geldi, dedi ki: "Ya Rabbi! İzzetin hakkı için bunu duyup da girmiyen kalmaz." Sonra Allah Teala onun etrafını hoşa gitmeyen şeylerle çevirdi. Sonra buyurdu: "Ya Cebrail (a.s.) git ona bak." O da gitti, baktı, sonra geldi ve dedi ki: "Ya Rabbi! İzzetin hakkı için muhakkak ki ben ona kimsenin girememesinden korkarım." Vaktaki Allah Cehennemi yarattı, şöyle buyurdu: "Ey Cebrail (a.s.) git ona bak." O da gitti, baktı, sonra geldi, şöyle dedi: "İzzetin hakkı için onu duyup da giren hiç bir kimse olmaz." O zaman Allah, Cehennemin etrafını hoşa giden şeylerle çevirdi. Sonra buyurdu ki; "Ya Cebrail (a.s.) git ona bak." O da ona baktı ve şöyle dedi: "Ya Rabbi! İzzetin hakkı için muhakkak ki ona girmiyen hiç kimsenin kalmıyacağından korkarım."
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Allah, Adem (a.s.)'ın bedenini yaratıp bıraktıktan sonra iblis dolaşıp ona bakmaya başladı. Vaktaki onu içi boş gördü, "Bu kendine sahip olamaz, benim için kolay ele geçirilebilir bir yaratık" dedi.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Ne vakit ki Adem (a.s.)'e ruh nefh olundu ve ruh içini dolaşıp, başına vardı. Adem (a.s.) aksırdı ve "Elhamdülillahi Rabbil alemîn" dedi. Allah (z.c.hz.) de: "Yerhamükellah" buyurdu.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

5. Allah (z.c.hz.) Musa (a.s.)'a firavun aleyhinde duaya izin verince melaike "amin" dedi. Allah: "Senin de, Allah yolundaki mücahidlerin duasını da kabul ettim." buyurdu. Sonra Resulallah (s.a.s.) buyurdu ki: "Mücahidlere eza vermekten Allah'dan korkun. Muhakkak ki Allah, Peygamberlerine ilişenlere gadab ettiği gibi, onlar içinde gadap eder. Peygamberlerin duasını kabul buyurduğu gibi, onların duasına da icabet eder.
Ravi: Hz. Cumane el Bahili (r.a.)

6. Allah (z.c.hz.) And Cennetini yarattığında -ki o eliyle yarattıklarındandır- şöyle buyurdu: "Konuş." O da: "Lâ ilâhe illallah Muhammedün Resulallah. Mü'minler felah buldu. Bana girenler de felah buldu. Cehenneme girenler de bedbaht oldu." dedi.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. Allah (z.c.hz.) Arşı yarattığında, üzerine uzunluğu şark ile garp arası kadar olan nurdan bir kalemle: "Lâ ilâhe illallah Muhammedün Resulallah. Onunla alırım, onunla veririm. Onun ümmeti, ümmetlerin efdalidir. Onun da efdali Ebu Bekrinis Sıddîk'dır." diye yazdı.
Ravi: Hz. Selman (r.a.)

8. Cebrail (a.s.) Bana gözükmeye başladıktan sonra hiç bir taş veya ağaç geçmezdim ki, Bana "Esselâmü Aleyke Yâ Resulallah." demiş olmasın.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

Sayfa: 353

1. İbrahim Halilullah (a.s.) "Menâsike" (Hacda) gelince şeytan ona Cemre-i Akabe yanında zahir oldu. O da ona yedi tane taş attı. Şeytan orada battı gibi oldu. Sonra ikinci cemre yanında göründü. O da ona yedi taş daha attı. Öyle ki o, yere battı gibi oldu. Sonra üçüncü cemre yanında ona gene göründü. Ona yedi taş daha attı. O da yine battı gibi oldu. (Ve bu, hac menasikinden oldu.)
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

2. Nuh (a.s.)'ı Allah kavmine Peygamber olarak gönderdiğinde o, iki yüz elli yaşında idi. Dokuzyüz elli sene kavmi arasında yaşadı. Ve tufandan sonra da ikiyüz elli sene daha yaşadı. Melekül Mevt ona geldiğinde dedi ki: "Ey Nuh (a.s.) ey Peygamberlerin en büyüğü, ey uzun ömürlü ve ey duası kabul olan! Dünyayı nasıl gördün?" Buyurdu ki: "Şu adam gibi ki, kendisine iki kapısı olan bir ev yapılmışta, birinden girmiş diğerinden çıkmıştır."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

3. Allah, aklı yarattığında ona şöyle buyurdu: "Gel", o da geldi. Sonra ona buyurdu: "Git", o da gitti. Sonra ona buyurdu. "Otur", o da oturdu. Sonra ona buyurdu: "Konuş", o da konuştu. Sonra ona buyurdu: "Sus", o da sustu. Sonra buyurdu ki: "Bana senden sevgili ve daha kerim olan bir mahluk yaratmadım. Seninle tanınırım, seninle Hamd edilirim, seninle itaat olunurum, Seninle alırım, seninle veririm. Seni hesaba çeker, muhatab ederim. Sevab sana, ceza da sana. Sana en büyük ikram da "Sabır" dır."
Ravi: Hz. Hasan (r.a.)

4. Allah (z.c.hz.) Adem (a.s.)'ı Cennetten indirdiğinde, ona her şeyin san'atını öğretti ve Cennet meyvalarından ona rızık verdi. İşte şu meyvalarınız Cennet meyvalarındandır. Ne var ki, sizin meyvanız bozulur. Cennet meyvaları bozulmaz.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

5. Hz. Ömer (r.a) müslüman olunca Cebrail (a.s.) Bana geldi ve dedi ki: "Gök ehli Ömer'in (r.a) müslüman olmasından şenlik ediyor."
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

6. Göğe çıkarıldığım gece Mele-i Alaya uğradım. Cebrail (a.s.) haşyetullahdan eski kilim gibi titriyordu.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

7. Allah (z.c.hz.) Musa (a.s.) ile konuştuktan sonra O, on fersah mesafeden, karanlık, gecede kaya üzerindeki karıncanın yürüyüşünü görür oldu.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Kılıç sıyrılmadığı, ok atılmadığı, mızrak kullanılmadığı halde bile Allah yolunda harp sahasında durmak; göz açıp yumuncaya kadar bile Allah'a isyan edilmeden yapılmış altmış senelik ibadetten efdaldir.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

Sayfa: 354

1. Bu ümmetin üzerine Allah iki kılıcı aynı anda cem etmiyecektir: Kendinden bir kılıç, düşmandan bir kılıç.
Ravi: Hz. Avf İbni Malik (r.a.)

2. Bu insanlar günahta kendilerini mazur görmedikçe asla helak olmazlar.
Ravi: Sahabiden biri (r.a.)

3. Sakınmak, kaderden kurtulmaya fayda vermez. Lakin dua fayda eder. Başa gelene de henüz gelmiyene de. Şu halde ey Allah'ın kulları, duaya sarılın.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

4. İşlerinin başına kadın geçiren kavim asla iflah olmaz.
Ravi: Hz. Ebû Bekre (r.a.)

5. Zaman, şiddetten başka bir şeyi artırmaz. İnsanlarda da hasislik artar ve kıyamet de şerirlerden başkası üzerine kopmaz.
Ravi: Hz. Usame İbni Zeyd (r.a.)

6. (İmamları) hidayette ve hidayete götürücü olduğu müddetçe, kendileri sapık ve saptırıcı olsa da, ümmet asla helak olmayacaktır. Bu ümmet imamları hidayette ve hidayete götürücü olduğu sürece, kendileri sapık ve kötülük yapıcı olsa da asla helak olmayacaktır.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

7. Oruç bozmak için yıldızların doğuşunu beklemedikçe (ifrata düşmedikçe) ümmetim, sünnetim üzerinde devam eder.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

8. Birbirinizi sevmedikçe hiç bir vakit iman etmiş olmazsınız. Size birbirinizi seveceğiniz bir yol göstereyim. Aranızda selamı ifşa ediniz. Nefsim yed-i kudretinde olana yemin ederim ki, birbirinize merhamet etmedikçe Cennete giremezsiniz. Dediler ki; "Ya Resulallah, hepimiz merhametliyiz." Buyurdu ki: "Bu hasseten birinizin Rahmetiyle olmaz. Lakin umumi rahmet, umumi rahmet.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

9. İçki içmedikçe, kul, dininde genişlik görmekte devam eder. İçki içerse, Allah ondan perdesini yırtar ve şeytan onun velisi, kulağı, gözü ve her şerre sevkeden ve her hayırdan geri bırakan ayağı olur.
Ravi: Hz. Katade İbni Ayyaş (r.a.)

10. Arz, Halilurrahman İbrahim (a.s.) sıfatında kırk kişiden hâli kalmaz. Bunların hürmetine sulanırsınız ve bunların hürmetine yardım görürsünüz. Bunlardan biri öldümü, yerine Allah bir bedel gönderir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

11. Hilafet, amcam Abbas'ın neslinden gitmez. Onu deccala teslim etmedikçe, (Vaktini bulasıya kadar)
Ravi: Hz. Ümmü Seleme (r.anha)

12. Bu din aziz ve sarp bir halde ve dine kastedenlere zahir olarak devam eder. Hepsi Kureyş'ten on iki halife hükümran oluncaya kadar.
Ravi: Hz. Câbir İbni Semure (r.a.)

13. Allah (z.c.hz) bu ümmete deccal ile melhamenin kılıcını birden vermez. (Müslüman deccalden perişanlık görmiyecek, fitnesi başka. O imanında zaaf olanlara ait)
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

14. Kendisinden çocuk peydah olacak meniyi, kayanın üstüne döksen, Allah (z.c.hz.) yaratacağını yaratır ve hiç şüphe yok ki Allah yaratacağı canı yaratır.
Ravi: Hz. Sumame (r.a.)

Sayfa: 355

1. Davud (a.s.)'ın ve bütün yeryüzü halkının ağlaması, Adem (a.s.)'ın ağlamasına denk değildir.
Ravi: Hz. Süleyman (r.a.)

2. Bütün yer gök ehli bir mü'minin kanında ortak olsa, Allah onları Cehenneme atar.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

3. Bütün yer gök ehli bir mü'minin kanında ortak olsa, Allah onların hepsini yüzü koyun cehenneme atar.
Ravi: Hz. Ebû Bekre (r.a.)

4. Eğer bir huri parmaklarından birini dünyaya gösterse (yer-gök ehli) her can sahibi, onun kokusunu duyardı.
Ravi: Hz. Said İbni Amir (r.a.)

5. Ehli Cennet kadınlarından bir kadın yeryüzüne baksa, misk kokusundan yeryüzü dolar ve yüzünün nuru güneş ve aynı ziyasını bastırırdı.
Ravi: Hz. Said İbni Amir (r.a.)

6. Cennetten bir tırnağın yükleneceği bir şey dünyaya gelse, mağrib ile meşrik arasındakileri tezyin ederdi. Cennet ehlinden bir kişi bileziklerle beraber gözükse, nuru güneşin ziyasını söndürürdü. Güneşin yıldızları söndürdüğü gibi.
Ravi: Hz. Davud İbni Amir (r.a.)

7. Dünyadaki bütün varlıklar ümmetimden birinin elinde olsa, sonra o "Elhamdülillah" dese, bu "elhamdülillah" sözü, bütün onlardan daha kıymetli olurdu.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

8. Zakkumdan bir damla dünyaya damlasa, dünya halkının geçimini ifsad ederdi. Ya yemeği ondan olanın hali nasıl olur?
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

9. Cehennemden bir kıvılcım arzın ortasına düşse, sıcaklığının şiddeti ve pis kokusu şark ile garbı kapladı.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

10. On yüklü deve ağırlığında bir taş Cehennemin ağzından atılsa, "Ğayy u esâm" denilen mevkiye yetmiş senede kavuşmazdı. Denildi ki: "Ğayy u esâm" nedir? Buyurdu ki: "Cehennemde iki kuyudur ki, oraya Cehennem ehlinin cerahatleri birikir.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

11. Sizlerden biri bir yere konduğunda "Eûzü bi kelimâtillahit tâmmati min şerri mâ halaka." derse o yerden ayrılıncaya kadar hiç bir şey ona zarar vermez.
Ravi: Hz. Havle (r.a.)

Sayfa: 356

1. Bir adam anasından doğduğu andan ölene kadar, yüzünün üstünde süründürülerek Allah'a taat yolunda ihtiyarlasa, kıyamet günü bunu azımsardı ve ecir ve sevabını artırmak içi dünyaya geri gönderilmeyi isterdi.
Ravi: Hz. Muhammed İbni Ebu Amîra (r.a.)

2. Allah yolunda birbirini seven iki kuldan biri meşrıkte, diğeri mağribde olsa, Kıyamet günü Allah onları birleştirir de şöyle buyurur: "İşte şu senin sevdiğindir."
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Biriniz ailesiyle münasebette bulunacağında "Bismillah" ve hem de "Allahım bizi ve nasib edeceğin evladımızı şeytandan uzaklaştır." derse, eğer bu birleşmeden bir çocuk takdir edilmişse, o evlada şeytan hiç bir vakit zarar veremez.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Biriniz kapısız ve menfezsiz bir kaya içinde amelde bulunsa bile, o nasıl olmuşsa bunun eseri insanlar arasında intişar eder.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

5. Bir kimse Allah için bir gün nafile oruç tutsa, arz dolusu altın verse de hesap sırasında yine o orucun sevabına erişmiş olamaz.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Kullar günah işlemeseler, Allah günah işliyecek bir mahluk yaratır, sonra onları mağfiret ederdi. Zira Allah, gafûrur rahimdir.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

7. İmanı kuvvetli olan bir adam, şu mealdeki ayetleri dağa okusa dağ yerinden oynar: "Siz kendinizin abes yere yaradılmış olduğunuzu ve bize döndürülmeyeceğinizi mi zannedersiniz?"
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

8. Sizlerden biri, sefer murad ettiğinde ve bir yere inip eşyasını koyduğunda etrafına daire çisze ve "Allah Rabbî Lâ şerîke leh" dese malı korunur.
Ravi: Hz. Osman (r.a.)

9. Allahı'n kullarından bir kul, yer-gök ehlinin takva ve iyilik nev'inden olan ameliyle Allah'ın huzuruna gelse, kendinde şu üç haslet varsa, o amellerin zerre miktarı değeri olmaz: Ucub (ibadet cihetinden kendini beğenmek), müminlere eza, Aziz ve Celil olan Allah'ın rahmetinden ümidi kesme.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

10. Bir adam gündüz oruç tutsa ve gece ibadet etse, Allah onu, yine niyetine göre haşreder. Ya Cennete, ya Cehenneme.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

11. Bir sadaka yetmiş bin kişinin elinden geçse, en sonu ile en evvelinin sevabı aynı olur.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

Sayfa: 357

1. Siz Allah'a hakkı ile tevekkül etseniz kuşlar gibi rızıklanırdınız. Onlar aç gider, tok dönerler.
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

2. Siz yanımdaki gibi kalsaydınız, melekler sizi evlerinizde ziyaret ederdi. Siz günah etmeseniz, Allah günah işliyen bir halk getirirdi de sonra onları affederdi.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Yanımdan çıktığınızda, yanımdaki gibi kalsaydınız, Medine sokaklarında melaike sizinle musafaha ederdi.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Allah (z.c.hz.) kullarından beş sene yağmuru tutup sonra yağdırsa insanlardan bazıları yine küfranı nimette bulunur da "durum icabı yağdı." derler.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

5. Eğer Benim bildiğimi bilseydiniz, az güler çok ağlardınız.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

6. Ölümden sonra karşılaşacağınız hali bir bilseydiniz, asla istiyerek yiyemez, istiyerek içemez ve gölgeleneceğiniz evlere giremezdiniz. Bağrınızı döverek dağlara uğrar ve kendinize ağlardınız.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

7. Allah (z.c.hz)'den hakkıyla korksaydınız beraberinde cahillik olmayan ilme nail olur ve Allah Tealayı hakkıyle tanısaydınız duanızla dağlar (yerinden) oynardı.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

8. Eğer Allah (z.c.hz)'ni hakkıyla tanısaydınız denizler üzerinde yürür ve duanızla dağlar oynardı. Allah'dan hakkıyla korksaydınız cehilsiz ilme nail olurdunuz. Lakin bu hadde kimse erişmemiştir. Denildi ki: "Ya Resulallah sen de mi?" Buyurdu ki: "Bende; Allah azze ve celle bütün işlerinin bir kimsenin anlayabilmesinden daha büyük değil midir? (Onun zatının ve işlerinin künhüne erişilemez.)
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

9. Eğer sana İsrafil (a.s.), Cebrail (a.s.), Mikail (a.s.) ve Hamele-i Arş, aralarında Ben de olduğum halde dua etseydik, sen ancak senin için yazılan kadınla evlenirdin. (Ashabdan bir zatın Peygamberimize bir kadını almak istiyorum "dua et" demesi üzerine bu hadis varid olmuştur.)
Ravi: Hz. Urve (r.a.)

10. Siz namazı beklemekte iken, Allah'ın gökten bir kapı açarak sizin meclisinizi, sizinle övünerek meleklerine gösterdiğini bir bilseydiniz.
Ravi: Hz. Muaviye (r.a.)

