100-199

Sayfa: 127

1. Gökte bir melek vardır ki, ismi İsmail'dir. Emrinde yetmiş bin melek vardır. Onların her birinin emrinde de yetmişer bin melek vardır.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

2. Cehennemde bir vadi vardır. Cehennem her gün, bu vadiden yetmiş defa Allaha sığınır. Allah bu vadiyi amelleriyle riya yapan, okumuş mürailer için hazırladı. Allah indinde en fazla buğza layık kullar, sultanlara, baştakilere sokulan alimlerdir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Adamda bir et parçası vardır, o sağlam olursa cesedi de sağ selamettir. Dertli ise başka yerleri de dertlidir. Burası da kalbidir.
Ravi: Hz. Numan (r.a.)

4. Adamın malında da, zevcesinde de, evladında da fitne vardır. (Yani hepsinde fitne bulunabilir. İnsan hiç birine güvenmesin, Allah'a güvensin)
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)

5. Âli Davud'a nazil olan hikmette ibret vardır. Akıllı olan insan şu dört vakitten başka şeyle nefsini meşgul etmemelidir: Rabbine dua (ve ibadet) edeceği vakit, Nefsini muhasebe edeceği vakit, Kendisi hakkında, kardeşlerini nasihat etmesine ve ayıblarını kendisine haber vermelerine kafi gelecek bir vakit. Kendi nefsinin helal ve temiz ihtiyaçlarına ayıracağı bir vakit. Bu vakitte diğer zamanlar içinde bir yardım vardır ve kalbin istirahatı kafi miktarda varlık iledir. Sonra da akıllı kimse için, diline sahip olması, zamanını bilmesi, işine yönelmesi ve en sağlam dostuna karşı bile ihtiyatlı olması icap eder.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

6. Namuslu bir kadının namusuna buhtan etmek, yüz senelik ameli yıkar.(Yani bir ömrün amelini yıkar)
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)

7. Benî Ademin hepsinin kalbleri Allah'ın iki parmağı arasında tek bir kalb gibidir. "Ey kalbleri istediği gibi çeviren Allahım, bizim kalblerimizi ibadetin üzerine çevir."
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

8. Bir kavim bir kavmi çok sevdi ve bunun yüzünden helak oldu. Siz böyle olmayın. Bir kavim de başka bir kavme çok buğz etti ve ondan dolayı helak oldu. Siz onlar gibi de olmayın.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Cafer (r.anhüma)

9. Müslümanın ölüsünün kemiğini kırmak, dirisinin kemiğini kırmak gibidir. (Kısas yok, fakat 30 sopayı geçmemek şartı ile dayak yiyebilir.)
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

10. Bir namaz, önündeki namaza kadar olan hataları kaldırır, yo


Sayfa: 128

1. Her Peygambere eşraf ve kerimden yedi kimse verildi. Bana ise on dört tane: Hz. Ali, Hasan, Hüseyin, Cafer-i Tayyar, Hamza, Ebu Bekir, Ömer, Mus'ab bin Umeyr, Bilal, Selman, Ammar, Abdullah İbni Mes'ud, Mikdat ve Huzeyfe İbni Yemani (r.anhüm)
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

2. Her ümmetin bir fitnesi var. Benim ümmetiminki maldır.
Ravi: Hz. Kaab İbni İyaz (r.anhüma)

3. Her ümmette bir rahbaniyet vardır. Benim ümmetiminki, Allah yolunda cihaddır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Her ümmetin bir seyahati vardır. Benim ümmetimin seyahati Allah yolunda cihaddadır. Her ümmetin rahbaniyeti vardır, benimki cephede gözcülüktür.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

5. Her adamın ateşten payı vardır. Mümininki cildini yakan hummadır. Bu ona cehenneme keffarettir.
Ravi: Hz. Hasan (r.a.)

6. Her baba evladının kök sülalesi vardır, nesebi ona müntehi olur. Yalnız Fatıma'nın sülalesi Bana çeker. Bunlar Benim Ehl-i Beytim'dir. Benim hamurumdandır. Veyl onların faziletini inkar edene. Onlara muhabbet edene Allah muhabbet eder. Onlara buğz edene Allah da buğz eder.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

7. Her evin kapısı vardır. Kabirinki ayak tarafındandır.
Ravi: Hz. Numan İbni Beşir (r.anhüma)

8. Her şeyin senamı (zirvesi) vardır. Kur'anın da Bakara suresidir. Bu sure kimin evinde gece okunursa, üç gece şeytan o eve gelemez. Kim de gündüz okursa, şeytan o eve üç gün gelemez.
Ravi: Hz. Sehl İbni Saad (r.anhüma)

9. Her şeyin kapısı vardır. İbadetin kapısı da oruçlardır.
Ravi: Hz. Zamre İbni Hatib (r.anhüma)

10. Her şeyin tövbesi vardır. Fena ahlak sahibinin yoktur. Zira o kimse günahtan tövbe etmez de, onu daha şiddetle işler.
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

11. Her paslanmanın bir cilası vardır. Kalbin cilası da "Estağfirullah" demektir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

12. Her amelin bir şiddeti ve her şiddetin bir fetreti (gevşemesi) vardır. Kimin fetreti sünnetime uygun olursa, o hidayet bulur. Bunun gayri olursa o helak olur.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)


Sayfa: 129

1. Allah (z.c.hz) nin öyle kulları vardır ki onları beladan esirger, afiyette yaşatır. Afiyet üzere ruhlarını kabzeder. Ve onları afiyet üzere Cennete sokar.
Ravi: Hz Enes (r.a.)

2. Allah'ın öyle kulları vardır ki, onları insanların hacetine tahsis etmiştir. Bunlar azabı İlahiden emindirler.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

3. Allah (z.c.hz)'nin nimetleri sebebiyle kulların menfaatine tahsis ettiği kulları vardır. Onlar bu hizmeti ağırsanırlarsa, Allah o nimeti onlardan alır, başkasına verir.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

4. Allah (z.c.hz)'nin üç hürmeti vardır. Bunları gözeten, dini ve dünyası hususlarında muhafaza edilir; yoksa hiç bir şeyi korunmaz. Bunlar şunlardır. Hurmetul İslam, Peygambere hürmet, onun soy, sop ve sülalesine hürmet. (Hürmetül İslam, İslama zarar veren bir şey yapmamak, mümine hakaret etmemek, Allah'ın, Resulunun, müminlerin izzetini korumak Peygamberimize ve sünnetine hürmet ve korumaktır)
Ravi: Hz Ebu Said (r.a.)

5. Allah'ın bazı seyyah melekleri vardır, yeryüzünde dolaşırlar. Ümmetimden Bana salat ü selam getirenlerin selamını bana tebliğ ederler.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

6. Aldığı da Allah'ındır, verdiği de. Her şey onun indinde muayyen bir müddetledir. Ona (o hanıma) taziyede bulununuz. Sabır etsin, ecrini görecektir. (Kerimesi Zeynep (r.anha)'nın çocuğunun ölmek üzere bulunması sırasında bu hadis varid olmuştur.)
Ravi: Hz. Usame İbni Zeyd (r.anhüma)

7. Allah'ın bir meleği vardır, her namaz zamanı şöyle nida eder: "Ey Adem oğulları kalkın ateşlerinizi söndürmeye, Öyle ateşler ki, siz onu kendi nefisleriniz üzerine yaktınız."(Günah yapmak suretile)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

8. Allah (z.c.hz)'nin cenazelerle gitmeye memur melekleri vardır ki, şu tesbihi yaparlar. "Subhane men teazzeze bil kudreti ve kahharel ibade bil mevti." (İnsanları kudreti ile aziz eden ve ölümle de kahreden Zatın şanı ne yücedir.)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. Allah (z.c.hz)'nin bir "Levhi" vardır. Bir yüzü yakut, bir yüzü yeşil zümrüt ve kalemi de nurdur. Oraya halk edeceği, rızıklandıracağı, yaşatacağı, öldüreceği, izzetlendireceği ve dilediği şeylerden yapacağı her şeyi o nurdan kalemle yazdırır. Bu her gün ve her gece böyledir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

10. Allah (z.c.hz)'nin yer halkından kabları vardır ki, bunlar salih kulların kalbleridir ve onların içinde en hoşuna gideni ise yumuşacık ve yufka olanlarıdır.
Ravi: Hz. Ebû Utbe (r.a.)

11. Allah (z.c.hz)'nin yer yüzünde melekleri vardır. Bunlar, hayır ve şerden insanın dili üzerinde söyler. (Yani o adamda olan hal üzere)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)


Sayfa: 130

1. Allah (z.c.hz)'nin, her cuma günü hepsi cehennemi hak etmiş oldukları halde, oradan azad ettiği altıyüz bin azadlısı vardır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

2. Allah (z.c.hz)'nin her gün yer halkına üç yüz altmış Rahmet nazarı vardır. Bunlardan biri her kime isabet ederse, o kimse dünya ve ahiret şerrinden uzak olur. Ve ona dünya ve ahiret hayrı verilir.
Ravi: Hz Ali İbni Hüseyin (r.anhüma)

3. Şeytanın sürmesi de vardır. Yalayıp, koklayıp, keyiflenecek şeyi de vardır. (Besmeleyle yersen şeytanın zayıflar) Uykuyu çok uyursan gözleri sürmeli olur. Yalanın varsa yalanır. Ve öfkelendiğin kadarda enfiyesini çeker.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Şehid için Allah'ın indinde altı haslet vardır: Kanının ilk damlasında günahları mağfiret olur. Kabir azabından emindir. Kendisine iman hulleleri giydirilir. Cennette makamını görür. Kıyamet korkusundan emin olur ve Hurilerle tezvic olunur.
Ravi: Hz. Kays (r.a.)

5. Miskinlerin kıyamette saltanatı olacaktır. Onlara denecek ki: "Allah rızası için sana var mı bir şey veren, bir lokma yediren, bir yudum içiren. Bak, onları götür Cennete" (Onlar da bakar. Kim Allah rızası için kendilerine bir şey vermişse alıp götürürler)
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

6. Ölümün mühim korkusu vardır. Bir kardeşinizin ölüm haberi geldiğinde: "İnna lillah ve inna ileyhi raciun. Ve ey Allahım onu salihlere kat, rahmetine erişir, çoluk çocuğuna da sahip ol, kıyamette bizi de onu da mağfiret et. Yarabbi onun ecrinden de bizi mahrum etme. Ondan sonraki yaşıyacağımız günleri de fitnesiz olarak yaşıyalım." diye dua edin.
Ravi: Hz. Ebû Hind (r.a.)