Sayfa: 358

1. Adem oğluna maldan iki dere akıtılsa, üçüncüsünü temenni eder. Adem oğlunu ancak toprak doyurur. Allah ise tevbe edenin tevbesini kabul eder. ( Mala gönül vermek bir suçtur. Tevbe eden kurtulur)
Ravi: Hz. Kaab (r.a.)

2. Zenginlerin zekatı fakirlere kafi gelmiyecek olsaydı, Allah onlara ayrıca nafaka çıkarırdı. Fıkara aç kalıyorsa zenginlerin zulmü yüzündendir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Hayvanatın, ölüm hakkında insan oğlu kadar bilgisi olsaydı, insanlar onlardan yağlı et yiyemezdi.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Eğer dünyanın Allah (z.c.hz.) nazarında sivri sinek kanadı kadar kıymeti olsaydı, kafire ondan bir içim su vermezdi.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Zira onu melaikeler taşıyorlardı. - Ve Saad'a hitaben- buna Bismillah deyişim de inzimam etseydi, melaikeler seni semaya alır ve halk da melekler seni semanın derinliklerine götürene kadar, arkandan baka kalırdı. (Saad ibni Muaz'ın cenazesinde münafıklar "Ne kadar hafif" dediler. O zaman bu hadis varid oldu.)
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

6. Ehli cehenneme deneydi ki: "Dünyadaki taşlar adedince Cehennemde kalacaksınız" buna ferahlanırlardı. Cennet ehline de denseydi ki: "Taşlar adedince kalacaksınız." hüzünlenirlerdi. Lakin onlara ebediyet mukadder kılındı.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

7. Bu mescidde yüzbin veya daha fazla adam olsa ve cehennem ehlinden bir adam olsa da bir nefes alsa ve nefesi de onlara isabet etse muhakkak ki hem onlar hem de mescid yanardı.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Eğer kaderi bir şey değiştirseydi, nazar sebkat ederdi. Nazar için birinizin abdest azalarını yıkamak isterlerse esirgemeyin. (Yıkayıp suyunu almak isterlerse)
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

9. Bunun bir kısmı başka yerde olsaydı, senin için daha hayırlı olurdu. (Efendimiz şişman bir adamın karnına dokunarak bu hadisi buyurdu.)
Ravi: Hz. Cade İbni Halid (r.a.)

10. Mü'min keler deliğinde olsa, Allah kendisine eza edecek birini musallat eder. (Kendisine sokulsun diye)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

11. Cennette ticaret olsaydı, bezzazlık emrederdim. Zira Ebubekir (r.a) bezzazdı.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

12. Cennette ticaret olsa, bez satarlardı. Cehennemde ise yemek satarlardı. Bir kimse kırk gün yemek satsa, kalbinden merhameti alınır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

13. Eğer bir kimseye Allah'tan başkasına secde etmeyi emretseydim, kadına kocasına secde etmeyi emrederdim. Nefsim yed'i kurdetinde olan Allah'a yemin ederim ki, kadın kocasının hakkını ödemedikçe, Allah'ın hakkını ödemiş olmaz. Öyle ki kadın deve semeri üzerinde olsa da kocası kendisini nefsine çağırmış olsa icabet etmelidir.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Ebi Evfa (r.a.)

Sayfa: 359

1. Ademoğlu, sıhhat ve selametten başka bir şey olmasa idi, bu ikisi ona, başını yemek için kafi bir derd olarak yeterdi.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

2. Dünyanın ancak bir günlük ömrü kalsa, Allah (z.c.hz.) yine o bir günü uzatır ve Ehli Beytimden ismi ismime, babasının ismi babamın ismine uygun birini meydana çıkarır (Mehdi a.s.) ve o da dünyayı adalet ve nesafetle doldururdu. Daha önce zulm ve cevr ile doldurulduğu gibi.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

3. Eğer siz günah işlemeseydiniz, sizin üzerinize bundan daha zararlı olan "Ucub" dan korkardım.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Eğer Ben size Peygamber olarak gönderilmeseydim, muhakkak Ömer gönderilirdi. Aziz ve Celil olan Allah, Ömer (r.a) iki melekle teyid etmektedir. O ikisi onun yanlışını doğrulturlar ve kendisini muvaffak kılarlar, hata ettiği zaman doğruyu buluncaya kadar onu hatadan çekerler.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Adem (a.s.)'ın gözünün yaşları zürriyetininkilerle tartılsa, Adem (a.s.)'ın göz yaşları bütün evladının göz yaşlarına ağır basardı.
Ravi: Hz. Süleyman İbni Büreyde (r.a.)

6. Ulemanın mürekkebi ve şehidlerin kanı tartılsa idi, ulemanın mürekkebi şehidlerin kanına ağır basardı.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

7. Mü'min, Allah'ın indindeki azabı bilseydi, Cenneti ümid etmezdi. Kafir de Allah yanındaki Rahmeti bilseydi, Cennetten ümidini kesmezdi.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Eğer mü'min ameli sebebiyle ücuba düşmeseydi, günahlardan korunurdu ve hatta aklından bile geçirmezdi. Lakin günah onun için ücubdan hayırlıdır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. Eğer siz umeranıza sövmeseydiniz, Allah onların üzerine ateş gönderir ve onları mahvederdi. Allah, sizin kötü sözleriniz sebebiyle bunu onlardan def eder.
Ravi: Hz. İbni Amir (r.a.)

10. Eğe siz günah etmeseydiniz, Allah günah edecek bir kavim getirir, onlarda tevbe eder ve Allah da onlara mağfiret ederdi. Hz. (Ashab günah işlediklerinden şikayet ettiklerinde bu hadis varid oldu.)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

11. Allah'ın rükuda kulları, emzikli çocuklar ve otlayan hayvanlar olmasaydı, Allah azabı üzerinize dökerdi de taş gibi olurdunuz.
Ravi: Hz. Malik İbni Ubeyde (r.a.)

Sayfa: 360

1. Hacer-i Esved'e cahiliyet zamanı adamlarının manevi pislikleri bulaşmasaydı, ona dokunup da iyi olmıyan dertli kalmazdı. (Yeryüzünde yegane Cennet eşyasıdır.)
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

2. Bu köpekler başlı başına bir ümmet olsaydı, hepsini öldürmeyi emrederdim. Koyu siyah olanları öldürün. Hiç bir beyt ehli yok ki, evde köpek bağlasın da her gün sevabından bir kırat eksilmesin. Ancak, av ve bekçi veya koyun köpekleri hariç.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Makil (r.a.)

3. Köpekler, ümmetlerden bir ümmet olmasaydı, her siyah olanını öldürmeyi emrederdim. Lakin köpeklerden siyah olup da gözünün üstünde çukurluk olanı öldürün. Zira onlar, cinlerin lanetlenmiş olanlarındandır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Adil hakime, kıyamet günü öyle bir sıra gelir ki: "Keşke iki adam arasındaki bir hurma davasını dahi görmeseydim." diye temennide bulunur.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

5. İnsanlar üzerine bir zaman gelecek ki, kalbleri acem kalbi olacaklar. Denildi ki: "Acem kalbi nedir?" Buyurdu ki: "Kalblerinde dünya muhabbeti, adetleri bedevi adeti gibi. Kendilerine rızık verildi mi hayvanlarını çoğaltır, gazayı zarar addeder ve zekatı cereme sayarlar.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

6. İnsanlar üzerine bir zaman gelecek ki, gökten yere bir taş düşse, ya bir facire kadına veya bir münafıka rast gelecektir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. İnsanlar üzerine bir zaman gelececek ki, adam malı nereden aldığına ehemmiyet vermiyecek. Helal den mi haramdan mı?
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. İnsanlar üzerine bir zaman gelecek ki, onlardan riba yemiyen hiç kimse kalmayacak. Yemese bile hiç olmazsa kendisine tozu isabet edecek.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. İnsanlar üzerine bir zaman gelecek ki, onlara sefih önderler hakim olacak. Şerlilerini öne geçirecekler. Onlar da sureta hayırlıların sevgisini izhar edecekler. Namazı vaktinden sonraya bırakacaklardır. Kim bu zamana yetişirse reis olmasın. Memur olmasın. Vergi memuru olmasın. Maliyeci de olmasın.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

10. Kıyamet günü adam babasının elini tutacak, isteyecek ki Cennete götürsün. Ateş ellerini kesecek ve nida olacak ki: "Âziz ve Celil olan Allah her müşrike Cenneti haram kılmıştır." Bunun üzerine o , yine diyecek ki: "Yarabbi babamdır. Yarabbi babamdır. Yarabbi babamdır." Onun üzerine babası çirkin bir suret ve kokmuş bir hale döndürülecek de artık o da babasına sahip olmayacak.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

Sayfa: 361

1. Kıyamet gününde, Şam'da Humus denilen yerden yetmiş bin kişi baas olunacak ki, onlara hiç bir hesap ve azab olmayacak. Onların baas olunduğu yer kırmızı kum tepesindeki duvar ile zeytin ağacı arasındadır. (Humusa yakın bir yerde.)
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

2. Kıyamet gününde, Allah Hacer-i Esvedi, bakar iki gözü ve konuşan dili olduğu halde baas edecek ve o kendisine sıdk ile selam vermiş (el sürmüş) olana şehadet edecektir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. Kıyamet gününde Allah (z.c.hz.) bir takım kavmi baas eder ki, onların yüzleri parlar, halkın önünden yel gibi giderler ve Cennete hesapsız girerler. Denildi ki: "Onlar kimdir Ya Resulallah?" Buyurdu ki: "Onlar kendilerine ölüm geldiğinde ribatta (gözcülükte) olanlardır. (Kalbini bekliyenler de aynı.)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Bu iş (din), gece ve gündüzün ulaştığı yerlerde mertebesini bulacak. Allah (z.c.hz.) ne bir kerpiç ev, ne de keçe bir çadır bırakmayacak, bu dini içerisine sokacak. Bununla azizi aziz, zelili zelil edecek. Allah'ın kendisi ile aziz edeceği izzet islamdır. Kendisi ile zelil edeceği zül de küfürdür.
Ravi: Hz. Temim ed Dari (r.a.)

5. Cennete girmeden evvel ihvanıma havzda kevser şarabı sunduğumu bir görseydim. Dediler ki: "Ya Resulallah biz senin ihvanın değil miyiz?" Buyurdu ki: "Hayır, siz Benim ashabımsınız. Benim ihvanım, Beni görmeden iman edenlerdir. Ben Rabbimin gözümü, sizinle ve Beni görmediği halde Bana inananlarla ruşen etmesini diledim.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

6. Bu Beyt, yani Kabe ye'cuc me'cuc çıktıktan sonra da hac ve umre yapılacaktır.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

7. Osman (r.a.)'nın şefaatiyle, hepsi Cehennemi hak etmiş yetmiş bin kişi hesapsız Cennete girecektir.
Ravi: Hz. İbni abbas ra

8. Sizlerden biri, Rabbından her hacetini istesin. Hatta koptuğunda nalınının tasmasını bile.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Sılai rahim yapan, karşılık giden değil, rahmi kestiğinde aramaya gidendir.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

10. İman temenni ile değil, tahalli (kılık-kıyafetle) de değildir. İman kalbte takdis edilen bir sırdır ki, onu ef'al ve hareket tasdik eder. İlim de iki türlüdür. Lisan ilmi, kalb ilmi. Faydalı olan kalb ilmidir. Lisan ilmi ise Allah (z.c.hz)'nin insan aleyhindeki hüccetidir. (ikincisi ise amelidir.)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

Sayfa: 362

1. Deccal sizin gibi, belki de sizden hayırlı bir kavme yetişecek (Yani yine iyi adamlar olacak). Bir ümmet ki başında Ben, sonunda İsa (a.s.) geliyor. Allah onları hor etmez.
Ravi: Hz. Abdurrahman İbni Cubeyr (r.a.)

2. Sizden her biriniz her şeyde "İnnâ lillâhi ve innâ ileyhi râci'ûn" desin. Hatta nalınının tasması kopsa da. Zira o da bir musibettir. (Yani Allah'ın Rahmetinden her fırsatta istifade etmek lazım)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Kendisi doyup ta komşusu aç olan kimse mü'min değildir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Gözü kör olan değil, basireti kör olan kimse kördür.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Cerad (r.a.)

5. Taan edici, lanet edici, fahiş sözler söyleyen ve hayasızlık hakim olan kimse mü'mini kamil değildir.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

6. İyilik, kıyafet ve görünüş güzelliği değil velakin sekînet ve ağırbaşlılıktır.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

7. Beyan çok söylemek değildir. Bu Allah (z.c.hz.) ve Resulünün sevdiği şekilde hak ile batılı ayırd eden sözdür. Acizlik de lisan acizliği değildir. Hakkı tanımakta marifet ve irfan azlığıdır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Cihad, insanın yanlız fisebilillah kılıç sallaması değildir. İnsanın annesine babasına bakması da cihaddır. Evladına bakan da cihaddadır. Başkasına muhtaç olmamak içi nefsi için çalışan da cihaddadır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Kur'an okumakla Kur'an olmaz. Nakletmekle de ilim olmaz. Kur'an hidayetle, ilim de anlayışla olur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

10. "Lâ ilâhe illallah" ehline ne kabirlerinde, ne mahşerde, ne de kabirlerinden kalktıklarında vahşet yoktur. Sanki Ben "Lâ ilâle illallah" ehlinin kabirlerinden çıktıklarında başlarından topraklarını silkeleyerek ve: "Bizden hüznü gideren Allah'a Hamd olsun" diyerek telaşsız ve korkusuz kalktıkların görür gibiyim.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.a.)

11. "Lâ ilâhe illallah" ehline kabirde vahşet yoktur. Onların yer yarılıp ta "Lâ ilâhe illallah" diyerek çıkışları sanki gözümün önündedir. Halbuki diğer insanlar kapkaranlık içindedir.
Ravi: Hz İbni Abbas (r.a.)

12. Zenginlik mal çokluğunda değil, lakin zenginlik, gönül zenginliğindedir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

13. Müslümana kölelerinden ve hacet için olan atlarından zekat yoktur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

Sayfa: 363

1. Miskin, kendisinin bir iki doyumlukla geri çevrildiği adam değil, lakin miskin zenginliği olmayan, haya eden ve insanlardan arsızlıkla istemiyen kimsedir.
Ravi: Hz Ebu Hureyre (r.a.)

2. Miskin, insanların arasında dolaşıp ta bir iki lokma veya bir iki hurma ile giden kimse değildir. Lakin miskin, kendisini başkasına muhtaç etmiyen, bir zenginliği bulunmayan, hali bilinip te tasadduk edilmeyen ve insanlardan dilenmeye de kalkmıyan kimsedir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Kavi adam, insanları yenen değil, lakin öfke zamanı nefsini yenen kimsedir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Allah (z.c.hz.) indinde, islamiyette ihtiyarlayan bir mü'minden daha efdal hiç kimse yoktur. Onun tekbiri, tahmidi, tesbihi ve tehlili sebebiyle.
Ravi: Hz. Talha (r.a.)

5. Beni görüp de iman edenin imanı hayreti mucib değildir. Esas hayret edilecek olan şu kavmin imanıdır ki; Beni görmeden, kağıt üzerinde görüp te (Kur'an'ın) evveline ve ahirine inanmışlardır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

6. Cinnilerin azılılarına Bakara suresindeki şu ayetlerden daha şiddetli gelen bir şey yoktur: "Ve ilâhüküm ilâhün vahid..." den itibaren iki ayet.(Bakara 2/163-164)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. Mü'minin kokusundan daha iyi bir şey yoktur. Muhakkak ki onun kokusu afakta duyulur. Onun kokusu amelidir ve amelinin senasıdır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

8. Azalar içinde dilden daha şiddetli azab görecek bir şey yoktur. Dil şöyle der: "Yarabbi cesedi azablandırmadığın bir azabla beni cezalandırdın." Cenabı Hak buyurur: "Senden öyle bir kelime çıktı ki, meşrık ve mağribe ulaştı. Onun sebebiyle kanlar akıtıldı. İzzetim Hakkı için seni öyle bir azabla azablandıracağım ki, azalardan hiç birine o şekilde azab etmemişimdir."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Adem oğlunun üzerine gelen hiçbir gün yoktur ki, o günde bir münadi şöyle seslenmesin: "Ey Adem oğlu! Ben yeni bir mahlukum. Yarın ben senin üzerine şahidim. Bende hayır işle ki yarın lehine şehadet edeyim. Eğer ben geçersem beni artık göremeyeceksin." Gece de bunun gibi söyler. (Lisanı hal ile ihtarda bulunuyor)
Ravi: Hz. Ma'kil İbni Yesar (r.a.)