7. Allah (z.c.hz)'nin, bir kulun dünyadaki ayıbını örtmesi, ona dünya afiyeti ihsan etmesi demektir.
Ravi: Hz. Bilal İbni Yahya (r.anhüma)

8. Ahlakını değiştiren, yapısını değiştiren gibidir. Sen onun yapısını değiştirmedikçe ahlakını değiştiremezsin.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. "Ya Erhamerrahimin" niyazına memur melek vardır. Kim bunu üç kere derse o melek der ki: "Allah sana teveccuh etti. İste istiyeceğini" (Her mümin için her vakit mevcut.)
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

10. Ölüm meleği kullarının yüzüne günde yetmiş kere bakar. Vakti gelenin güldüğünü görünce, Allah Allah amma tuhaf şey. Ben onun canını alacağım o gülüyor" der.(Akıllı adam hesaplı güler)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)


Sayfa: 131

1. Peygamberlerden bazıları ses işitirlerdi. Bununla tebliğe memur edilirlerdi. Bir kısmı rüyada (tebliği) alır, bir kısmının da kalb ve kulaklarına yerleşirdi. Bana ise Cebrail (a.s.) gelir, şifahen tebliğini yapar, sizden birinizin gelib arkadaşları ile konuşması gibi.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

2. Bu beş vakit farzı cemaatle kılmaya devam eden kimse, sırat köprüsünü ilk geçenleren olur ve onu şimşek gibi geçer. Allah, o kimseyi sâbıkların ilk zümresinde haşreder, namazına devam ettiği her gün ve gece içinde bin şehid sevabı alır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Sözün içinde, büyü hükmünde sözler vardır. Şiirlerin içinde de hikmet vardır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Bir meclisin baş köşesinden aşağısına razı olmak, Allah için tevazudan sayılır.
Ravi: Hz. Talha (r.a.)

5. Sözün içinde büyü gibi tesir edeni vardır. Sizden biriniz bir kardeşinden bir hacetini talep ettiğinde, söze onu medh ile başlamasın. Ki onun sırtını kesmiş olmasın.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

6. Söz içinde büyü, şiir içinde de hikmet ifade eden sözler vardır. Talebi ilim içinde de cehl ifade eden şeyler vardır. (Müneccimlik v.s öğrenmek gibi) Öyle sözler de vardır ki, dinlemeyi istemiyen kimseye söylenmiş olur.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

7. Buğdaydan da, arpadan da, kuru üzüm ve baldan da içki olur. Ne ki sarhoş eder, o haramdır. Onlardan sizleri nehyederim.
Ravi: Hz. Numan İbni Beşir (r.anhüma)

8. Günahların içinde öyleleri vardır ki, onları ne namaz, ne oruç ne de hac ve zekat paklar. Onları geçim hususunda çekilen sıkıntılar paklar.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Salih zevce, elverişli ev, binmeye uygun bir hayvan saadetten maduttur. Fena zevce, fena ev ve fena binek de şekavetten maduddur. (Bunlar dünyevi, fakat ahirete de tesiri vardır)
Ravi: Hz. Saad İbni Ebi Vakkas (r.a.)

10. Her istediğini yemekliğin israftan sayılır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

11. Öyle insan vardır ki, hayrın anahtarıdır ve şerrin üstüne kiliddir. Bir kısmı da şerri açarlar ve oldukları yerde şer yaparlar. Ne mutlu o kimseye ki, hayrın anahtarı onun elindedir. Veyl o kimseye ki, şerrin anahtarı onun elindedir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

12. Namaz kılanlar içinde öyle adam var ki, namazı (huzurla) tam kılar. Onlardan namazı yarım kılan, çeyrek kılan, beşte bir, altıda bir, yedide bir, sekizde bir, onda bir kılan da vardır.
Ravi: Hz. Ammar (r.a.)


Sayfa: 132

1. Camilere çocukların musallat oluşu Allah'ın gadabının alametidir. Nehyedilseler bile onlar musallat olacaklardır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

2. Allah'ın yarattıklarına benzetenler (canlı resmi ve heykeli yapanlar) kıyamet gününde en şiddetli azaba uğrıyacak kimselerden olurlar.
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

3. Hıyanetin en büyüğü, bir valinin kendi râiyesinde ticaret yapmasıdır. (Mevkiini kazanç vesilesi yapması)
Ravi: Hz. Ebul Esvedin dedesi (r.a.)

4. Hırsızların hırsızı, Emirin lisanını çalan kimsedir. (Emire nüfuz edip onun yularını eline alma) Hataların en büyüğü, bir müslüman malını haksız yere almaktır. Hasta ziyareti güzel işlerdendir. Ziyaretin tamamlanması da elini onun üzerine koyman ve nasıl olduğunu sormandır. Şefaatin efdali ise dargın evlilerin arasını bulmaktır. Dondan önce gömleği giymek (uzun gömlek olmalı) Peygamber giyimindendir. Dua ederken aksırmak ise duanın kabulunun işaretlerindendir.
Ravi: Hz. Ebû (r.a.)hen (r.a.)

5. Malın meydan alması, katiplerin artması, ticaretin çoğalması, cehlin yayılması, insanın ticareti, "Falan kimselerden izin almadıkça olmaz" şeklinde yapması, müstakil bir mahalde katib bulunmaması (ticaretin çokluğundan yazmıya vakti olan adam bulunmaz) kıyamet alametlerindendir.
Ravi: Hz. Amr İbni Tuğlabe (r.a.)

6. İlmin kaldırılması, cehlin artması, zinanın alenileşmesi, içkilerin meydan alması, erkeklerin gidip kadınların kalması, hatta elli kadına bakan bir erkek kalıncaya kadar erkeklerin azalması, kıyamet alametlerindendir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. Mamur yerlerin harabe olması, harabe yerlerin imar edilmesi, cihadın terki, devenin pervasızca otlaması gibi bir adamın da elindeki emanetten faydalanması, kıyamet alametlerindendir.
Ravi: Hz. Atiyye (r.a.)

8. Kişinin nerede olursa olsun. Allah'ı unutmaması imanının efdal olmasıdır.
Ravi: Hz. Ubâde İbni Samid (r.a.)

9. Cennetten bir kamçılık yer dünya ve içindekilerden hayırlıdır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

10. Cin taifesinin mü'minlerine de sevap vardır. Denildi ki: "Sevabları nedir?" Buyurdu ki: Onlar Â'rafta olurlar Cennette olmıyacaklar, "Â'raf nedir?" diye soruldu. Buyurdu ki, Cennet duvarıdır. Orada nehirler akar, ağaç ve meyvalar biter.
Ravi: Hz. Kays (r.a.)


Sayfa: 133

1. Peygamberlerden biri Allah'a zafiyetten şikayet etti. Allah (z.c.hz) de yumurta yemesini emretti.
Ravi: Hz. Ebû Rebil (r.a.)

2. Ehline, çocuğuna, hizmetçisine yaptığın harcama sadakadır. Öyle ise onlara eza yaparak bu nafakayı başlarına kakma.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

3. Bu öyle bir gündür ki (arefe günü) bir kimse, kulağına, eline, gözüne ve diline sahip olursa geçmiş günahları afvolur.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Bu öyle bir gündür ki (arefe günü) bir kimse, kulağına, eline, gözüne ve diline sahip olursa geçmiş günahları afvolur.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

5. Bu Adem (a.s.)'ın kadınlarının takdiridir. Hac usulünün hepsini yap. Tavafı sonra yaparsın. (hac günü Hz. Aişe validemizde kadınlık hali zuhur etmesi üzerine.)
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

6. Bu para, pul sizden evvelkileri mahvettiği gibi sizleri de mahvedebilir.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

7. Bu Kur'an, hoşlanmıyan için gayet zordur. Ona ısınana ise gayet kolay gelir. Hadisime gelince, hoşlanmıyan için gayet zor, tâbi olan içinse gayet kolaydır. Bir kimse benim hadisimi dinler, hemen hıfz eder ve tatbik ederse mahşerde Kur'anla haşrolur. Hadisime ehemmiyet vermiyen ise Kur'anı hor görmüş olur. Kim de Kur'anı hor görürse dünya ve ahirette hüsrana düşer.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

8. Bu ümmet rahmete mazhar olmuştur. Bunların azabı dünyada ve birbirlerindendir. Kıyamet günü müslümanlardan her biri için müşriklerden bir kimse ayrılır ve şöyle denir: "İşte bu senin Cehennemden fidyendir."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Bu ümmet kabirlerinde ibtilaya uğrar. Eğer birbirlerinizi defnetmiyeceğinizden korkmasaydım, kabir azabından duyduğumu sizede duyurması için Allaha dua ederdim. Cehennem azabından Allaha sığının, kabir azabından da Allah'a sığının. Gizli ve açık fitnelerden de Allah'a sığının. Deccal'ın fitnesinden de Allaha sığının.
Ravi: Hz. Zeyd İbni Sabit (r.a.)

10. Bu ortaya konan sizin ganimetlerinizdendir. Bundan sizinle birlikte olan hissem hariç. Benim için helal olan bir şey yoktur. Ancak humus (beşte biri) müstesna. Beşte bir de size dönecektir. İplik ve iğne de olsa ödeyin. Bundan az veya çok da olsa getirin, verin, aldatmayın. Zira aldatma dünya ve ahirette aldatan için ateş ve ardır. Allah'ın emrine muhalif olanlarla yakınınız bile olsa, mücadele edin. Allah yolunda kınayanın kınamasına aldırış etmeyin. Gerek hazarda, gerek seferde Allah'ın hududunu yerine getirin. Allah yolunda mücadele edin. Zira cihad, Cennet kapılarından büyük bir kapıdır. Ve cihad sebebiyle Allah insanı hem ve gamdan kurtarır.
Ravi: Hz. Ubâde (r.a.)


Sayfa: 134

1. Bu kalbler, kendisine suyun değdiği zaman demirin paslanması gibi, paslanırlar. Denildi ki: "Ya Resulallah onların cilası nedir?" Buyurdu: Ölümü çok hatırlamak ve Kur'an okumak.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

2. Ye'cüc ve Me'cüc Adem (a.s.)'ın sulbündendir. Şayet onlar insanlar üzerine gönderilirse insanların yaşayışlarını ifsad ederler. Onlardan hiç kimse geride bin veya daha fazla zürriyet bırakmadıkça ölmez. O Ye'cüc ve Mec'cücün arkasından üç ümmet daha olacaktır. Te'fil, Te'ris ve Mensek.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.anhüma)

3. Zekeriya (a.s.)'ın oğlu Yahya (a.s.) Allah'tan niyaz etti ve dedi ki: "Ya Rabbi, beni insanların diline dolama." Allah Teala ona vahyetti ki: "Ya Yahya, ben onu kendime yapmadım. Onu sana nasıl yapayım? Oku kitabı ezeliyi, orada bulacaksın. Yahudiler dediler ki; Üzeyir Allah'ın oğludur. Nasraniler de Mesih Allah'ın oğludur dediler. Allah'ın eli bağlıdır (veremez) dediler de dediler." Yahya (a.s.) Ya Rabbi beni mağfiret et. Bir daha böyle istekte bulunmam" dedi.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Riyanın azı da şirktir. Kim Allahın bir dostuna düşmanlık ederse, Allah'a harp açmış olur. Muhakkak ki, Allah, Ebrar, Etkiya ve Ahfiyayı sever. Onlar öyle kimselerdir ki: gözden uzak olunca aranmazlar. Hazır bulundukları zaman çağrılmazlar ve tanınmazlar. Bunlar hidayet nurlarıdır. Ve karanlık yerlerden çıkarlar.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

5. Pazartesi ile Perşembe günleri Allah müminleri afv ve mağfiret eder. Yalnız araları açık olanları barışıncaya kadar, geri bırakır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Cuma günü ve Cuma gecesi yirmi dört saattir. Onlardan hiç bir saat yoktur ki, Allah teala, o saatte ateşi hak etmiş altıyüz kişiyi azad etmesin.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. Biz müşriklere karşı müşriklerden yardım istemeyiz.
Ravi: Hz. Hubeyde (r.a.)