10. Sizin hayırlınız ahireti için dünyasını, dünyası için de ahiretini terkeden kimse değildir. İkisinden de hissesine sahip olmalıdır. Zira dünya ahirete ulaştırıcı bir vasıtadır. İnsanlara da yük olmayınız. (Yar olmak, bar olmamak)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

11. Adem oğlundan hiç kimse yoktur ki, ya hata yapmış veya tasarlamış olmasın. Yalnız Zekeriye (a.s.) oğlu Yahya (a.s.)'dan hata sadır olmamıştır.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

Sayfa: 364

1. Cennet ehli hiç bir şeye hasret edecek değildir. Yalnız, Allah'ı zikirsiz geçirdikleri vakit üzerine hasret (pişmanlık) çekeceklerdir.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

2. Belayı nimet, bolluğu ve rahatlığı musibet saymayan kimse imanını kamilleştirmiş mü'min değildir. Dediler ki: "Nasıl Ya Resulallah?" Buyurdu ki: "Zira beladan sonra bolluk takip eder ve bolluğu da bela ve musibet takip eder. Yine, namazın dışındaki zamanında gamlı olmayan, imanını kamil etmiş mü'min değildir. Dediler ki: "Niçin Ya Resulallah?" Buyurdu ki: "Zira namazda Rabba münacaat eder. Namazın dışında ise ancak Adem oğlu ile hasbihal eder. (Selefi salihin, belasız geçen gün için ağlarmış. Allah (z.c.hz.) kendileriyle alakadar olmadı diye)
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. Adem oğlunun barınacak bir yeri, avretini örtecek elbisesi ve biraz ekmekle suyu oldu mu artık bir şey demeye hak sahibi değildir.
Ravi: Hz. Osman (r.a.)

4. Arzda üç şeyden başka Cenhnete ait bir şey yoktur: Acve hurması, Hacer-i Esved ve Fırat nehrine bereket olarak her gün Cennetten inen yapraklar.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Yağma eden, çarpan, hıyanet eden hırsız muamelesi görmez. (Elleri kesilmez.)
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

6. Secdede uyuyana abdest lazım gelmez, yatıncaya kadar. Zira yattığında adeleleri gevşer.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

7. Veled-i zinaya babasının günahından pay yoktur. Kimse kimsenin günahını çekemez.
Ravi: Hz. Ebû Bekir (r.a.)

8. Allah (z.c.hz.)'nin indinde Cuma gecesi ve gününe muadil bir gün yoktur.
Ravi: Hz. Ebû Bekir (r.a.)

9. Esas düşmanın, seni öldürünce seni Cennete sokan veya onu öldürdüğünde sana nur kazandıran kimse değildir. Lakin asıl düşmanın iki yanın arasındaki kendi nefsin, yatağında seninle yatan ailen, sulbünden olan evladındır. İşte bunlar senin düşmanlarının en büyüğüdür.
Ravi: Hz. Ebû Malik el Eş'ari (r.a.)

10. Beş vesak hurmadan, beş deveden, ikiyüz dirhem gümüşten aşağısına zekat yoktur.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

11. Bir veya iki damla kandan abdest lazım gelmez, akar kan olmadıkça.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

12. Yeşillliklerden (sebzelerden) zekat yoktur.
Ravi: Hz. Talha (r.a.)

Sayfa: 365

1. Kadınların, muztar vaziyette olmaları hariç, sokağa çıkmakta nasibleri yoktur. (Resulallah, muztar vaziyetten, hizmetçileri olmayanları kastediyor.) Ancak iki bayram müstesna. Kurban ve Ramazan bayramı. Onların yollarda da nasibi yoktur. Kenarlar hariç.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

2. Katile mirastan bir şey yoktur. Eğer ölenin varisi yoksa, ona akrabalarından en yakını varis olur. Katil hiç bir şeye varis olamaz.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

3. Kölenin ganimetten payı ancak kıymetsiz şeyler olabilir. "Emanı" ise muteberdir. Kadının da bir kavme eman vermesi muteberdir.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

4. Mü'min için, Allah (z.c.hz.)'ne kavuşmadan, rahat yoktur. Bir kimse Allah'a kavuşmaktan hoşlanırsa, muradı tamamlanır.
Ravi:

5. Hiç bir gün yoktur ki kabir ehline Cennet ve Cehennemdeki yerleri gösterilmesin.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

6. Hiç bir Cuma yoktur ki, Allah'ın, altıyüz yirmi bin kişi Cehennemden azatlısı olmasın. Hepsi de Cehennemi halk etmiş olduğu halde.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. Ümmetin bayramları içinde Cuma'dan efdal bayram yoktur, ve o günkü iki rek'at namaz, Cuma günü dışındaki bin rek'atten efdaldir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

8. Amelinin sevabını almayan kimse yoktur, alanlar aldığı ile kaldı. Ensar müstesna. Zira onların ki Aziz ve Celil olan Allah'a aittir.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

9. Hiç bir alim yoktur ki, Allah (z.c.hz.) onun misakını Peygamberlerin misakını aldığı günde almış ve seyyiesini iyiliğe tahvil etmiş olmasın. Yanlız kendisine vahiy yoktur.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

10. Küçüklere merhamet, büyüklere hürmet etmeyen, maruf ile emr ve münkerden nehy etmeyen bizden değildir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

11. Gün içinde yapılan hiçbir amel yoktur ki, günün sonunda onun üzerine mühür vurulmasın. Bir mü'min hasta olunca melekler derler ki: "Ey Rabbımız! Kulun falancayı hapsettin." Rab şöyle buyurur: "İyileşinceye veya ölünceye kadar evvelce her gün yaptığının misli ile onunkini mühürleyin."
Ravi: Hz. Ukbe İbni Amir (r.a.)

12. Hiç bir kul yoktur ki, günde yüz defa "Lâ ilâhe illallah" desin de, kıyamette Allah onun yüzünü bedir gecesi gibi baas etmesin. O gün hiç kimsenin ameli onun bu amelinen daha efdal olarak yükseltilmez. Ancak bunun aynını veya fazlasını söyliyen hariç.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

13. Hiç bir gece yoktur ki, deniz üç defa katlanıp ta üzerinize yürümek için Allah'tan destur istemiş olmasın. Lakin Aziz ve Celil olan Allah onu tutar.
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

Sayfa: 366

1. Hiç birgün yoktur ki: "Ey adem oğlu, ben yeni bir mahlukum ve yaptığın işler hususunda üzerine şahidim. Öyle ise bende hayır işle ki onunla lehine şehadet edeyim. Eğer ben geçersem beni bir daha göremeszin." diye nida etmiş olmasın. Gece de bunun aynini söyler.
Ravi: Hz. Ma'kil İbni Yesar (r.a.)

2. Emanet üzerine yemin eden bizden değildir. Bir adamın aile veya kölesini ayartan bizden değildir. (Emanetin hakkı için diye yemin)
Ravi: Hz. Büreyde (r.a.)

3. Bizden başkasına benzeyen bizden değildir. Ne Yahudiye ve ne de Nasaraya benzemeyin. Yahudinin selam vermesi parmak ile işaret etmektir, Nasaranın selam vermesi de el ile işarettir.
Ravi: Hz. Amr İbni Şuayb (r.a.)

4. Cennette gece yoktur. O, ışık ve nurdan ibarettir. Sabah, akşam vakitlerini belli edecek şeyde, Allah Teala tarafından, dünyada namaz kıldıkları namaz vakitlerinde, yeni hediyeler gelmesidir. Melekler de onlara selam verirler.
Ravi: Hz. Hasan (r.a.)

5. Alim veya mütealimden başkası Benden değildir.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

6. Ne iyi, ne de kötü kimse için ölümü istemek yoktur. İyi ise iyiliğini artırır. Kötü ise tevbe edip kendisini kurtarır.
Ravi: Hz Ebu Hureyre (r.a.)

7. Yolda rastlaşıp musafaha etme ile tanışma olmaz. İsmini, babasının ismini, kabilesini bilmedikçe. Hastalanırsa ziyaret edersin, ölürse cenazesine katılırsın.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

8. Binekli olan, yayaya; yaya, oturana; az, çoğa selam versin. Kim selam veren kimseye icabet ederse kazanır. Kim icabet etmezse Allah'ın selamını kaybetmiş olur.
Ravi: Hz. Abdurrahman İbni Şibl (r.a.)

9. Küçük büyüğe, geçen oturana, az çoğa selam versin.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

10. Biriniz neş'atı olduğu zaman, nafile namaz kılsın. Tembellik hissettiği veya füturlu olduğunda kılmasın, otursun.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

11. Hiç şüphe yok ki, iman küfür üzerine galip gelecek ve küfrü inine sokacaktır. İslam denizlerde çalkalanacak, insanlar üzerine öyle bir zaman gelecek ki, o zamanda Kur'an öğrenecekler, öğretecekler ve okuyacaklar, sonra da şöyle diyecekler: "Biz muhakkak okuduk ve de bildik." Kim hayır sahibi ise o bizdendir. Bunlarda hayır var mıdır? Dediler ki: "Ya Resulallah bunlar kimlerdendir?" Buyurdu ki: "Bunlar sizdendir. Ve onlar Cehennem odunudur."
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

Sayfa: 367

1. Anasına-babasına vefalı olan, ne yaparsa yapsın Cehenneme asla girmez. Anasına babasına asi olan da, ne yaparsa yapsın Cennete giremez.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

2. Ümmetimden bir kısım insanlar Kur'an'ı okurlar da, müslümanlıktan okun yaydan çıkması gibi çıkarlar.
Ravi: Hz. İbni Abdisselam (r.a.)

3. Sizden biri uyumak istediğinde şöyle desin: "Allah'a inandım, şeytana küfrettim (reddettim.) Allah'ın vaadi haktır. Peygamer doğru söyledi. Allahım sana tevbe ettim. Ben müslümanlardanım. Allahım, bu gecede gelecek şeylerden sana sığınırım. Ancak hayır ile gelen hariç."
Ravi: Hz. Ebû Malik (r.a.)

4. Birinizin dünyadan idaresi, yolun azığı kadar olsun. Bana kavuşuncaya kadar.
Ravi: Hz. Selman (r.a.)

5. Cuma gecesi ve Cuma günü yirmidört saattir. O saatlerden her birinde, Allah Tealanın Cehennemden altıyüz bin azaltısı vardır. Ki hepsi de ateşi hak etmiş oldukları halde.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

6. Ümmetimden bir taife, içkiyi ismini değiştirerek içer. Başlarında çalgıcı kadınlar çalar, söylerler. Allah (z.c.hz.) bunları yere batırır, maymun ve hınzır suretine sokar.
Ravi: Hz. Ebû Malik (r.a.)

7. Cuma'yı terkedenler bundan vazgeçsin. Yoksa, Allah (z.c.hz.) bunların kalbini mühürleyecek sonra gafillerden olacaklardır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

8. Adam din kardeşine, mazlum da zalim de olsa, yardım etsin. Zalim olursa onu nehyeder. Bu onun için bir yardımdır. Mazlum ise ona yardım etsin.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

9. Afiyet ehli, kıyamet günü, Aziz ve Celil olan Allah'ın bela ehline olan sevablarını gördüklerinde, derilerinin makaslarla doğranmış olmasını dileyeceklerdir.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

10. Bu ümmette yere batmak, taş yağmak ve surat değiştirmek olacaktır. Bu hal; içkileri içtiklerinde, çalgı çaldıkları ve kadınlara şarkı söylettiklerinde vukua gelir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

11. Abbas evladı içinde bir takım melikler olacak ki, ümmetin işine bakacaklar. Allah Teala onlarla bu dini aziz edecektir.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

Sayfa: 368

1. Kadir gecesi açık ve mülayim bir gecedir. Soğuk ve sıcak değildir. Sabahında da güneş zaif ve kızıl olarak doğar.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

2. Kadir gecesi açık bir gecedir. Sıcak ve soğuk değildir. Onda bulut yoktur, yağmur ve rüzgar yoktur. O gecede yıldızlar taşlanmaz. O gecenin sabahının alameti, güneşin şuasız doğmasıdır.
Ravi: Hz. Vâsile (r.a.)

3. Kadir gecesi, yirmiyedi veya yirmidokuzuncu gecedir. O gece arzda melaike, taş adedinden çok olur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Erkeğin suyu kaba ve beyaz, kadının ki ince sarıdır. Hangisi rahme önden gelirse evlad ona benzer.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

5. Zemzem suyu ne için içirilirse onun içindir. Eğer onu şifa dileyerek içersen, Allah sana şifa verir. Eğer onu sığınarak içersen, Allah seni sığındırır. Eğer onu, susuzluğunu kesmek için içersen, onu keser.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

6. Zemzem her derde devadır.
Ravi: Hz. Safiyye (r.a.)

7. Cennette yüz derece vardır ve her iki derece arası, yerle gök arası gibidir. Allah yolundaki mücahidler için bu mesafe daha büyüktür.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

8. Yüzyirmidört bin ve bunlardan üçyüz onbeşi mürseldir. (Ebu Umame Peygamberimiz (s.a.s.)'den Peygamber adedini sorduğunda bu hadis varid oldu.)
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

9. Ahirete nazaran dünya, denizde giden birinin parmağını suya sokup çıkardığındaki bulaşıklığı kadardır.
Ravi: Hz. Müstevrid (r.a.)

10. Kabrinde ölü, boğulmak üzere olan kimseye benzer. Babadan, anadan, çocuktan veya sağlam dosttan dua bekler. O, duaya kavuştuğunda bu ona dünya ve içindekilerden daha sevgili olur. Allah Azze ve Celle kabir ehline, dünya ehlinin duasından dağlar gibi idhal eder. Muhakkak ki dirilerin ölülere hediyesi, onlar için istiğfar ve onlar için sadakadır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

11. Allah (z.c.hz.) bir alime ilim verdi ise, ondan ilmini saklamamak için de ahid aldı.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

12. Beylik mallarından sen istemeden bir şey verilirse onu al ve ye.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

Sayfa: 369

1. Ben yaptığım amele ehemmiyet veremem. Şayet tiryak içtimse, nazarlık taktımsa ve nefsani şiir söyledimse.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

2. Komşusunun aç yattığını bildiği halde, kendisi tok yatan adam, Bana layıkı ile iman etmiş değildir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

3. Rüknü Yemaniye her geldiğimde, ilk olarak hac eden bir milyon melekle karşılaştım.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Ne muttekidir bu adam, ne muttekidir bu adam, ne muttekidir bu adam. Dağ başında koyun güdüyor ve namazını da kılıyor.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

5. Bir kavim Allah'ı zikretmeden toplanıp dağılırsa, merkeb leşine toplanıp dağılmış gibi olur. Ve bu meclis de onlar için pişmanlık vesilesi olur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Zikrullah için toplanan hiç bir kavim yoktur ki, onları melaike sarmasın ve rahmet kaplamasın.
Ravi: Hz. Abdullah et Temimi (r.a.)

7. Seferde olsun, hazerde olsun, üç kişi toplanır da namaz kılmazlarsa, şeytan onlara galebe etmiş demektir.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

8. Bir kavim meşveret için toplanırlar da aralarına Muhammed isimli birini almazlarsa, o toplantı onlara mübarek olmaz.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

9. Bir kavim Allah'ın evlerinden birinde toplanır da, Allah'ın kitabını okurlar ve onu birbirlerine öğretirlerse, üzerlerine sekinet iner. Rahmet onları kaplar ve melekler sarar. "Ve zekerehümullâhü fî men indek" Allah onları indi ilahisindekiler arasında anar.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

10. Korku ile umud bir mü'minin kalbinde toplanırsa, Allah (z.c.hz.) onu korktuğundan emin eder ve umduğuna nail eder.
Ravi: Hz. Said İbni Museyyeb (r.a.)

11. Uhud dağı kadar altınım olsa, öldüğüm gün ondan yanımda bir altın veya yarısı kalsın istemem. Meğer ki borç ödemek için hazırlanmış ola. (Onu isterim ki fisebilillah harcayayım)
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

12. Ribayı çok yiyen adamın sonu mutlaka yoksulluğa düşmektir.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

13. Bir adam Allah yolunda bir kardeş edinirse Cennette bin derece alır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

14. Bir kavim bir bid'at yaparsa, sünnetten o kadar kaybeder.
Ravi: Hz. Udayd İbni Hars (r.a.)

15. Kafir veya müslüman bir adam bir iyilik yaparsa Allah Teala ona sevap verir. Denildi ki: "Kafire sevap nasıl olur?" Buyurdu ki: "Eğer o sıla-i rahim yapsa veya bir sadaka tasadduk etse veya bir hasene yapsa, Allah ona mal, çocuk, sıhhat ve bunun benzerlerini verir. Denildi ki: "Ahirette karşılığı nedir?" Buyurdu ki: "Azabı hafif olur. Ve şu mealdeki ayeti okudu: "Firavun ailesini azabların en şiddetlisine sokun."
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

Sayfa: 370

1. Bir kul sadakayı güzelce verirse, Allah (z.c.hz.) de varisleri üzerinde onu güzel bir şekilde istihlaf eder.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

2. Benim sevgim bir kulun kalbine girerse, Aziz ve Celil olan Allah, onun cesedini ateşe haram kılar.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

3. Sizin üzerinize fakirlikten korkmam. Servet içinde yüzmenizden korkarım. Hata etmenizden korkmam. Lakin kasten yapmanızdan korkarım.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Bir adamın sultana yakınlığı artarsa, Allah'dan uzaklığı artar. Avanesi çoğalanların da şeytanları artar ve malı çoğalanların da hesabı artar.
Ravi: Hz. Abd İbni Umeyr (r.a.)

5. Allah (z.c.hz.) bir kula bir raiye emanet ettiğinde, onları iyice görüp gözetmezse, ona Cennet haram olur.
Ravi: Hz. Abdurrahman İbni Semure (r.a.)

6. Allah (z.c.hz.) bir kulu rezil etmek isterse onu ilimden mahrum eder.
Ravi: Hz. Beşir İbni Nihas (r.a.)

7. Allah (z.c.hz.) bir kulu rezil etmek isterse onu ilim ve edebden mahrum eder.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Hizmetçisi ile yemek yiyen, çarşıda merkebe binen, koyununu bağlayıp sağan adam kibirli değildir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. Allah (z.c.hz.) bir kula ilim veya akıl verdi ise, o sebeble kendisini bir gün kurtaracaktır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

10. İzarı topuktan aşağı sarkan Cehennemdedir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

11. Allah (z.c.hz.) azabı bir karye ehlinin hepsine birden verir ve kıyamet günü herkesi niyetine göre haşreder.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

12. Allah (z.c.hz.) bir kula bir musibet veya daha fazlasını vermişse, ancak bu musibet sebebiyle affedeceği günahı veya yine bu musibet sebebiyle ulaştıracağı bir dereceyi vermek gibi iki haslet için vermiştir.
Ravi: Hz. Sevban (r.a.)

13. Bir kul, bir gizli iş yaparsa, Allah (z.c.hz.) ona öyle bir elbise giydirir ki, o iş hayırlı ise o da hayırlı, şerli ise şerlidir. (Yani dışarıya belli eder.)
Ravi: Hz. Cündeb el Becli (r.a.)

14. Çoğu sarhoş eden şeyin azı da haramdır.
Ravi: Hz. Cubeyr (r.a.)

15. Mü'mine isabet etip de onun hoşlanmadığı şey, musibettir.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

16. Günde yetmiş kere günah yapsa da, istiğfar eden adam, isyanda ısrar ediyor sayılmaz.
Ravi: Hz. Ebû Bekre (r.a.)

Sayfa: 371

1. Bir kula, dininin gitmesinden sonra gözünün gitmesinden daha büyük musibet olmaz. Gözü gidip de sabreden kimse muhakkak ki Cennetliktir.
Ravi: Hz. Büreyde (r.a.)

2. Bir mü'mine güneş batıncaya kadar "Lebbeyk" demek nasip olursa, bununla beraber günahları da, anasından doğduğu güne benzeyinceye kadar af olur.
Ravi: Hz. Amir İbni Rabia (r.a.)

3. Allah'ın melekleri için de seçtiği şu tesbih dir ki o: "Subhânallahi ve bi hamdihî" dir. ('Kelamın efdali nedir?' diye sorulduğunda bu hadis varid olmuştur.)
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

4. Ailene yedirdiğin senin için sadakadır. Çocuğuna yedirdiğin senin için sadakadır. Hadimine yedirdiğin senin için sadakadır. Kendine yedirdiğin de senin için bir sadakadır.
Ravi: Hz. Mikdam İbni Madi Kerib (r.a.)

5. Bir ev sahibine "rıfk" verildi ise, mutlaka fayda verildi ve mahrum edildi ise, o ev halkına mutlaka zarar verildi.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Ma'mer (r.a.)

6. Allah (z.c.hz.) bir kimseyi cehaletle asla aziz etmez ve ilimle de asla hor etmez.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

7. İnsan için en zararlı şey çok söylemektir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

8. Bir göz yaşarırsa, Allah o gözü taşıyan bedeni ateşe haram kılar. Yanağına bir damla akarsa, o yüze karalık ve horluk arız olmaz. Eğer ağlayan kimse acıdığı ümmetlerden bir ümmet için ağlarsa, o ümmet mağfiret olur. Göz yaşına değer yoktur ve onunla ateşten denizler söndürülür.
Ravi: Hz. Müslim İbni Yesar (r.a.)

9. Hiç bir kazanç sahibi, kendisini hidayete nail edecek veya tehlikeden kurtaracak ilme sahip olmak gibi bir kazanç sağlamadı. İnsanın aklı doğru olmayınca dini doğru olmaz.
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

10. Hiç bir kimse eli ile kazandığı kadar hayırlı bir şey yemedi. Allah'ın Peygamberi Davud (a.s.) da elinin kazancından yerdi.
Ravi: Hz. Mikdam İbni Madi Kerib (r.a.)

11. Dünya kurulalıdan kıyamet kopana kadar iki harp saffı karşılaştı ise, bir tarafta muhakkak Rahmanın kudret eli bulunmuştur. Bir kula zafer murad ettiği zaman, işte bu eli ile nusret ederde, göz açıp yumuncaya kadarlık bir zamanda diğer taraf münhezim olur.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

12. Her su döktükçe abdest alınmakla emr olunmadım. Yapsaydım sünnet olurdu.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

13. Ben sizi kendiliğimden cihada çıkarmadım ve kendiliğimden de bırakmadım. Ancak bunu Allah (z.c.hz.) çıkardı ve bıraktı. Ben memur kulum. Emrolunanı yaparım ve Bana vahiyle emrolunur.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

Sayfa: 372

1. Hiç bir kimse yoktur ki, ilim öğrenmeye gitmek niyetiyle, ayakkkabısını, mestini, elbisesini giymiş olsun da, Allah onun günahlarını evinin kapısının eşiğini aşarken mağfiret etmiş olmasın.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

2. Senin bir taifeye akıllarının almayacağı bir şeyi söylemen, bir kısmına fitne olur.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. Söylediğimi işitmekte siz onlardan farklı değilsiniz. Lakin şu kadar var ki, onların Bana cevap vermeye güçleri yetmez. (Bedir de kafir ölülerine "size vaad olunanı gördünüz mü?" diye sorulduğunda ashab sordu ki onlar duyarlar mı?" o zaman bu hadis varid oldu.)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Siz benim havzıma geleceklerin yüz bir cüz'ünden bir cüz olmazsınız.
Ravi: Hz. Zeyd İbni Erkam (r.a.)

5. Sizler dinin karıştığı, kanın döküldüğü, zinanın aşikare olduğu, binaların debdebesinin arttığı, ihvan arasında bağın azaldığı, Kabenin yakıldığı zaman ne yapacaksınız?
Ravi: Hz. Meymune (r.anha)

6. Şu kavlinden daha umutlu bir ayeti, Allah Teala bana indirmedi: "Ve le sevfe Yu'tîke Rabbüke feterdâ" (Muhakkak Rabbin sen razı oluncaya kadar sana verecek). İşte Ben "o isteği" ümmetim için kıyamet gününe sakladım.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

7. Allah bir kula bir nimet verirde, o kul da "Elhamdülillah" derse, nimetin şükrünü eda etmiş olur. Eğer ikinci defa söylerse sevabı tazelenir. Üçüncü defa söylerse, Allah onun günahlarını mağfiret eder.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

8. Allah (z.c.hz.) bir kula bir nimet ihsan edip de, o da bunun üzerine Allah'a Hamd ederse, işte bu "hamd", nimet ne kadar büyük olursa olsun o nimetten daha efdaldir.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

9. Allah bir kula, aile, evlad, maldan bir nimet verir de kul: "Maşallah lâ kuvvete illâ billah" derse, ölümden başka afet görmez.
Ravi: Hz Enes (r.a.)

10. Allah (z.c.hz.) bir kula bir nimet verdi ve onu tamamladı ise, insanların hacetini o kula düşürür de o da bundan sıkılırsa, muhakkak bu nimet zevale maruz kılınır. (Böyle bir kimse ehli hacetin müraacatından memnun olmalıdır.)
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

11. Kurban bayramında kurbana harcanan paradan, Allah'a daha sevgili bir para yoktur.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

12. Allah (z.c.hz.) bir kula bir nimet verdiğinde, ehli hacet çok gelir de onları iyi karşılamaz ve tahammül etmezse, o nimet zeval bulur.
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

13. Allah (z.c.hz.) bir kula bir nimet verir de, kulda onun Allah'dan olduğunu bilirse Allah Teala o kula henüz "Hamd" etmeden evvel "şükrü"nü yazar. Bir kul da bir günah işler ve ona pişman olursa, Allah Teala o henüz istiğfar etmeden ona mağfiret yazar. Bir kulda bir veya yarım dinara elbise satın alır ve onu giyince Allah'a hamd ederse, elbise henüz dizine ulaşmadan Allah onu affeder.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

Sayfa: 373

1. Bir müslüman, bir din kardeşine, onun hidayetinin artmasına vesile olacak hikmetli bir söz veya kendisini tehlikeden kurtaracak bir söz kadar iyi hediye veremez.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

2. Nedir bu bazı kavmin hali ki, benim yaptığım şeyden kaçınıyorlar. Vallahi Ben onlardan ziyade Allah'dan korkan ve onu tanıyanım, ne diye çekiniyorlar. (Kadınlarla evlenmek ve münasebet meselesi.)
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

3. Nedir şu kavmin hali ki, Allah'ın hududu ile oynuyorlar. Seni boşadım, seni aldım diyerek. Seni boşadım seni aldım diyerek.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

4. Allah (z.c.hz.) yaşlı hiç bir Peygamber yollamadı. Nuh (a.s.) müstesna hepsini genç yolladı.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

5. Allah (z.c.hz.) hiç bir Peygamber göndermedi ki, onun ümmeti içinde, Peygamberlerine karşı ümmetin işini karıştıran kaderiye ve murciye taifesi bulunmasın. Agah olun, muhakkak Allah Teala kaderiye ve murciye taifesine yetmiş Peygamberin lisanı ile lanet etmiştir.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

6. Evimle minberim arası, Cennet bahçelerinden bir bahçedir, ve minberim de havzımın üzerindedir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. İki surun arası kırk senedir. Ondan sonra Allah bir yağmur yağdırır ki dereden nebatın bitmesi gibi insanlar hayat bulur. Halbuki, kuyruk sokumundaki tek bir kemik hariç olmak üzere, insandan hiç bir şey kalmamıştır. İşte kıyamet gününde insanlar tekrar ondan halk olunacaktır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Adem (a.s.)'ın yaradılışı ile kıyametin kopması arasındaki zamanda, "deccal" dan büyük hadise yoktur.
Ravi: Hz. Hişam İbni Amir (r.a.)

9. Bir kavim bir mecliste oturur da, birisi söylerken diğerleri susmazsa, Allah (z.c.hz.) o meclisden bereketi alır.
Ravi: Hz. Muhammed İbni Ka'b (r.a.)

10. İki adam arasında Allah yolunda bir muhabbet olupta sonradan ayrılmışlarsa, bu ikisinden birinin yaptığı günahtan ötürü olmuştur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

11. Göğün gölgesi altında, Allah (z.c.hz.) den başka kendisine ibadet olunan mabudlar arasında en büyüğü "tabi olunan heva" dır.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

12. Bir kul bir şeyi ancak ve yanlız Allah için terk ederse, Allah o kula, din ve dünya hususunda ondan daha hayırlısını, ona bedel olarak ihsan edecektir.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

13. Benden sonra erkeklere kadınlardan daha zararlı fitne bırakmadım.
Ravi: Hz. Usame (r.a.)

Sayfa: 374

1. Taşlarının kabul edilenleri kaldırılır. Yoksa siz onları dağlar gibi yığılmış görürdünüz. (Şeytan taşlanan taşlar kast ediliyor.)
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

2. Karada ve denizde telef olan mal, zekatın verilmemesinden dolayı olmuştur. Onun içi malınızı zekatla koruyun. Hastanızı sadaka ile tedavi edin. Belayı'da dua ile karşılayın. Muhakkak ki "dua" indirilene de indirilmeyene de fayda verir. İndirilenden açar kurarır, indirilmeyeni tutar. (Cenabı hakka ihtiyacımız olmadığı an veya cephe yoktur. Gafletten hissedemiyoruz)
Ravi: Hz. Ubâde İbni Sabit (r.a.)

3. Bir cemaat Allah'ı zikretmek için otururlarsa, Bir münadi semadan onlara şöyle nida eder: "Mağfur olarak kalkınız."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. İlim ile hilmin birleşmesinden daha efdal iki şey bir araya gelmemiştir.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

5. Allah (z.c.hz.) bir adamın hilkati ile ahlakını güzel etmişse, o kimseyi asla ateş tatsın diye yaratmamıştır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Vasiyet etmeyi istediği bir şeyi olan bir müslüman adamın, bu vasiyeti yazmadan iki geceden fazla gecelemesine hakkı yoktur.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

7. Allah'a yemin eden bir kimse, yeminine sivrisineğin kanadı kadar yalan bir şey katsa, bu kıyamete kadar onun kalbinde bir ukde olarak kalır.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Uneys (r.a.)

8. İstihare eden mahrum kalmaz, istişare eden pişman olmaz, iktisat eden de darlık çekmez.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. İlim talebi maksadı ile evinden çıkan adama, muhakkak ki Allah Cennete giden yolu kolaylaştırır.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

10. Allah (z.c.hz.) yeryüzünde akıldan daha az bir şey yaratmadı. Muhakkak ki akıl, yeryüzünde kibrit-i ahmerden daha azdır.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

11. Allah (z.c.hz.) her şeyi, ona galib gelecek bir şeyle beraber yaratır. Rahmetini de gabadını yenecek şekilde yarattı.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

12. Benim o adamdan yüz çevirmemi ne zannettiniz. Baktım ki, iki melek ağzına Cennet meyvalarından sokuşturuyordu. Anladım ki adam aç ölmüş, Bunun için içim fena oldu.
Ravi: Hz. Cerir (r.a.)

13. Cebrail (a.s.) kıyam-ı leyli o kadar tavsiye etti ki, demek ümmetimin hayırlıları pek az uyurlar.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

Sayfa: 375

1. Cebrail (a.s.) Bana komşuyu tavsiyede o kadar ileri gitti ki, yakında onu komşusuna vâris yapacak zannettim.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

2. Bir kavim hidayetten sonra dalalete, ancak aralarındaki mücadele ile düşerler.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

3. Kabirden daha şiddetli hiç bir manzara görmedim.
Ravi: Hz. Osman (r.a.)

4. Cehennem gibi kaçanı uyuyan, Cennet gibi de talibi uyuyan görmedim.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Ne Ben ne de evvelki Peygamberler: "Subhânallahi Velhamdülilallâhi ve lâ ilâhe illallâhu vallâhu ekber" sözünden daha efdal bir tesbihle tesbih etmedik.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Müslüman bir adam üç kere Cenneti Allah'dan isterse, Cennet şöyle der: "Allahım onu Cennete sok." Ve müslüman bir adam üç kere Cehennemden uzaklaşmayı Allah'dan isterse, Cehennem şöyle der: "Allahım onu benden uzaklaştır."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. Aziz ve Celil olan Allah dünyada bir kulu setr ederse, onu ahirette de setr eder.
Ravi: Hz. Alkame (r.a.)

8. Allah (z.c.hz.) bir ümmete gadab ederse, onların fiatlarında pahalılık, çarşısında kesadlık olur. Aralarında fesad çoğalır ve iş başındakilerin zulmü artar. Bundan sonra zenginleri zekat vermez baştakiler iyi idare etmez ve fıkarası da namaz kılmaz olur. (Çaresi Allah'a sokulmak ve birbirimize sahip çıkmaktır.)
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

9. Bir kulun kalbinde dünya sevgisi uyanırsa, Allah onu şu üç hasletle mübtela kılar: "Uzun emeli olur, sonunu getiremez; Bitmez tükenmez ihtiyaca düşer, bir meşgale ki mihnetinden kendini kurtaramaz.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

10. Nedir bu haliniz ellerinizle işaret ediyorsunuz, güneşteki atların kuyruğunu salladığı gibi. Sizden biri selam verirken ashabına dönsün, eliyle işaret etmesin.
Ravi: Hz. Câbir İbni Semure (r.a.)

11. Allah (z.c.hz.)'nin Adem oğlundan mükerrem mahluku yoktur. Denildi ki: "Ya Resulallah, melekler de mi değil?" Buyurdu ki: "Melekler de güneş ve ay gibidir. (iradeleri yoktur.)
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

12. Bir kavim içinde riba ve zina zahir oldu ise, onlar Allah'ın azabını hak etmişlerdir.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

Sayfa: 376

1. Allah (z.c.hz.)'ne fıkıhdan (dinde vukufdan) efdal bir şeyle ibadet edilmedi. Muhakkak ki, bir tek fakih şeytan üzerine bin abidden daha şiddetlidir. Her şeyin bir direği vardır, bu dinin direği de fıkıftır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. Sizlerden birinin üzerine ne lazım gelir. Allah için nafile bir sadaka tasadduk etmek istediğinde, bunu müslüman oldukları takdirde, anası, babası niyetine vermiş olsa, Anası babası için birer ecir, onların ecirlerinden eksilmemek üzere, bir misli de kendisine olur.
Ravi: Hz. Amr İbni Şuayb (r.a.)