Sayfa: 135

1. Biz müşriklerden bir şey kabul etmeyiz. Istersem para ile alırım.
Ravi: Hz. Hakim İbni Hizam (r.a.)

2. Biz Peygamberler topluluğuyuz. Bizim için belalar, ecirler gibi, kat kat verilir. Peygamberlerden bazılarına bitler, onu öldürünceye kadar, musallat olurdu. Onlar, belalardan, sizin rahatlıktan hoşlandığınız gibi hoşlanırlar.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

3. Biz öyle bir Ehli Beytiz ki, Allah Bizlere dünyayı değil, ahireti nasib etti. Benden sonra ehli Beytim, bela şiddet ve tarda maruz kalacaklar. Doğu tarafından siyah bayraklılar gelinceye kadar. Bunlar mal istiyecek, kendilerine mal verilmeyecek. Bunlar döğüşecekler, sonra geri çekilecekler, istedikleri kendilerine verilecek, fakat kabul etmiyecekler ve onu, ismi ismime, babasının adı, babamın adına uyan, Ehli Beytimden bir kimseye teslim edecekler. O (Mehdi) arza sahib olur. Ve kendisinden önce baskı ve zulümle dolu olan arzı, doğruluk ve adaletle doldurur. Sizden veya sonra gelenlerden birisi ona yetişirse, kar üzerinde sürünerek dahi olsa, gelsin ona katılsın. Muhakkak ki onlar hidayet sancaklarıdır.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

4. Sen ve cemaatin Cennettedir. Bir kavim gelecektir ki, kendilerine (Rafızı) denecektir. Onlara rastlarsanız öldürün. Zira müşriktirler.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

5. Siz kıyamet gününde isimleriniz ve babalarınızın isimleri ile çağrılırsınız. (Filan oğlu filan) diye. Onun için güzel isimler takının.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

6. Yarın düşmanla karşılaşacaksınız. Parolanız "Ha mim Lâ yunsarûn" olsun.
Ravi: Hz. Bera (r.a.)

7. Siz Rabbinizi izdiham olmadan göreceksiniz. Tıpkı şu ayı gördüğünüz gibi. (Buna nail olmak için) gücünüz yeterse, sabah ve ikindi namazlarını kaçırmayın. (Seherde de zikredin) buyurdu ve sonra "Fesebbih bihamdi rabbike kable tulû'iş Şemsi ve kablel ğurûbi"(Taha:20/130) ayetini okudu.
Ravi: Hz. Cerir (r.a.)

8. Siz öyle bir zamanda bulunuyorsunuz ki, fukahası çok, hutebası az, istiyeni az, vereni çok, işte böyle zamanda amel ilimden hayırlıdır. Size öyle bir zaman gelecektir ki, fukahası az, hatibleri çok, istiyeni çok, vereni az. O zamanda ise ilim amelden hayırlıdır.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Said (r.a.)


Sayfa: 136

1. Siz bugün öyle bir zamandasınız ki, sizlere emrolunanın onda birini terketseniz helak olursunuz. Ama öyle bir zaman gelecektir ki, emrolunanın onda birini yapanlar kurtulacaklardır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. Siz bugün öyle bir zamandasınız ki, alimleri çok, hatibleri azdır. Bugün bir kimse bildiğinin onda birini terketse düşer. Bir zaman gelecektir ki, bileni az, anlatmaya çalışanı (hatibleri) çok olacak. O zamanda, bildiğinin onda birini yapan kurtulacaktır.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

3. Siz bugün tam bir Hak dini üzerinderisiniz. Ben sizin çokluğunuzla iftihar ederim. Benden sonra gerilemeyin.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

4. Siz memleketinizin kıtlığından (Kıtlık, pahalılık, şiddet) şikayetçi olursunuz. Yağmurdan (azlığından) şikayetçi olursunuz. Halbuki Aziz ve Celil olan Allah, size duayı emretmiş, Ve şu duaya icabet etmeyi de size vaad etmiştir. "Bütün Hamdler, Rahman, Rahim ve Alemlerin Rabbi olan Allaha mahsustur. O ceza gününün sahibidir. Ondan başka gerçek Mabud yoktur. O murad ettiğini yapar. Ey Allahım! Sen Allahsın, Senden başka İlah yoktur. Ancak sensin zengin. Biz ise fıkarayız. Bize yağmur indir. Bize indirdiğini bizim için kuvvet yap. Ulaştırıcı yap, bir vakte kadar."
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

5. Siz mansur ve muzaffer olacaksınız. İsabetli yol üzerindesiniz. Siz ganaime, şarkla garbın futuhatına erişeceksiniz. Sizden herhangi biriniz buna ulaşırsa, Allah'tan korksun. (Takvayı elden bırakmasın) Emr-i bil maruf, nehy-i anil münker yapsın ve sılai rahimde bulunsun. Akrabalık bağlarını birleştirsin. Kim kasten Bana yalan isnad ederse ateşteki yerine hazırlansın.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

6. Sizler yaya, binekli olarak ve yüz üstünde bu tarafa (Şam tarafına) toplanacaksınız.
Ravi: Hz. Bekr (r.a.)

7. Yakında birkaç bölüğe ayrılacaksınız. Bir kısmınız Şam, Mısır, lrak ve Yemen'de olacak. Dediler: "Hangi tarafta bulunalım?" Buyurdu ki, Şamdakilere katılın. Veya ona katılamazsanız, Yemen'e gidin ve onun göllerinin suyundan istifade edin. Allah Teala Bana Şam'ı tekefful etti.
Ravi: Hz. Ebud derda (r.a.)