3. Yeryüzünde bir müslüman yoktur ki, farz namaz için layıkı ile abdest alsın da, o gün ayaklarının yürüdüğü, ellerinin tuttuğu, gözlerinin baktığı, kulaklarının dinlediği, dilinin söylediği, nefsinin arzulamadığı fena şeyler mağfiret olmasın.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Yeryüzünde hayat sahibi bir nefis yoktur ki, üzerine yüz sene geçsin.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

5. Yeryüzünde hiçbir kimse yoktur ki, "Lâ ilâhe İllallâhu vallâhu ekber velâ havle velâ kuvvete illâ billah" desin de, denizin köpükleri kadar günahı olsa da, bu ona kefaret olmasın.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

6. Bir kul günahına nâdim olmuşsa, o kul günahından istiğfar etmeden önce, Allah Teala onu mağfiret eder.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

7. Bir insan, kurban bayramı gününde, Allah'a kan akıtmaktan (kurban kesmekten) daha sevgili bir amel yapmamış olur. Muhakkak ki, o kurban boynuzları ile, tüyleri ile, tırnakları ile, gübresi ile (her şeyi ile) kıyamet günü mahşere gelir (hesaba girer). Kurban kesildiğinde kanı daha yere değmeden, Allah (z.c.hz.)'nin rıza mevkiine düşer. Şu halde kurbanınızı nefsinizi tayyib ederek seve seve kesiniz.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

8. İnsan, kendisini Allah'ın azabından kurtarıcı olarak, "Zikir" den iyi hiç bir amel işlemedi. Dediler ki: "Allah yolunda cihad da öyle değil mi?" Buyurdu ki: "Evet cihad da değil, meğer ki vuruşur kılıcı kırılır, vuruşur kılıcı kırılır. (Diğer bir hadisi şerifte, atı da ölür kendi de, ancak o zaman denk olur buyurulmuştur.)
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

9. (Cinler iaşe istemişler) Benim yanımda size vereceğim bir şey yok. Lakin isterseniz rastladığınız her kemiği taze et, rastladığınız her gübreyi de hurma yerine yiyininiz.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

10. Bir kul sadaka veya sıla sureti ile verme kapısını açarsa, Allah (z.c.hz.) ona ziyade eder. Bir kimse de çoğaltmak için kuldan isteme kapısını açarsa Allah (z.c.hz.) de onun mahrumiyetini artırır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

11. Bir adam kendine insanlardan isteme kapısı açarsa, Allah (z.c.hz.) de ona darlık kapısı açar. Zira iffet daha hayırlıdır. (Allah ister ki kulunun gözü kendinde olsun.)
Ravi: Hz. Abdurrahman (r.a.)

12. Bir kupa su, biraz ekmek ve bir duvar veya ağaç gölgesinden fazlası sebebiyle, Adem oğlu kıyamette hesaba çekilir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

Sayfa: 377

1. Gökte Ömer (r.a.)'ı ağırlamayan bir melek ve yerde de ondan kaçmayan şeytan yoktur.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

2. Bir kul muhlis olarak "Lâ ilâhe illallah" derse, gök kapıları onun için Arşa kadar açılır, kebairden kaçındıkça.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Bir kul ihlas ile "Lâ ilâhe illallah" derse, bu tevhid hailsiz olarak göğe çıkar ve Allah'a erişir ve Allah mutlaka bu gibi kimselere rahmet nazarı ile bakar. Bir Muhavvide Rahmetle bakması da Allah üzerine haktır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Bir kul şöyle dua ederse, Allah Teala onun hemmini giderir: "Allahümme Rabbis semâvâtis seb'i ve Rabbil Arşil azîm, ikfinî külle mühimmin min haysü şi'te min eyne şi'te."
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

5. Allah (z.c.hz.) bu ümmetten bir alimi alırsa, bu İslamda açılan bir gedik olur ve kıyamete kadar onun boşluğu kapanmaz.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

6. Diri hayvandan kesilen parça ölüdür(yenmez).
Ravi: Hz. Ebû Vakıd (r.a.)

7. Fuhuş ne olsa leke verir ve haya da ziynet verir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

8. Rıfk nerede olsa ziynet verir ve gitmesi de nerde olsa leke olur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Bir hüzün ki, kalb veya gözdedir, Rahmanidir. O ele, dile geçerse şeytanidir.
Ravi: Hz. Câbir(r.a.)

10. Bir Peygamberlik geldi ise arkasından hilafet, ondan sonra da hükümdarlık gelmiştir. Ve sadakadan (özürden) sonra da "cesime gibi geliş" (noksan değerli sadaka) meydan aldı.
Ravi: Hz. Abdurrahman İbni Sehl (r.a.)

11. Denizde ve karada kim "Tekbir" getirdi ise onun tekbiri yerle gök arasını doldurdu.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

12. Din kardeşinin yüzüne söylemekten hoşlanmayacağın şey "gıybet" tir.
Ravi:

13. Bir adam haram mal kazanıp da mübarek olmadı, sadakası da kabul olmadı ve (o mal) geriye kaldı ise ona ancak Cehennem azığı oldu.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

14. Ömer (r.a.) müslüman olduktan sonra, şeytan kendisini görünce yüz üstü yıkıldı.
Ravi: Hz. Südeyse (r.a.)

15. Şeytan, Ömer (r.a.)'a bir yolda rastlayıp sesini duyunca yolunu değiştirir.
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

Sayfa: 378

1. Ne oluyor, senin yanında bereketten bir şey göremiyorum. Muhakkak ki, Allah Teala bereketi üç şeyde indirdi: Koyun, hurma ve ocak ateşi.
Ravi: Hz. Ümmü Hani (r.anha)

2. Ne oluyor Bana, Kur'an'da münazara ediliyorum. Sizden birisi imam arkasında namaz kıldığı zaman sükut etsin. Zira imamın kıraatı kendisinin kıraatı, onun namazı kendinin namazı demektir.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

3. Ne oluyor Bana, sizi ellerinizi kaldırıyor görüyorum. Sanki güneşte kalmış atın kuyrukları gibi. Namazda sükuneti muhafaza edin.
Ravi: Hz. Câbir İbni Semure (r.a.)

4. Nedir bu Benimle Beni Abbas arasındaki? Ümmetimi tefrikaya düşürdüler. Onların kanlarını boyadılar. Onlara siyah elbiseler giydirdiler. Allah da kendilerine ateş elbisesi giydirsin.
Ravi: Hz. Sevban (r.a.)

5. Benimle dünya arasında ne var? Allah'a yemin ederim ki, Benimle dünyanın misalı, sıcak bir günde bir yolcunun, günün bir saatinde bir ağaç gölgesinde konaklayıp sonra da yoluna devam etmesi gibidir. (Peygamberimiz s.a.s. bir hasır üzerine yaslanmışlardı da hasır vücudunda iz yapmıştı. Hz. Ömer r.a. "iyice bir döşek alsaydınız ya" dedi. Bu hadis varid oldu.)
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

6. Benim nazarımda, lohusaya taze hurma, hastaya da bal gibi şifa yoktur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. Hiç bir kimse yoktur ki, on kişiye veya daha yukarısına amir olsun da, kıyamete eli boynuna bağlı gelmesin. O bağı adaleti çözer, günahı da sıkılaştırır.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

8. Hiç bir adam yoktur ki, ödeme niyeti olan bir borçlu olsun da, Allah (z.c.hz.)'nin yardımı onunla beraber olmasın.
Ravi: Hz. Meymune (r.anha)

9. Bir adam bir kavim arasında bir masiyet işler ve onlarda men'e muktedir iken kendisine mani olmazlarsa, ölümlerinden evvel, Allah onlara bir azab verir.
Ravi: Hz. Cerire (r.a.)

10. Hiç kimse yoktur ki, Allah'a bir dua etsinde, Allah istediğini ona vermesin veya kötülükten bir miktarı onun üzerinden kaldırmasın. Şayet o dua masiyete ait veya sılai Rahmi kesecek bir dua değilse.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

11. Hiç bir kimse yoktur ki, bir yeri ihya etsinde ondan bir yanık can rıkızlansın veya birine bir afiyet isabet etsinde, Allah ona bu sebeble bir ecir yazmasın.
Ravi: Hz. Ümmü Seleme (r.anha)

12. Öldüğünde pişman olmayan kimse yoktur. İyi ise neden daha fazla iyilik yapmadı. Fena ise ne diye fenalıkta kakılıp kaldı diye pişman olur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

13. Bir kimse bir borcu yüklenir ve Allah da bilir ki onu ödemek niyetindedir. Muhakkak ki Allah, dünyada o borcu eda etmekte kendisine yardım eder.
Ravi: Hz. Meymune (r.anha)

Sayfa: 380

1. Adem oğlundan kimse yoktur ki, başında elinde bir "hakeme" (gem) olan bir melek bulunmasın. Eğer tevazu gösterirse, "Gemi kaldır" denir. Eğer kibirlenirse, "Gemi indir" denir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

2. Herkesin başında iki zincir vardır. Birisi yedi kat göğe, birisi de yedi kat aşağı iner. Eğer tevazu gösterirse, Allah onu o zincirle yedi kat semaya yükseltir. Eğer kibirlilik ederse, Allah onu o zincirle yedi kat yere alçaltır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. Bir imam (sultan) veya vali, kapısını ihtiyaç sahiplerine, fakirlere ve miskinlere kapatırsa, Allah da gök kapılarını, onun fakirliği, haceti ve meskeneti anında kendisinin üzerine kapatır.
Ravi: Hz. Amr İbni Mürre (r.a.)

4. Bir müslüman kişi, bir müslüman hastayı ziyarete giderse, Allah ona yetmiş bin melek gönderir ve (o melekler) ziyaret günün hangi saatinde olursa olsun, akşama kadar ve o ziyaret, gecenin hangi saatinde olursa olsun, sabaha kadar ona dua ederler.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

5. Müslüman hiç bir kimse yoktur ki, atına arpa ayırsın ve sonra onu yesin diye başına assın da, kendisine her tane sebebiyle bir sevap yazılmasın.(Gaza için beslediği at)
Ravi: Hz. Temim (r.a.)

6. Bir müslümana bir musibet isabet ederde o mahzun olur ve "İnnâ lillâhi ve innâ ileyhi râciûn" derse, Allah meleklere şöyle buyurur: "Ben onun yüreğini sızlattım, o sabırla karşıladı ve sevap umdu, onun sevabını Cennet kılın." Ve o kimse musibeti hatırlayıp o sözü her defasında tekrar ederse, Allah da ona ecrini yeniler.
Ravi: Hz. Zuhri (r.a.)

7. Bir kimse müslüman bir kişiyi, onun ırz ve şerefine halel gelecek bir yerde yalnız bırakırsa, Allah da onu Allah'ın yardımını çok beklediği bir sırada yalnız bırakır. Bir adamda bir müslümana, ırzına veya şerefine halel gelecek bir yerde sahip çıkarsa, Allah (z.c.hz.) de tam sırasında ona sahip çıkacaktır.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

8. Bir kadın alaka çekici şekilde koku sürer ve erkeklerde ona bakarsa, evine gelesiye kadar Allah'ın gazabında olur.
Ravi: Hz. Meymune (r.anha)

9. Müslümanlardan iki kişi (ana-baba) aralarında iki veya üç çocuk ölsün de, o ikisi de sevab umsunlar ve sabretsinler, sonra da Cehennem görsünler, bu olmaz.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

10. On kişiye beylik eden bir kimse kıyamette eli boynuna kelepçeli olarak gelir ve onu bağından ancak adaleti açar. (Yoksa Cehenneme girer)
Ravi: Hz. Saad (r.a.)

Sayfa: 381

1. Arzda hiç bir mevki yoktur ki, orda Allah'ın ismi zikredilince o yer ferahlanmasın ve Allah'ın zikri ile yerin yedi kat altına kadar ve etrafındaki yeryüzü kıt'alarına karşı da iftihar arz etmesin. Bir mü'min bir yerde namaz kılmak isterse yer bezenir ve süslenir.(Gönül paslı olmasa bu görülebilir.)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

2. Evinden ilim talebi için çıkan kimseye melekler, hoşnudlukları sebebiyle, kanadlarını gererler.
Ravi: Hz. Safvan İbni Assal (r.a.)

3. Kirameyn-i Katibin melekleri kulun iki namazını Allah (z.c.hz.) ne peşi sıra arzettiğinde Allah Teala onları şahit tutarak: "Ben bu kulun iki namazı arasındaki günahlarını mağfiret ettim" buyurur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Evinden çıkan bir kimse için kapıda bayrak durur. Meleğin elinde bir bayrak, şeytanın elinde bir bayrak. Eğer o adam Allah'ın hoşlanacağı bir iş için gidiyorsa, melek bayrağını açar ve onu takip eder ve o kimse evine dönünceye kadar meleğin bayrağı altında kalmakta devam eder. Eğer hoşlanmayacağı bir iş için çıkarsa, şeytan bayrağını açarak onu takip eder ve o da evine dönünceye kadar şeytanın bayrağı altında kalmakta devam eder.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Beş ev halkı olan yerde aralarında namaz için ezan okunmaz ve namaz için kamet getirilmezse, şeytan onlara yularını takmıştır.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

6. Hiç bir dua yoktur ki, Peygamber (s.a.s.) ve aline salat-ü selam getirilinceye kadar kendisi ile gök arasında bir perde olmasın. Bunu yapınca (Salat-ü Selam getirilince) bu perde yırtılır ve dua yükselir. Bunu yapmazsa dua geri döner.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

7. Allah (z.c.hz.)'ne kulun duasının en sevgilisi: "Allâhümmerham ümmete Muhammedin rahmeten âmmeh" şeklinde dua etmesidir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Kulun ettiği dualar içinde: "Allahümme innî es'elükel muâfâte fiddünya vel ahireti" (dünya ve ahireti için afiyet istemesi) kadar efdal yoktur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. Hiç bir akraba yoktur ki, akrabası gelib de kendisinden Allah'ın verdiğinden bir hacet istesin ve o da esirgesin, kıyamette ona, ismine şucâ' denen Cehennem yılanı musallat edilmesin. O yılan onu sokar ve üstüne de çöreklenir.
Ravi: Hz. Cerir (r.a.)

10. Allah (z.c.hz.) tarafından hükümete isyan ve akraba ile alakayı kesmek gibi, cezası hem dünyada peşin olarak verilen, hem de ahirette ukubete layık bir iş yoktur.
Ravi: Hz. Ebû Bekre (r.a.)

11. Gecesinin ve gündüzünün evvelinde bu duayı okuyan kimseyi, Allah iblisin ve avanesinin tasallutundan kurtarır: "Bismillahi ziş şâni, azîmil burhâni, şedîdis sultani, mâşâallahu kâne eûzübillahi mineşşeytani."
Ravi: Hz. Zubeyr İbni Avam (r.a.)

Sayfa: 382

1. Ölen her bir müslümanın cenazesinde, hiç bir şeyi Allah'a şerik koşmayan kırk kişi bulunursa, Allah o adam hakkında onları şefaatçi kılar.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

2. Hiç bir adam yoktur ki, kendine büyüklük versin ve kibirli yürüsünde, Allah'a mülaki olduğunda, Onu gadablı bulmasın.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Bir adamın Allah yolunda yüzü tozlanırsa, Allah Teala onun yüzünü kıyamet gününde emin kılar. Ayakları Allah yolunda tozlanan adamın da, kıyamet gününde ayaklarını, Allah Cehennemden emin kılar.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

4. Bir müslüman sabah namazından sonra onbir defa ihlas okursa, kendisine Cennette burç ihsan olunur.
Ravi: Hz. Ebû Abdurrahman (r.a.)

5. Bir adam akrabasının, yakınının kabrine gider, selam verir ve onun yanında oturursa, selamını alır ve onunla yanındaki kalkıncaya kadar ünsiyet eder.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Bir kimse gemiye bindiğinde: "Bismillahil Melikirahmani mecrâhâ ve mürsêhê inne Rabbî le ğafûrur Rahîm. Ve mâ gaderullâhe hakka gadrihi." (ayetin tamamı okunacak)" derse, Allah ona o gemiden çıkıncaya kadar boğulmaktan eman verir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

7. Bir adamı sıtma tutsa ve üç gün ard arda su dökünse de her gusülde: "Bismillahi Allahümme innî innemâ iğteseltü iltimâse şifâike ve tasdîka nebiyyike" derse ondan kurtulur.
Ravi: Hz. Mekhul (r.a.)

8. Allah (z.c.hz.) bir kavme yağmuru rahmetinden, kıtlığı ise gadabından verir.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

9. Zikirde "Lâ ilâhe illallah" dan, dualarda "istiğfar" dan efdali yoktur.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

10. Kalblerde ayın bulutu gibi bulut vardır. Bulut kalkınca ay nasıl parlarsa ve bulut galib gelince ay nasıl kararırsa, kalb de öyledir.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

11. Mü'mine isabet eden hiç bir hastalık ve ağrı yoktur ki, o müminin günahına kefaret olmasın. Hatta ayağına batan diken ve ayağının yaralanması bile.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

12. Bir adam yoktur ki anasının, babasının yüzüne merhamet nazarı ile baksında kendisine makbul ve mebrur bir hac sevabı yazılmasın.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

13. Bir adam yoktur ki, çocuğuna Kur'an öğretsin de, kıyamette kendisine insanların mislini görmediği taçlar ve hulleler giydirilmiş olmasın.
Ravi: Hz. Eban (r.a.)

Sayfa: 383

1. Adem oğlunun "Zikrullahsız" geçirdiği hiç bir saat yoktur ki, ondan dolayı kıyamet gününde hasret duymasın.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

2. Hiç bir genç yoktur ki, dünyanın lezzetini ve lehvini terk etsin ve gençliğinde Allah'ın ibadetiyle meşgul olsun da, Allah ona yetmiş iki sıddık sevabı vermesin. Allah Teala ona şöyle buyurur: "Ey şehvetini terk eden, gençliğini Benim için harcayan genç, sen Benim indimde meleklerimin bazısı gibisin."
Ravi: Hz. Şurayh (r.a.)

3. Sizden birinin ekininden kuş veya yırtıcı hayvan bir şey yesin de, ondan kendisi ecir almasın, bu olmaz.
Ravi: Hz. Hallad İbni Saib (r.a.)

4. Mizana giren şeyler içinde güzel ahlak kadar ağır çeken bir şey yoktur. Muhakkak ki, güzel ahlak sahibi, bununla oruç ve namaz sahibinin derecesine ulaşır.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

5. Bir mü'mine yorgunluk, hüzün ve acıdan bir şey hatta onu kaygılandıran bir "hem" isabet etsin de, Allah onları kendisinin seyyiatına kefaret kılmasın, bu olmaz.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

6. Allah (z.c.hz.)'ne senin din kardeşini sevindirmen kadar sevgili bir şey yoktur.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

7. Eğlencelerden, melaikenin hazır olduğu üç şey vardır. Erkeğin ailesi ile latifleşmesi, gazilerin at yarışı, ok nişan yarışı.
Ravi: Hz. Ebû Eyyüb (r.a.)

8. Cin ile İnsin keferesinden başka bütün mahkukat bilir ki, Ben Resulullahım.
Ravi: Hz. Ömer İbni Abdullah (r.a.)

9. Allah ( z.c.hz)'ne tevbekar gençten daha sevgili, isyanda devam eden ihtiyardan daha menhus ve sevaplar içinde de Cuma günü ve gecesinde yapılandan sevgili, günahlar içinde de yine Cuma günü ve gecesinde işlenilenden daha menfuru yoktur.
Ravi: Hz. Selman (r.a.)

10. Bir kavim içinde bir alim yetişmesi kadar şeytanın belini kıran şey yoktur.
Ravi: Hz. Vasile (r.a.)

11. Kulların sabahladığı her sabah bir münadi şöyle nida eder: "Ey insanlar, toprak için doğun, fani olmak için toplayın ve harap olmak için bina edin."
Ravi: Hz. Zubeyr (r.a.)

12. Sadakalar içinde, huysuz bir adamın evindeki köleye verilenden efdali yoktur. (Kölenin kurtulması için)
Ravi: Hz. Zubeyr (r.a.)

13. Hak söz kadar efdal sadaka yoktur.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

14. Bir kimsenin din kardeşine, kendisine öğreteceği ilimden daha efdal sadakası olamaz.
Ravi: Hz. Raşid İbni Saad (r.a.)

Sayfa: 384

1. Allah (z.c.hz.)'ne şu kulun sesinden güzel ses yoktur ki, vaktiyle yaptığı bir günahdan dolayı içi yanmış, günahını her hatırladıkça kalbi korku dolarak teessürle feryad edip "Ya Rabbah" diyor. (Ya Rabbi demek)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

2. Hiç bir alim yoktur ki, sultanın kapısına arzusu ile devam etsin de, sultanın ahirette Cehennem ateşinde çekeceği her azaba ortak olmasın.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

3. Hiç bir kul yoktur ki, din kardeşini Allah için ziyarete gelsin de, semadan bir melek: "Hoş ettin ve Cennet sana helal oldu" demesin. Aziz ve Celil olan Allah arşının melekutunda şöyle buyurur: "Kulum Beni ziyarete geldi. Bana onu ağırlamak düşer ve onun mükafatı da Cennetten başka ziyafetlik olamaz."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Allah'ı ve Resulünü seven hiç bir kul yoktur ki, fakirlik ona sel akıntısı gibi gelmesin. Allah'ı ve Resulunü seven kimse belaya karşı zırh giysin. (Fakirlik iki cephelidir; Allah'a karşı ihtiyaç hissetmek saadet, mahluka karşı ihtiyaç hissetmek ise felakettir.)
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

5. Bir müslüman yoktur ki, bir mü'min kardeşine gıyaben dua etsin de, bir melek, sana da bir o kadar" demesin.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

6. Bir kul yoktur ki, bir günah yapsın ve kalkıp güzelce abdest alıp iki rek'at namaz kılarak bu günahdan mağfiret dilesinde, Allah da onu affetmesin.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

7. Cennete giren her bir kimsenin baş ve ayak ucunda iki huri durur ve ins ve cinnin işittiği en güzel sesle neşide okurlar. Bu dünyadaki gibi şeytan çağırtması şeklinde olmayıp Cenabı Hakkı temcid ve takdis mahiyetinde olur.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

8. Hiç bir kul ve cariye yoktur ki, derin uykuya daldığında ruhu Arşa doğru çıkarılmasın. Arşa varıpta uyananın rüyası sadık ve arşa varmadan uyanan ki ise kazib olur.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

9. Hiç bir kul yoktur ki, dünyada süm'a ve riya mevkiinde bulunsun da, Allah (z.c.hz.) onun halini kıyamet gününde, halkın huzurunda başları üzerinden duyurmasın.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

10. Hiç bir kul yoktur ki, her günün sabahı ve her gecenin akşamında üç kere: "Bismillâhillezî lâ yedurru ma'asmihî şey'ün fil ardı velâ fissemâ' ve hüve semî'ul alim." desin de sonra ona bir şey zarar versin.
Ravi: Hz. Osman (r.a.)

11. "Lâ ilâhe illallahu Vallâhu Ekber" diyen hiç bir kul yoktur ki, Allah onun dörtte birini Cehennemden azad etmesin. Şayet iki defa söylerse tamamını Cehennemden azad eder.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

Sayfa: 385

1. Hiç bir kul yoktur ki, sabah veya akşam evinden mescide çıksın da, onun iki adımından bir adımı günahına kefaret, bir adımı da kendisine hasene kazandırmasın.
Ravi: Hz. Ukbe İbni Abd (r.a.)

2. Hiç bir kul yoktur ki, dünyada bir derece yükselmek kasdı ile yükselsin de ahirette Allah ondan daha devamlı ve mühim derece indirmesin. (Dünyada mevkiinin yüksek olmasına heves etmemeli)
Ravi: Hz. Selman (r.a.)

3. Erkek veya kadın bir kul yoktur ki, günde yetmiş kere istiğfar etsin de, Allah onun yedi yüz günahını affetmesin. Ocağı batmıştır o kul ve cariyenin ki, her gün ve gecede yedi yüzden fazla günah yapıyor.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Bir müslüman yoktur ki, gece yatacağı zaman bir sure okusun da, Allah ona bir melek memur etmesin. Böylece ona uykusundan uyanıncaya kadar zararlı hiç bir şey sokulamaz.
Ravi: Hz. Şeddad (r.a.)

5. Bir kul yoktur ki, secde ettiğinde üç kere "Rabbiğfirli" desin de kendisine başını kaldırmadan evvel "mağfiret" edilmesin.
Ravi: Hz. Ebû Malik el Eşca'i (r.a.)

6. Benim kabrimde, Bana selam veren bir müslüman yoktur ki, onun selamını tebliğe ve onun dünya ve ahiret işine kafi gelmeye Allah bir melek tahsis etmesin. Ben de ona kıyamette şahid ve şefaatçi olurum.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. Sabah namazını kılıpta döneceği zaman yedi kere: "Lâ havle velâ kuvvete illâ billah. Ve lâ hîylete ve la ihtiyâle ve lâ mencee velâ melcee minellâhi illâ ileyh" diyen hiç bir kul yoktur ki, ondan yetmiş bela def olmasın.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

8. Allah'ın rızasını kast ederek sadaka veren bir kula Allah kıyamette: "Ey kulum, madem ki benden ümid ettin. Ben seni hakir etmem ve cesedini Cehenneme haram kıldım. Cennetin istediğin kapısından gir" buyurur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. Bütün mü'min ve mü'minata dua eden hiç bir kul yoktur ki, Allah geçmiş veya kıyamete kadar gelecek bütün mü'min ve mü'mineler namına ona duasının misli ile mukabelede bulunmasın.
Ravi: Hz. Ebân (r.a.)

10. Hiç bir kul yoktur ki, biri Cennette birisi Cehennemde iki evi olmasın. Mü'minin Cennetteki evi yapılır, Cehennemdeki evi yıkılır. Kafire gelince, onun Cennetteki evi yıkılır, Cehhemdeki evi yapılır.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

11. Hiç bir kul yoktur ki, yüzünde dünya umurunu görür iki gözü, kalbinde de ahiret umurunu görür iki gözü olmasın. Allah (z.c.hz.) bir kula hayır murad ettiğinde, onun kalbindeki iki gözünü açar da onlarla kul gayb da vaad edileni görür ve gayb ile gayba iman eder. Birisi hakkında da bunun dışında murad ederse (hayır murad etmezse) onu kendi haline bırakır. Daha sonhra Resulallah şu ayeti okudu " Em alâ kulûbin akfâlihâ." (Kalblerinde kilitler mi var?)
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

Sayfa: 386

1. Gözlerinden Allah korkusundan sinek başı gibi yaş çıkan hiç bir kul yoktur ki, o yaşlar yüzüne aksın da onun yüzüne ebeden ateş dokusun.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

2. Dünyada bir beliyye ile müptela olan bir kul yoktur ki, bu bir günahı sebebiyle olmasın. Allah ise kerim ve af cihetiyle büyüktür ve o günahı sebebiyle kıyamet günü de tekrar ona sual sorsun, bu olmaz.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

3. Oruçlu olarak sabahlayan bir kul yoktur ki, kendisine gök kapıları açılmasın, azaları tesbih etmesin, dünya göğünün ehli ona mağfiret istemesin. Akşama kadar eğer bir de namaz kılarsa, o gökleri nurlandırır ve Cennetteki hurilerden zevceleri "onu görmeye iştiyakımız arttı, tez kavuştur" derler. Eğer tehlil, tesbih veya tekbir getirirse onu yetmiş bin melek karşılar ve onların sevabı gün hitama erinceye kadar yazılır.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

4. Hiç bir kul yoktur ki, onun semada bir ünü olmasın. Eğer semadaki ünü güzel ise, arzda da güzel ün yazılır. Eğer semadaki ünü fena ise, arzda da fena yazılır. (İşin mihveri Allah'ın muhabbetidir)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Bir garib kimse hasta olupta, gözünü etrafına dolaştırır ve tanıdığı bir kimseye rastlamazsa, bunun teneffüs ettiği her nefesine, Allah yetmiş bin sevap yazar ve yetmiş bin günahını siler.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

6. Hiç bir kalb yoktur ki, Rahmanın parmaklarından iki parmak arasında muallak olmasın. Allah dilerse sabit kılar, dilerse kaydırır. Mizan da Rahmanın elindedir. Kıyamet gününde isterse, bir takım kavimleri yükseltir, diğerlerine alçaltır.
Ravi: Hz. Nevvas İbni Sem'an (r.a.)

7. Kendileri arasında masiyet yapılan bir kavim yoktur ki, maasi yapanlardan aziz ve kuvvetli olsunlar da, onlara mani olmasınlar. Allah onların hepsini azaba duçar eder. İstisna etmez.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Cerir (r.a.)

8. Hiç bir kavim yoktur ki, bir sultanı zelil etmeye kast ederek çalışsınlar da Allah kıyametten evvel onları zelil etmesin, bu olmaz.
Ravi: Hz Huzeyfe (r.a.)

9. Allah'ı zikreden bir kavim yoktur ki, melaike onları sarmasın ve Rahmet kaplamasın, onlara sekinet inmesin ve Allah (z.c.hz.) onları mele-i âlâda yad etmesin, olmaz.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

10. Hiç bir kavim yoktur ki, Allah rızasını taleb ederek Aziz ve Celil olan Allah'ı zikretsinler de, semadan bir münadi onlara şöyle nida etmesin; "Mağfur olarak kalkınız, seyyiatınız hasenata tebdil edilmiştir."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

11. Bir kavmin içinde salih bir adamın kendisi ölür ve çocuğu kalır, ona da babasının ismi konursa, Allah o kavim hakkında o çocuğu güzel bir halef kılar.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

Sayfa: 387

1. Hiç bir gün ve gece yoktur ki, onda yağmur yağmasın. Allah Teala onu istediği tarafa sarfeder.
Ravi: Hz. Muttalib İbni Hantab (r.a.)

2. Bir mü'minin kalbine sürur vermiş bir mü'min yoktur ki, o sürurdan Allah, Allah'a ibadet eden, Onu temcid eden, Onu tevhid eden bir melek yaratmasın. Bu mü'min kabrine girince o, mü'mine verdiği sürur gelir ve "beni tanıdın mı?" der o da: "Sen kimsin?" der. O da şöyle cevap verir: "Ben filana verdiğin sürurum. Ben bugün senin yanlızlığında enîsin olacağım, suallerine yardım edeceğim ve sana o sabit sözü unutturmayacağım, mahşerde seninle beraber olacağım. Rabbına senin için şefaatta bulunacağım ve Cennette de yerini sana göstereceğim."
Ravi: Hz. Cafer (r.a.)

3. Bir mü'min veya mü'mine yoktur ki, Cennette bir vekil olmasın, Kur'an okuduğu kadar ona köşk yapar, tesbih ettikçe ağaç diker. Yapmazsa o da boş durur.
Ravi: Hz Enes (r.a.)

4. Müslümanlardan (salihlerden) yirmi adama selam veren bir mü'min yoktur ki Cenneti hak etmesin (öleceği gün).
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

5. Bir mü'min yoktur ki, ona eza eden bir komşusu olmasın. O mü'minin dağ başında da olsa, Allah ona eziyet eder bir şeytan yaratır.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

6. Bir din kardeşini musibette taziye eden bir mü'min yoktur ki, Aziz ve Celil olan Allah ona kıyamette Cennet hullelerinden giydirmesin.
Ravi: Hz. İbni Ebu Bekir (r.a.)

7. Kendisine baş ağrısı veya eza eden bir diken veya benzeri bir şey isabet eden bir mü'min yoktur ki, bu sebeple kıyamette Allah onun derecesini artırmasın ve bunu günahına kefaret kılmasın.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

8. Hiç bir müslüman yoktur ki, ölür ve yakın komşularından dört ev halkı "hayrından başka bir şey bilmiyoruz" derlerse, Allah (z.c.hz.): "Ben de onun hakkındaki bildiğinizi kabul ettim ve bilmediklerinizi de mağfiret ettim" demesin, olmaz.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Malından gizli ve aşikare infakta bulunan hiç bir müslüman yoktur ki, Cennet onu "hele gel, gel" diye çağırmasın.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

10. Hiç bir müslüman yoktur ki, bir müslümana iki defa ödünç versin de bu onun için bir sadakası gibi sayılmasın.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

11. Zikir üzerine temiz olarak yatan bir müslüman yoktur ki, gece uyanarak Allah'dan dünya ve ahirete ait hacetinden bir hayır isterse, Allah onu kendisine muhakkak verir.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

12. Hiç bir müslüman yoktur ki, bir müslümana elbise giydirsin de, o elbiseden bir parça kaldıkça, Allah (z.c.hz.)'nin hıfzı emanında olmasın.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

Sayfa: 388

1. Bir müslüman yoktur ki kendisine bir müslüman kardeşi gelir de o da ona ikram ve tazim için dirsek yastığı ikram ederse, Allah da ona mağfiret etmesin.
Ravi: Hz. Selman (r.a.)

2. Hiç bir müslüman yoktur ki, eceli gelmeyen bir hastayı ziyaret eder ve yedi kere: "Es'elullâhel azîm. Rabbel arşil azîm en yeşfiyeke" desin de o hastaya afiyet verilmesin.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. Hiç bir müslüman yoktur ki: "Lebbeyk" desin de sağındaki solundaki taştan veya ağaçtan veya topraktan yer (Şuradan buradan göstererek) son buluncaya kadar ona "Lebbeyk" demesin, olmaz.
Ravi: Hz Sehi İbni Saad (r.a.)

4. Bir müslüman yoktur ki, hasta bir müslümanı sabahleyin ziyaret etsin de akşama kadar yetmiş bin melek ona dua ve istiğfar etmesin ve akşam gidene de sabaha kadar yetmiş bin melek dua ve istiğfar etmesin. Kendisine Cennette de bahçe verilir.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

5. Müslümanlardan iki kişi yoktur ki, karşılaştıklarında musafaha yapsınlar da, ayrılmadan evvel mafiret olmasınlar.
Ravi: Hz. Bera (r.a.)