8. Ameller kablar gibidir. Altı güzel olursa üstü de güzel olur, altı bozuk olursa üstü de bozuk olur.
Ravi: Hz. Muaviye (r.a.)

9. Ameller niyetlere göredir. Herkes için aslolan niyet ettiği şeydir. Her kim Allah'a ve Resulüne hicreti niyet etti ise, onun hicreti Allah'a ve Resulünedir. Her kim hicreti kendine isabet edecek bir dünyalığa veya nikah edeceği bir kadına niyet etti ise, onun hicreti o niyet ettiğinedir.
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)


Sayfa: 137

1. İki kimseye gıbta edilir: Bir adama ki, Allah ona Kur'an verdi, o da o Kur'anın ahkamiyle amel etti. Helalini helal, haramını haram kabul etti. Diğeri de öyle bir kimsedir ki, Allah ona mal verdi, o da o maldan akrabalarına ulaştırdı ve o malı Allah'a taat yolunda harcadı.
Ravi: Hz. Amr İbni As (r.a.)

2. Kalbe, tekallub ettiği için kalb denildi. Kalb inkilab geçirir. Onun teskini lazımdır. Kalb tıpkı, ağaçta rüzgarda sallanan pamuk gibidir. Bunun tesbiti lazımdır. (Ashab telaş etti. Bunun üzerine Allah (z.c.hz) inzal buyurduğu ayetle kalblere "Sebat" vereceğini vaad etti.)
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

3. İlim çalışmakla, Hilmde gayretle olur. Hayır istiyene hayır verilir. Kim şerden uzak durursa o da korunur. (Demek ki, Allah önce irade, meram, azim verir, bundan sonra tevfik verir. )
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Ben sizin için hikmetle söz söyliyen ve zalimane amel eden münafıktan korkarım.
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

5. Ben de beşerim, dine ait bir şey söylersem onunla amel edin. Dünyaya ait söylediklerime mutlaka itaat etmeniz şart değildir. Tahminlerimde yanılabilirim. Ben de beşerim.
Ravi: Hz. Rafi (r.a.).

6. Ben de sizin gibi bir beşerim. Zan (tahmin) yanılır ve isabet eder. Benim size sözüm Allah'ın söylediğidir. Ben Allah adına asla yalan söylemem.
Ravi: Hz. Talha (r.a.)

7. Medine demirci ocağı gibidir. Kir pas kabul etmez. Öz sahibi orada bulunur.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

8. Siz ancak kolaylaştırıcı olarak gönderildiniz. Müşkilat çıkarıcı olarak değil.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Size bu dünyada yol azığı kadar bir şey kafidir.
Ravi: Hz. Habban (r.a.)

10. Benim nefsim Adem (a.s.)'a kadar zinadan paktır.
Ravi: Hz. İbn Saad (r.a.)

11. Cebrail (a.s.)'ı kendi suretile iki yerde gördüm. Büyüklüğü yer ile gök arasını dolduruyordu. (Hz. Aişe buyuruyor: "Ben Resulallah'a 'Velekad raâhu nezleten uhrâ', Velekad reahu bil ufukil mubin.' Ayetlerini sordum." Onu hatırla" buyurdu ve yukarıdaki hadis varid oldu.)
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)


Sayfa: 138

1. Ümmetim için şaşırtıcı önderlerden korkarım.
Ravi: Hz. Sevban (r.a.)

2. Dünyada mal olarak, gazaya gitmek için hayvanın, bir de hizmetçin olsun, sana yeter.
Ravi: Hz. Ebû Haşim (r.a.)

3. Evde bir yatak zevc için, bir tane zevce için, bir de misafir için bulunsun yeter. Fazlası şeytan içindir.
Ravi: Hz. Sevban (r.a.)

4. Uğursuzluk ancak üç şeydedir: Atta, kadında ve evde. (Atın uğursuzu sarsanıdır. Kadının nikahı pahalı olanı, Evinki ise "Mukassı" -kasvetli olan-)
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

5. İtaat ancak maruf olanadır.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

6. İmam (kumandan) kalkandır. Onun arkasında çarpışılır ve onunla korunulur. Eğer o takva ile emrederse ve kendisi adil olursa ona ecir var. Bunun gayrisini emrederse ona vebal vardır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. Sizden evvelkileri helak eden günah şu idi ki, onlar, mevki sahibi birisi hırsızlık yaptığı zaman ceza vermezler, zayıf birisi hırsızlık yaptığında ona had ikame ederlerdi. Allah'a yemin ederim ki: Muhammed (s.a.v)'ın kızı Fatıma hırsızlık yapacak olsaydı elbette onun elini de keserdim. (Hırsızlık yapan bir kadın için ashabın Usame İbni Zey'i ricacı göndermeleri üzerine varid olmuştur.)
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

8. Ben ancak bir kulum. Bir kölenin yediği gibi yerim, içtiği gibi içerim.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Ben ona değil, ancak (defin) melekleri için kalktım.(Bir Yahudi cenazesi geçmişti.)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