6. İki müslüman yoktur ki (anne-baba) aralarında baliğ olmadık üç evlat olsun da bunlar kendilerine Cehenneme karşı muhkem bir kale olmasın. Dediler ki: "Ya Resulallah iki olursa?" Buyurdu ki: "İki de olsa." Dediler ki: "Bir olursa?" Buyurdu ki: "Bir de olsa öyle, fakat ilk sadme anında sabrederse."
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

7. İki müslüman yoktur ki, aralarında buluğa ermemiş üç evlat ölsünde Allah onları bu sebeble, o çocuklara fazlı Rahmetiyle, onları Cennete sokmasın.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

8. Müslüman iki kişi yoktur ki aralarında buluğa ermemiş iki veya üç çocuk ölsünde onlar da sevab umsunlar ve sabretsinler de, ebeden Cehennemi görsünler, bu olmaz.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

9. Hiç bir hükümdar yoktur ki akrabaya sıla-i rahim yapsın ve tebaasına adalet icra etsin de, Allah ona hükümdarlığını sağlamlaştırmasın, sevabını bol bol vermesin, mahşerde ikramda bulunmasın ve hesabını hafifletmesin, bu olmaz.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

10. Hiç bir Peygamber yoktur ki, ümmetinde bir veya iki muallim bulunmasın. Eğer ümmetimde bir kişi varsa o da Hattab oğludur. Hak Ömer (r.a)'ın lisanı ve kalbi üzerinedir.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

11. Hiç bir peygamber yoktur ki ümmetimde onun bir naziri olmasın. Ebu Bekir (r.a) İbrahim (a.s.)'ın benzeri, Ömer (r.a) Musa (a.s.)'ın benzeri, Osman (r.a) Harun (a.s.)'ın benzeri, Ali İbni Ebu Talib (r.a) da benim nazirimdir. Kim Meryemoğlu İsa (a.s.)'a bakmaktan sürur duyarsa Ebu Zerri'l Gıfariye (r.a) baksın.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

12. Hiç bir nimet yoktur ki, her karşılaştığında kul "hamdini" yenilesinde Allah ona sevabı tazelemesin. Hiç bir musibette yoktur ki, her hatırlandıkça kul yeniden "İnnâ lillâhi ve innâ ileyhi râci'ûn" desin de Allah onun ecir ve sevabını yenilemesin, bu olmaz.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

Sayfa: 389

1. Semadan inen ve semaya çıkan hiç bir melek yoktur ki, Lâ hâvle velâ kuvvete illâ billah demesin.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. Hiç bir sadaka malı eksiltir olmadı. Allah affeden kulun ancak izzetini artırır. Bir kimse Allah için tevazu gösterirse, Allah da onu yükseldir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Sizin yazmış olduğunuz ve Bana ulaşan şu kitaplar nedir? Allah'ın kitabı ile bir kitab mı? Nerede ise Allah onu yazmanızdan gazab edecek. Allah isterse geceleyin onu yürütür, yaprağında ve kalbinde ondan bir şey bırakmaz onu giderir. Kimin de hayrını murad ederse kalbinde "Lâ ilâhe illallah"ı baki eder.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Bir kavim ahdi bozarsa aralarında katl zuhur eder. Bir kavimde fuhuş zahir olursa onlara ölüm musallat kılınır. Bir kavim de zekatını vermezse Allah onlardan yağmuru tutar (Bereket kalmaz).
Ravi: Hz. Abdullah İbni Büreyde (r.a.)

5. Bir adam, yetmiş şeytandan kurtarmadıkça, sadakadan elinden bir şey çıkaramaz.
Ravi: Hz. Büreyde (r.a.)

6. Erkek ve kadın mü'mine nefsine, çocuğuna ve malına, Allah'a mulaki oluncaya kadar bela gelmekte devam eder, nihayet bir günahı kalmayıncaya kadar.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. Bende olan hayrı Ben sizden asla saklamam. Kim iffetli kalmak isterse Allah ona iffet verir. Kim mustağni kalmak isterse Allah onu ğani kılar. Kim sabr etmek isterse Allah onu sabırlı kılar. Hiç bir kimseye ata ve hayır cihetiyle "sabır" dan daha geniş ihsan verilmemiştir.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

8. Sizden biri bir din kardeşinin nefsinde veya malında hoşuna giden bir şeyi görünce onu tebrik etsin ve "Bârekallah" desin. Zira nazar haktır.
Ravi: Hz. Sehl (r.a.)

9. Seni Beni dinlemene, sana sabaha çıktığında ve akşama ulaştığında şöyle söylemeni tavsiye etmeme ne mani oluyor? "Ya hayyu ya kayyum, birahmetike esteğîsu aslih lî ve şe'nî küllihî ve lâ tekilnî ilâ nefsî tarfete aynin" (Ya Hayyu ya Kayyum Rahmetinden istimdad ederim. Bütün işimi islah et ve beni göz açıp kapayacak kadar bir zaman bile nefsime bırakma)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

10. Maîşeti müşkilleşmiş bir kimsenin evinden çıktığında şunu demesine ne mani var?: "Bismillâhi alâ nefsî ve mâlî ve dînî Allahümme raddinî, bi kadâike ve bâriklî fîmâ kuddiralî hattâ lâ uhibbe ta'cîle mâ ahharte ve te'hîra mâ acelte." (Allah adı ile başlar, nefsimi, malımı ve dinimi korumasını ondan dilerim. Allahım ilahi kazana beni razı kıl ve benim için takdir olunanı bana mübarek eyle, Ta ki senin te'hir ettiğin şeyin acilen olmasını ve acilen verdiğin şeyin de sonraya kalmasını istemiş olmayayım.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

Sayfa: 390

1. Kadınların muvakkat nikahlanması haramdır. Allah'a, Allah'ın haramlarını helal sayan ve katilinden başkasını öldürenden daha düşman bir kimseyi bilmiyorum. Muhakkak ki Mekke Aziz ve Celil olan Allah'ın haremidir.
Ravi: Hz. Haris İbni Ğazene (r.a.)

2. Ne vakit kavuşacağım ihvanıma? Denildi ki: "Ya Resulallah biz senin ihvanın değil miyiz?" Buyurdu ki: "Siz benim ashabımsınız. Benim ihvanım şu kimselerdir ki, Beni görmeden iman edecekler. İşte Ben onları iştiyakla bekliyorum.
Ravi: Hz Enes (r.a.)

3. Ashabımla ümmetimin misali yemekte tuzun misali gibidir. Yemek ancak tuzla salih olur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Mü'minin mü'mine kavuşupta selam verdiğindeki misali, parçaları birbirine kaynamış bir bina misali gibidir.
Ravi: H. Ebu Musa (r.a.)

5. Mü'minin misali, koku satan kimsenin misalidir. Yanında otursan için açılır, gezsen fayda verir, ortak olsan fayda verir. (Ne yapsan hayır göreceksin.)
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.a.)

6. Mü'minin misali ekindir. Rüzgar onu eğmekte devam eder, mü'mine de bela gelmekte devam eder (Sallantısız olmaz, belası eksik olmaz). Münafıkın misali ise fıstık ağacına benzer. Kazık gibidir. Hiç sallanmak bilmez, nihayet bir balta yiyesiye kadar öyle gider.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. Ümmetimin misali yağmur misalidir. Evveli mi, sonu mu daha hayırlıdır bilinmez.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

8. İyi arkadaşın misali aktar misalidir. İyi koku vermese de havasından sana da isabet eder. Kötü arkadaş ta demirci misalidir. Ateşi elbiseni yakmasada kötü kokusu bulaşır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Allah yolundaki mücahidin misali,-Allah kendi yolunda mücadele edeni daha iyi bilir ya- Oruçta, ibadette, rukuda, sucudda bulunan adam gibidir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

10. Kur'an okuyan mü'minin misali, ağaç kavunu gibidir. Kokusu da iyi tadı da iyidir. Kur'an okumayan mü'minin misali ise hurmaya benzer. Lezzeti vardır fakat kokusu yoktur. Kur'an okuyan münafıkın misali ise reyhana benzer. Kokusu iyidir fakat tadı acıdır. Kur'an okumayan münafığın misali ise Ebu Cehil karpuzu misalidir. Kokusu yoktur, tadı da acıdır.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

11. Bu kalbin misali yabandaki kuş tüyü gibidir. Hadiseler bunu sağa sola sallar, durur.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

12. Mü'minin Cuma günkü hali müslümanın ihramdaki halidir. Namaza kadar ne tırnak ne de saç keser. Soruldu: "Ya Resulallah Cumaya ne zaman hazırlanılır?" Buyurdu ki: "Perşembe günü."
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

13. Beş vakit namazın misali, sizin evinizin önünden akan tatlı, duru sulu, sudan beş defa yıkanan kimsenin misali gibidir. Nasıl böyle bir adam kir tutmazsa, namaz kılan da öyle tutmaz.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

Sayfa: 391

1. Ölüm esnasında köle azad eden ve sadaka veren insanın misali, tıka basa yemek yedikten sonra hediye veren kimsenin misali gibidir.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

2. İçinde Allah zikri olan evin Allah zikredilmeyen eve göre durumu, dirinin ölüye olan durumu gibidir.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

3. Sadaka verip de, sadakasından dönen kimsenin misali, kusup da sonra kustuğuna dönen ve onu yiyen köpeğin misali gibidir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Birbirlerini sevmekte, birbirlerine merhamette ve birbirlerine atifet göstermekte mü'minlerin misali, bir beden misalidir ki, ondan bir uzuv hastalandığında, bedenin sair azasını da uykusuzluk ve ateş sarar.
Ravi: Hz. Numan İbni Beşir (r.a.)

5. Tavla oynayıp da kalkıp namaz kılanın hali, domuz kanı ve irinle abdest alıp da namaz kılan adamın hali gibidir.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

6. Cuma günü imam hutbe okurken konuşanın misali, kitap taşıyan merkebe benzer. Yanındakine sus diyenin de cuması yoktur.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

7. İlmi küçüklüğünde öğrenmenin misali, taş üzerine yazılan nakışlar gibidir. İhtiyarlığında öğrenin misali ise, su üstüne yazılana benzer.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

8. Dünya ile ahiretin misali, bir elbisenin baştan başa (sökülüp) yırtılıp yalnız bir dikişi kalmış olması gibidir. Çok durmaz kopuverir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Önceleri günah yapıp da sonraları sevap işlemeye başlamış olan adamın misali, dar bir zırh giymiş de her sevap yaptıkça zırhının bir halkası düşüp genişleyen adam gibidir. Ta ki tamamı kalmayıncaya kadar.
Ravi: Hz. Ukbe İbni Amr (r.a.)

10. Allah yolundaki bir mücahidin misali, gündüz oruç tutup gece ibadet eden bir kimseye benzer. Taki dönünceye kadar.
Ravi: Hz. Numan (r.a.)

11. Benim Ehli Beytimin sizin yanınızdaki durumu, Nuh (a.s.)'ın gemisi gibidir. Kim bunlara tutunursa kurtulur. Kim ki tutunmaz yüz çevirirse boğulup gider.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

12. Mü'minin misali yapraklarını döken ağaca benzer. Allah korkusundan tüyleri ürperince günahları ondan dökülür, sevapları kalır.
Ravi: Hz. Abbas (r.a.)

13. Bu ümmetin misali şu dört kimsenin misaline benzer: Allah'ın kendisine mal ve ilim verdiği adam gibi ki, ilmi ile amel eder, malının hakkını öder. Allah'ın kendisine ilim verip mal vermediği adam gibi ki o şöyle der: "Şunun malının benzeri benim olsaydı onunla amel ederdim." Bu adamın durumu amel edenin misalidir ki, her ikiside ecirde müsavidir. Allah'ın kendisine mal verip ilmi vermediği adam ki, o malını berbat eder ve hakkını gayriye harcar. Bir adam da vardır ki, Allah ona ilim de mal da vermemiştir. O şöyle söyler: "Benim de olsaydı bende şöyle harcandım" Bunun durumuda malını berbat eden kimseye benzer ki, bunlarda günahta müsavidir.
Ravi: Hz. Ebû Kebşe (r.a.)

Sayfa: 392

1. Birbiriyle karşılaşan iki müslümanın misali biri diğerini yıkayan iki el gibidir. (Selam verir musahafa eder, mağfiret olunurlar.)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

2. Haramdan malı olup da tasadduk edenin sadakası kabul edilmez. Bu ancak şuna, bir kadının zinadan kazandığını hastalara vermesine benzer.
Ravi: Hz. Hüseyin İbni Ali (r.a.)

3. Fıkıh öğrenemeden ibadet edenin hali, gece karanlıkta yapı yapıp da gündüzün yıkan kimsenin haline benzer. (Cahil için geçen her dakika zarardır.)
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

4. Mü'minin ehli iman arasındaki mevkii, başın bedendeki mevkiine benzer. Nasıl baş bedene isabet edenden acı duyarsa, mü'min de ehli imana gelen beladan müteessir olur.
Ravi: Hz. Sehl İbni Saad (r.a.)

5. Kendisine sıtma, nöbet vs. gelenin misali, ateşe sokulan demir misalidir. Günahı, kiri gider temizi kalır.
Ravi: Hz Abdurrahman İbni Ezher (r.a.)

6. Ulema ile oturmak ibadettir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

7. Seni seven Benim dostumdur. Seni sevmeyen Benim menfurumdur.(Hz. Ali r.a karşı buyurulmuştur.)
Ravi: Hz. Selman (r.a.)

8. Halka müdana etmek sadakadır. (Müdana; Hoş muamele etmek demektir.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

9. İçkiye idmanlı (devamlı) olan adam puta tapınan gibidir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

10. Ümmetimin bolluk müddeti benden sonra yüz senedir. Denildi ki: "Ya Resulallah bunun bir alameti var mı?" Buyurdu ki: "Evet, alamet, yere batmak, taş yağmak, bağlı şeytanların insanlar üzerine serbest kalması ve bir de meshdir."
Ravi: Hz. Ubâde (r.a.)

11. Merhaba talibi ilme. Zira onun etrafını melekler görür sarar ve kanatları ile onu gölgelendirirler. Şöyle ki, birbiri üstüne gelirler ve bu şekilde dünya göğüne ulaşıncaya kadar devam ederler. Sebebi de ilme olan muhabbetleridir.
Ravi: Hz. Safvan (r.a.)

12. Merhaba sana ey Beytullah. Ne büyüksün ve hürmetin ne büyüktür. Lakin hiç şüphe yok ki, mü'min, Allah indinde senden daha muhteremdir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

13. Miraç gecesi bir kavme rastladım, dudakları ateşten bir makasla kırpılıyordu. Kimdir diyerek Cebrail (a.s.)'a sordum Dedi ki: "Ehli dünyadan herkese iyilik emreden, fakat kendileri yapmayan hatiplerdir. Kitabı okudukları halde idrak etmezler."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

Sayfa: 393

1. Mirac gecesi, mele-i Âlâ'da Cebrail (a.s.)'ı Allah korkusundan eski bir palas gibi titrerken gördüm.
Ravi: Hz Cabir (r.a.)

2. Çocuk yedisine gelince namazı kıldırın, onuna gelince kılmazsa dövün.
Ravi: Hz. Abdül Melik (r.a.)

3. Evladınıza yedi yaşında namazı emredin. On yaşında kılmazlarsa dövün ve yatağını ayırın. Halayığını, hizmetçisine veya kölesine nikah eden adam artık onun göbek altı ile dizi üstüne bakmasın. Zira göbeği ile dizi arası avretindendir.
Ravi: Hz. Amr İbni Şuayb (r.a.)

4. Ebu Said'e söyleyin. Allah'a sığınsın, ancak, hummaya, nazara, veya zehirli sokmalara okuma vardır.
Ravi: Hz. Sehl İbni Haniyf (r.a.)

5. Maruf ile emredin, münkerden neyhedin. Allah'a dua edip de duanız kabul edilmeyecek hale gelmeden evvel ve af dileyip de mağfiret olunmayacağınız hale gelmeden önce. Muhakkak ki, marufu emretmek mürkeri nehyetmek eceli yaklaştırmaz. Yahudilerin bilginleri, Nasaranın rahipleri, marufu emretmeyi ve münkeri nehyetmeyi terk ettikleri zaman, Aziz ve Celil olan Allah onlara Peygamberlerinin diliyle lanet etti. Sonra onları umumi azaba duçar etti.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.a.)

6. Zenginin birşey istemesi kıyamet gününde yüzünde lekedir ve aldığı şey de ateştir. Az ise az ateş, çok ise çok ateş.
Ravi: Hz. İmran (r.a.)

7. Mü'minin öğrendiği bir mesele bir sene ibadetten ve İsmail (a.s.) evladından bir köle azat etmekten evladır. Zira talibi ilim, kocasına itaat eden kadın, anasına babasına iyilik eden evlat, Peygamberlerle beraber hesabsız olarak Cennete girerler.
Ravi: Hz. Ebû Eyyub (r.a.)

8. İktidarlı bir adamın borcunu geciktirmesi zulumdür. Biriniz borç başkasına havale edilince kabul etsin.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. Azrail (a.s.)'ın adamın canını alma çaresine girişmesi bin kılıç darbesinden şiddetlidir. Ölen bir mü'minin bütün damarları ölüm acısını öyle duyar ve Allah'ın düşmanı da (şeytan da) her zamandan daha yakındır insana.
Ravi: Hz. Ata İbni Yesar (r.a.)

10. Müslümanların melhamede merkezleri Şam, deccalde merkezleri Kudüs ve ye'cuc me'cuc vakasında merkezleri Tur-i Sina'dır.
Ravi: Hz. Ebû Zahiriyye (r.a.)

11. Sizlerden birinizin Allah yolunda bir gazada bir saat bulunması, evinde bütün ömrünce ibadet etmesinden hayırlıdır.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

Sayfa: 394

1. Allah yolunda gazada bir safta bulunan adamın makamı, dünya ve içindekilerden hayırlıdır. Kim Allah yolunda, hedefe bir ok atarsa, hedefi bulsun veya bulmasın, bir köle azadına müsavirdir. Bir genç adam da Allah yolunda ihtiyarlarsa kıyamet gününde bu ona nur olur.
Ravi: Hz. İmran (r.a.)

2. Bir kafirin Cehennemde işgal edeceği yer üç günlük yoldur. Dişleri Uhud dağı gibi, bacakları Verikân dağı gibi ve cildi ise, eti ve kemiği hariç kırk arşın kalınlığındadır.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

3. Mekarim-i ahlak on şeydir. Adamda bulunur, oğulda olmaz, oğulda olur, babada olmaz, kölede olur efendisinde olmaz. Allah onları saadet murad ettiği kimselere taksim eder: Sözü doğru olmak, harpte sadakat, saili boş çevirmemek, iyiliği karşılıksız bırakmamak, hıfzı emanet, sıla-ı rahim, kendisini komşuya karşı borçlu bilmek, yol arkadaşına kendini borçlu bilmek, misafiri ağırlamak ve hepsinin başı da hayadır.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

4. Allah indinde mekarim-i ahlak üçdür: Sana zulmedeni affedersin, Sana vermeyene verirsin. Seni yoklamayanı yoklarsın.
Ravi: H.z. Enes (r.a.)

5. Yer gök yaratılmadan iki bin sene evvel, Cennetin kapısında "Lâ ilâhe illallah Muhammedün Resulullah ve Ali'yi de ona yardımcı verdim" diye yazılmıştır.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

6. Tevretta yazılmıştır ki: "Bir adam, kızı oniki yaşına gelir de evlendirmezse ve o kız da bir günah işlerse, onun günahından mesuldur."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. Mekke-i Mükerreme şeref alametidir. Medine dinin direğidir. Kufe islamın merkezi. Basra abidlerin şehri, Şam iyilerin madeni, Mısır ise iblisin maişet merkezi, onun mağarası ve makamıdır. Sind onun uğursuzluk yeridir. Zina zencilerdedir. Sıdk Nöbededir (Bilali Habeşi'nin memleketi). Bahreyn mübaret yerdir. El-Cezîre kıtal merkezidir. Ehli Yemenin gönülleri yufkadır ve rızıkları eksik olmaz. Emirler Kureyş'tendir. İnsanların efendisi Seyyidler ve Beni Haşim'dir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

8. Mel'undur Allah için isteyen. Ve mel'undur Allah'ın ismini anarak isteyeni boş çeviren.
Ravi: Hz. Ebû Ubeyde (r.a.)

9. Satranç oynayan mel'undur ve bakan da domuz eti yiyen gibidir.
Ravi: Hz. Habbe İbni Muslim (r.a.)

10. Bir adama Allah (z.c.hz.) güzel yüz ve isim verir o da bunlara seym (aşağıtıcılık) verecek bir halde bulunmazsa, Allah'ın mahlukatının seçilmişlerinden olur.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

Sayfa: 395

1. Kim Allah'ın muhabbetini, kendi muhabbetine tercih ederse, Allah ona halkın meşakkati hususunda kafi gelir.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

2. Allah'ın muhabbetini, insanların muhabbetine tercih eden kimseye, Allah halkın meşakkati hususunda kafi gelir.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

3. Müslümanlara yolları hususunda eza verici bir şey ihdas etmek, onların lanetlerini hak etmek demektir.
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)

4. Bir müslümana eza eden muhakkak Bana eza etmiş ve Bana eza eden de muhakkak Allah'a eza etmiş demektir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

5. Kim bir zımmiye eza ederse Ben onun hasmıyım ve kimin de hasmı Ben olursam kıyamette onun hakkını alırım.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

6. Ehli Medine'ye eza edene Allah eza verir. Ve ona Allah'ın meleklerinin ve bütün insanların laneti vacip olur. Onun ne farz ve ne de nafile ibadeti kabul olunur.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

7. Komşusuna eza eden Bana eza etmiş ve Bana eza eden de Allah'a eza etmiş olur. Kim komşusu ile kavga ederse, Benimle kavga etmiş. Benimle kavga eden de Allah'la kavga etmiş olur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

8. Kim bir veya iki yetimi barındırırsa, sabır etse ve sevabını da ümid etse, Ben onunla Cennette şu iki parmak gibi olurum. (Şehadet parmağı ve orta parmağını hareket ettirdi.)
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

9. Bir adam bir köle satın aldığında Allah'a hamd etsin ve ona ilk vereceği şey helva olsun. Zira bu onun nefsine hoş gelir.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

10. Şer bir zamanda bir adam fazlaca deve edinse veya sıkıntılı zamanın korkusu ile akar bina veya para edinse, kıyamet gününde Allah (z.c.hz.)'nin divanına hain ve hırsız olarak getirilir. (Allah'a güvenmeyip üç kuruşa güvendiğinden)
Ravi: Hz. Ebû Osman (r.a.)

11. Bir adam zahire (yenecek bir şey) satın alsa ölçüp teslim almadan satmasın.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

12. Bir adam ilmi, ulemaya tefahur veya sefih adamlarla mücadele için veya halkın teveccühünü celp için tahsil ederse, yolu Cehennemedir.
Ravi: Hz. Kaab (r.a.)

13. Bir adam hakimlik talep eder ve onun için şefaatçiler de ararsa, kuru kafasına bırakılır. İstemiyerek ısrarla tayin olursa, Allah onun eyri fikirlerini doğrultacak bir melek indirir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

14. Bu kızlardan kim bir şeyle mübtela edilir ve onlara ihsanda bulunursa, bu kızlar onun için Cehennemden perde olurlar.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

15. Bir kimse bedeninde çiçek, kızamık hastalığına mütbela kılınır veya hasta olursa ve "Kendini nasıl buluyorsun?" diye sorulduğunda Rabbına güzel sena ederse (Elhamdülillah iyiyim derse), Allah da onu Mele-i Âlâ'da senâ eder.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

16. Bir kimseye bir hayır verildiğinde, senadan da başka elinden bir şey gelmese o adam şükür etmiştir. O hayrı gizlerse nankörlük etmiş olur. Kim de asılsız bir şeyle süslenirse (aç iken tok görünmek gibi) bu adam yalancı elbise giyen kimse gibi olur.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

Sayfa: 396

1. Bir adam gelse de bakıcıya (falcıya) bir şey sorsa, inanmasa bile, kendisinin kırk günlük namazı kabul olmaz.
Ravi: Hz. Peygamberin zevcelerinden birinden

2. Bir adam bakıcıya veya kahine gelip "bildi yahu" derse Resulallah'a geleni inkar etmiş olur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Bir adam bakıcıyı tasdik etse, mahzur görmeyerek haize bir kadınla veya kadınla gayri meşru yoldan münasebette bulunsa, Hz. Muhammed (s.a.s.)'e Allah'ın indirdiğinden beridir. (Dininden çıkmış demektir)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Bir adam bir kahine gelse bir şey sorsa o adamın kırk gün tevbesi kabul olmaz (veya tevbe nasip olmaz). Ona inanırsa kafir olur.
Ravi: Hz. Vasile (r.a.)

5. Bir adam ilme talib iken kendisine ölüm gelirse, onunla Peygamberler arasında, yanlız Peygamberlik derecesi kalır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

6. Allah (z.c.hz.) bir adama, bir müslümanın musibetini bertarafa vesile olacak bir şey nasib ederse, o adamı dünya ve ahiret musibetlerinden korur.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

7. Kim ki Allah için sever, Allah için buğz eder, Allah için verir ve Allah için vermez tutarsa, muhakkak o kimsenin imanı kemale ermiştir.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

8. Kim ki Allah (z.c.hz.)'nin huzuruna varmayı severse, Allah da onun kendi huzuruna gelmesinden hoşlanır. Kim de Allah (z.c.hz.)'nin huzuruna varmayı istemezse, Allah da onun kendi huzuruna gelmesini istemez.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Kim ki Allah (z.c.hz.)'nden evinin hayrını çok etmesini isterse, yemeğe otururken ve kalkınca elini ağzını yıkasın.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

10. Kim ki Cennet bahçelerinde eylenmek isterse Allah (z.c.hz.)'ni çok zirketsin.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

11. Dünyasını seven ahiretine zarar verir. Ahireti seven de dünyasına zarar verir. Baki olanı fani olana tercih edin. (Dünyaya gönül vermeyin)
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

12. Bir kimse babasını kabrinde yoklamaktan hoşlanırsa, ondan sonra babasının ihvanını yoklasın.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

13. Kim ki ömrünün uzun olmasından hoşlanırsa, Allah'dan korksun ve akrabasını yoklasın.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

14. Kim ki amel defterinin kendisini sevindirmesinden hoşlanırsa, istiğfarı çok etsin.
Ravi: Hz. Zubeyr (r.a.)

15. Kim ki bir kavmin hayır ve şer amellerinden hoşlanıyorsa, yapmasa da onu işlemiş gibidir.
Ravi: Hz. Muhammed İbni Ali (r.a.)

16. Bir adam hangi kavmin yaptığını severse kıyamet gününde onların zümresi ile haşrolur ve onların hesabı ile hesab görür. Velev ki amellerini yapmasa bile.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

Sayfa: 397

1. Kim ki Allah ve Resulunün kendisini sevmesinden hoşlanırsa, doğru söylesin, emanete riayet etsin ve komşusuna eza etmesin.
Ravi: Hz. Ensardan biri (r.a.)

2. Kim ki oruca dayanmak isterse, sahur yesin, gündüz uykusu uyusun (keylûle), güzel koku koklasın ve orucunu su ile bozmasın.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

3. Bir adam Allah için kardeş ettiği kimseyi Allah'dan ötürü severse ve ona da seni Allah için seviyorum diye bildirirse, Allah da onları sever ve onları birlikte Cennete sokar. Öyle ki, Allah için sevenin yüksek derecesinde olarak.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

4. Kim imanın tadını bulmak isterse, bir adamı yalnız Allah için sevsin.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Bir kimse rızkının ve ömrünün uzun olmasından hoşlanırsa akrabasını yoklasın.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

6. Kim ki rızkının geniş ve ömrünün uzun olmasından hoşlanırsa, Allah'dan korksun ve akrabasını yoklasın.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. Kim ki ömrünün uzun ve rızkının ziyade olmasından hoşlanırsa, ana babasına ihsanda bulunsun ve akrabasını yoklasın.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

8. Kim ömrünün uzun, rızkının geniş olmasından, kötü akıbetten korunmaktan ve duasının da kabul olmasından hoşlanırsa sıla-i rahim yapsın.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

9. Bir kimse ashabımın hepsini sever, baştacı eder ve onlara dua ederse, Allah kıyamet gününde Cennette onu ashabla beraber kılar.
Ravi: Hz. Sahabeden bir grub (r.a.)

10. Bir adam ashabımı, zevcelerimi ve Ehli Beytimi sever ve onlara dil uzatmazsa ve dünyadan da onlara sevgi üzere çıkarsa, kıyamet gününde (Cennette) Benim derecemde ve Benimle beraber olur.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

11. Bir kimse ayın onyedi, ondokuz ve yirmi birinde hacamat olursa her dertten şifa bulur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

12. Bir kimse Çarşamba veya Cumartesi günü hacamat olur da, bedeninde abraşlık olursa kendisinden başkasını kınamasın.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

13. Bir kimse bir yerde bir kuyu kazarsa etrafında kırk arşına kadar başkasının hayvanlarına yatak yeri kazmasına izin yoktur.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Muğaffel (r.a.)

14. Bir kimse kırk gün zahire ihtikarı etse kırk gün Allah'ın zimmetinden beri olur. Hangi muhit ki aralarında bir kimse aç olarak sabahlarsa, onlar Allah'ın zimmetinden beri olur.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.a.)

15. Müslümanların zahirelerini ihtikar eden kimseye, Allah ya cüzzam veya iflas verir.
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

16. Bir kimse, Mescid-i Aksa'dan hac veya umre niyetine ihrama girerse, anasından doğduğu gibi temiz olur.
Ravi: Hz. Ümmü Seleme (r.anha)

Sayfa: 398

1. Bir kimse halkın gördüğü yerde namazını güzel kılar, gizlide ise iyi kılmazsa, bu namazı küçümsemektir ve dolayısı ile Rabbinin makamına ihanet etmiş olur.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.a.)

2. Bir kimse kendi ile Allah arasındaki hususatı güzel ederse, Allah da halkla onun arasındaki hususatı güzel eder. Kim gizlisini güzel ederse, Allah da aşikaresini güzel eder. Kim ahireti için amel ederse, onun dünyasına Allah kafi gelir.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

3. Bir adam Arapçayı güzel konuşursa Farisi konuşmasın, bundan nifak hasıl olur.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)

4. Bir kimse kalan ömründe güzel amel yapar, geçmiş devirdeki seyyiesi af olunur. Bir kimse de, kalan ömrünü fena geçirirse, geçmişinin de hesabı beraber sorulur.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

5. Dört geceyi ihya edene Cennet vacib olur: Arefe'den bir evvelki (terviye) gecesi, arefe gecesi, kurban bayramı gecesi, Ramazan bayramı gecesi.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

6. Ramazan ve Kurban Bayramı gecelerini ihya edenin kalbleri, kalblerin öldüğü günde ölmez.
Ravi: Hz. Ubâde (r.a.)

7. Bir kimse Medine ehlini ona zulüm ederek korkutursa, Allah da onu korkutur. Allah'ın, melaikenin ve insanların laneti onların üzerine olur ve kıyamet gününde Allah onların ne farz ve ne de nafile amellerini kabul eder.
Ravi: Hz. Saib İbni Hallad (r.a.)

8. Bir kimse insanlar kendisine baksın diye, tefahur için giymek üzere bir elbise alırsa, Allah, o elbiseyi çıkarıncaya kadar onun yüzüne bakmaz.
Ravi: Hz. Ümmü Seleme (r.anha)

9. Bir adam Kur'an öğretmesi üzerine bir yay alsa, kıyamette Allah ona onun yerine ateşten bir yay kuşatır.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

10. Bir kimse ödemek maksadı ile halkın mallarını alsa Allah (z.c.hz.) onu ödetir. Telef maksadı ile alırsa, onun mallarını Allah itlaf eder.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

11. Bir kimse ibadetini kırk gün Allah için ihlaslı yaparsa, kalbinden diline hikmet çeşmeleri dikilir.
Ravi: Hz. Mekhuf (r.a.)

12. Bir kimse borcu eda niyetiyle alır ve sonra ödemek nasib olmazsa, Allah (z.c.hz.) kıyamette onun tarafından öder, ödememek kasdı alır ve bu halde de ölürse Allah (z.c.hz.): "Şu kulumun hakkını almayacağımı mı zannettin?" buyurur. Onun sevabından alınıp diğerinin hasenatına ilave edilir. Eğer hasenatı yoksa, diğerinin seyyiatından alınır ve onun üzerine yüklenir.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

13. Bir kimse ümmetime, ya bir sünnet ifası veya bid'atın izalesi için bir hadis ulaştırırsa onun makamı Cennettir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

Sayfa: 399

1. Bir adam malının zekatını öderse, malın şerri ondan gider.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

2. Bir kimse bir mü'mini sevindirirse Beni sevindirmiş olur. Kim Beni sevindirirse, Allah indinde bir ahid almış demektir. Kim de Allah'dan bir ahid alırsa, ateş ona asla dokunmayacaktır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. Kim bir atı, iki at arasına, geçeceğinden emin olmadan sokarsa bu kumar değildir. Kim de iki at arasına bir atı bunun öne geçeceğinden emin olarak sokarsa işte o kumardır. (İmam-ı Azama göre diğeri de kumar)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Bir kimse bir ev halkına sevinç sokarsa, Allah bu sürurdan bir melek yaratır ve bu melek kıyamete kadar o kimse için istiğfar eder.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

5. Kim mescidde iken ezan okunur da, sonra hacet olmaksızın çıkarsa ve geri dönmeyi istemezse o münafıktır.
Ravi: Hz. Osman (r.a.)

6. Bir kimse anasını, babasını veya onlardan birini idrak eder (yaşar), ondan sonra da (onların zırasını alamadığı için) Cehenneme girerse, Allah onu rahmetinden uzak eder ve kovar. (İnsan anne ve babasının sağlığında onların rızasını kazanıp Cenneti hak etmeye bakmalıdır.)
Ravi: Hz. Ubey İbni Malik (r.a.)

7. Bir kimse Cuma'dan bir rek'ate yetişirse, bir rekat daha ilave eder. Teşehhüde yetişirse dört rikat kılar. (İmamı Azama göre yine iki rekat kılar.)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Bir kimse sabah namazından bir rek'ate güneş doğmadan yetişirse, sabah namazına yetişmiştir. Kim de ikindiden bir rekate güneş batmadan evvel yetişirse, ikindiye yetişmiş demektir. (Birinci husus Şafii kavli olup İmam-ı azama göre yetişmiş sayılmıyor.)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. Bir adam malını, iflas edenin yanında aynen bulursa, onu almaya diğerlerinden daha layıktır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

10. Kim imama selam vermeden evvel otururken yetişirse, namaza ve faziletine yetişmiş demektir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

11. Bir adam kırk sabah ilk tekbire yetişirse kendisine iki beraat yazılır: Cehennemden azadlık beratı, münafıklıktan eminlik beratı.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

12. Bir kimse babası olmadığını bildiği halde birine "babamdır" derse, ona cennet haram olur.
Ravi: Hz. Saad (r.a.)

13. Bir kimse camiye (cemaate) gitmiye devam ederse; Ya Allah yolunda istifade edeceği bir ahiret kardeşine rastlar, ya güzel bir ilme, ya da hidayetine delalet edecek veya onu düşmekten muhafaza edecek bir kelimeye, yahud da Allah'ın beklenen rahmetine mazhar olur. Veyahut Allah'dan haşyet veya haya ederek günahları terk nimetine erer.
Ravi: Hz. Hasan (r.a.)

14. Bir kimse koku sürünürken besmele ile yağlanmazsa, altmış şeytanı da beraber yağlamış olur.
Ravi: Hz. Zeyd İbni Nafi (r.a.)