10. Hızır (a.s.)'ın "Hızır" diye isimlendirilmesi şöyle oldu: O beyaz bir kürk üzerine oturtmuştu. O kürk sallanınca altı yeşil oldu.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

11. Ancak günahları bağışlanan adam rahata kavuşmuş olur.
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

12. Ancak günahları bağışlanan rahata kavuşmuş olur.
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

13. Ancak Cennete giren rahata kavuşur.
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

14. Ebrar'a "Ebrar" isminin verilmesi ana, baba ve çocuklarına iyilik etmelerindendir. Nasıl ki, ananın, babanın senin üzerinde hakkı varsa, çocuklarının da senin üzerinde hakkı vardır.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

15. Emel, ümmetim için Allah'tan bir rahmettir. Emel olmasaydı, hiç bir ana çocuğuna süt emzirmezdi, kimse bir ağaç dikmezdi. (Dünya da mamur olmazdı)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)


Sayfa: 139

1. Yüzük ancak küçük parmakla yanındakine takılır.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

2. Güzel ahlakın ifadesi şudur: Dünyadan nasib olana razı olur, nasib olmıyana da kızmaz.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Allah (z.c.hz) Adem oğluna korktuğunu musallat eder. O Allah'dan başkasından korkmazsa, kimseyi ona musallat etmez. (Yani ona başkası hakim olamaz) Allah Adem oğlunu, bir şey beklediği adama ısmarlar. Eğer Adem oğlu sırf Allah'tan isterse, Allah onu başkasına bırakmaz.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

4. Beş vakit namazın misali, kapısının önünden akan sudan günde beş defa yıkanan adamın hali gibidir ki, onda kirden bir şey kalmaz.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Ben ancak Hâtim ve Fâtih olarak gönderildim. (Umum beşere mebus) Ve bana şumullu manayı haiz ve fasih konuşma verildi. Ve söz Benim için kısaltıldı. Siz artık cüretkarlara (Günahkarlara) uymayın. Sakın onlar sizi helak etmesin.
Ravi: Hz. Ebû Kutade (r.a.)

6. Kızım Fatıma'nın ismi şu manadadır: Allah onu da, onu sevenlerin de alakasını Cehennemden kesmiştir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. "Siyamı Biyd" (Kameri ayın 13. 14. 15inci günleri orucu) denmesi şunun içindir ki: Adem (a.s.) yeryüzüne inince güneşten yandı karardı. Allah (z.c.hz)'i ona oruç tutmasını emretti. İlk gün oruç tuttu bedeninin üçte biri, ikinci gün ise üçte ikisi, üçüncü gün ise tamamı beyazlaştı. Bu sebeble "Biyd" diye isimlendi.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

8. Şu kimselere Cehennem haram olur. Kibirsiz, yumuşak, cana yakın ve sert olmıyan.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

9. O zaman tehacümden men etmiştim. Şimdi mahzur kalmadı. (Bidayette kurban eti saklamak men edilmişti.)
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

10. Öyle zaman gelecek ki, dünyada yalnız fitne, bela ve fesad olacak. Böyle bir zamanda sizin ameliniz bir kale gibidir. Üstü güzelse, altı da güzel olur.
Ravi: Hz. Muaviye (r.a.)

11. Ümmetim yağmur misalidir. Evveli mi hayırlıdır, ahirimi bilinmez?
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

12. Ümmetime cehennem sıcağı hamam sıcağı gibi olacaktır.
Ravi: Hz. Ebû Bekir (r.a.)

13. Ben de ancak bir beşerim. Olabilir ki, bazınız hüccetini daha parlak iddia eder. Bu suretle lehinizde hükmedersem size ateşten bir gömlek kesmiş olurum.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

14. Eğer namaz hakkında yeni emir olsaydı haber verirdim. Ben de beşerim, sizin unuttuğunuz gibi bende unuturum. Unuttuğum zaman bana hatırlatın. Sizden biriniz namazda şüphelenirse doğruyu araştırsın, onun üzerine tamamlasın, sonra sehiv secdesi yapıp selam versin.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)


Sayfa: 140

1. Kimse rızkını tamamlamadan ölmez. Sabırsızlık etmeyin. Allah'tan korkun Ey insanlar, rızkı aramakta güzel davranın. Helal olanı alın, haram olanı bırakın.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

2. Her insan üç yüz altmış mafsaldan yaratıldı. Kim ki Cenabı Hakka tekbir, tahmid, tehlil, tesbih ve istiğfarda bulunur, yoldan dikeni, taşı, kemiği kaldırır ve emri bil maruf ve nehyi anil münker yaparsa (Bunları üçyüz altmış kadar yaparsa) o kimse akşama cehennemden kendini uzaklaştırmış olur.
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

3. Yakında fitne ve fesad olur. Kim ki bu ümmeti, bir baş altında toplu iken ayırmak isterse kim olursa olsun başını vurun.
Ravi: Hz. Arface (r.a.)

4. Derttir. Deva değildir. ("Şarabtan deva olur mu?" sualine karşı)
Ravi: Hz. Tarık (r.a.)

5. Benim de kalbime arada kapanıklık gelir ve Cenabı Hakka günde yüz kere istiğfar ederim.
Ravi: Hz. Egar (r.a.)

6. Yakında namazı vaktinden geciktirecek umera gelecektir. Sen namazını kıl da öyle git yanlarına, Eğer onlar kılmışsa sen de kılmış vaziyettesin. Kılmamışlarsa sen de onlara uyarsın. Bu senin için nafile olur.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

7. Yer ile gök arasında hiç bir şey yoktur ki, benim Resulullah olduğumu bilmesin. Yalnız ins ile cinnin kafiri tanımaz.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

8. Sizin üzerinize yakında kabul edeceğiniz veya kabul etmiyeceğiniz işler yapan umera gelir. Kim ki bunu reddeder, beraat kazanır. Hoşlanmıyan selamet kazanır. Hoşlanan, uyan fitneye uğramış olur. Dediler ki: "Onlarla cenkleşmiyelim mi?" Namaz kılarlarsa cenkleşmeyin buyurdu.
Ravi: Hz. Ümmü Seleme (r.anha)

9. Allah (z.c.hz) kendinden talep etmiyene kızar. (Kul ihtiyacını zahirde başkalarından istese de esasda her şeyi Allah'tan beklemelidir.)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

10. Seni (Hz. Ali'ye) ancak mümin sever. Ve sana ancak münafık buğz eder.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

11. Benden evvelki peygamberlerden, ümmetimi deccal ile korkutmıyan hiç kimse olmadı. Onun sol gözü şaşı, sağ gözü ise perdelidir. Ve alnında kafir diye yazılıdır. Yanında Cennet, Cehennem diye iki vadi olur. Cennet dediği Cehennem, Cehennemi ise Cennetir. Yanında Peygamber kıyafetinde iki melek bulunur. Biri sağında biri solundadır. Bu beraberlik insanları imtihan içindir. Ve deccal onlara sorar: "Ben sizin Rabbiniz değilmiyim? Diriltiyorum, öldürüyorum." Meleklerden biri "Yalan söylüyorsun" der. Fakat bu sözü yanındaki melekten başkası duymaz. İkinci melek diğerine "Doğru söylüyorsun" der. İkinci meleğin sözünü ise insanlar işitir. Ve zannederler ki, deccalı tasdik etti. Bu da imtihan içindir. Sonra Medine'ye yürür. Giremeyince: "Bu O'nun (s.a.v)ülkesidir" der. Sonra Şam'a yürür. Orada "Akıbeti Efik" mevkiinde Allah onu helak eder.
Ravi: Hz. Sefine (r.a.)


Sayfa: 141

1. Ahir zamanda ümmetim üzerine şiddetli bir bela zuhur eder. Bundan ancak iki sınıf kurulur: Biri Allah'ın dinini tanır ve onun için lisan ve kalbi ile mücadele eder. İkinci ise dinini anlamış, dinlemiş ve tasdik etmiştir. (Yani cahil kalanlar bu belada tehlikededir)
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

2. Zekatı vermeniz, İslamiyetinizin kemalindendir.
Ravi: Hz. Alkame (r.a.)

3. İmam, namazı tamamlayıp cemaate doğru dönünceye kadar onunla bulunan, gece kâim sevabını alır.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

4. İnsanlar üzerine öyle bir zaman gelir ki, faiz yemeyen adam kalmaz. Onu yemese bile kendisine tozu isabet eder.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Erkeklerin kadınlara bakması mekruh olduğu gibi, kadınların da erkeklere bakması mekruhdur.
Ravi: Hz. Ümmü Seleme (r.anha)

6. Cennete ancak müslüman girer. Allah (z.c.hz) bu dini isterse facirle de teyid eder.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. Bir taife üreyecek ve Allah'ın kitabını dillerinin ucundan okuyacaklar ve okun yaydan çıkması gibi boş olarak dinden çıkacaklar. Ben onlara yetişseydim kendilerini, Semudu katleder gibi katlederdim. (Bunlar havariçtir.)
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

8. Hiç bir Peygamberin ruhu, cennetteki makamını görmeden kabz olunmamıştır. Sonra serbest bırakılır. (Kendi ister, ruhu öyle kabz olur.)
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

9. Sizlerin üzerinizde bazı umera bulunur. Yaman söyler ve zulüm yaparlar. Kim ki, bunların yalanlarını tasdik eder ve zulümlerine yardım ederse ben onlardan değilim, onlar da Benden değildir ve havzıma da gelemezler. Kim de onların yalanlarını tasdik etmez ve zulümlerine yardımcı olmazsa o Bendendir, Ben de ondanım. Ve havzımda Benim yanıma gelir.
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)


Sayfa: 142

1. Rabbına itaat edip, kocasının hakkını ödiyen, ona nefsi ve malı hususunda hıyanet etmiyen kadınla şehid arasında, Cennette bir derece fark kalır. Kocası güzel ahlaklı ve mü'min ise Cennette de onun kocası olur. Değilse, Allah (z.c.hz) onu bir şehidle evlendirir.
Ravi: Hz. Meymune (r.a.)

2. Bir kadına, kocasının izni olmayınca kendi malına tasarrufu caiz olmaz.
Ravi: Hz. Kaab İbni Malik (r.a.)

3. Harem de bir adam haddini aşacak, onun günahı da insin ve cinnin günahını aşacaktır.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.a.)

4. (Hz. Ebu Bekir r.anh'a) Senin yanında bir melek vardı. Sana yapılan tecavüzü reddediyordu. Ne vakit sen onun bazı sözlerini redde başladın, araya şeytan girdi. Ben de burada şeytanla oturamam dedi ve şöyel buyurdu: Üç şey haktır; Zulme uğrıyan bir kul Allah için (ehemmiyet vermez) oralı olmazsa, Allah (z.a.hz) da, yardımı ile onu aziz eder. Bir adam sılai rahim niyetiyle verme kapısını açarsa, Allah (z.c.hz) da ona bolluk ihsan eder. Bir kimse de çoğaltmak için isteme kapısını açarsa, onu da Allah darlığa düşürür.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Siz arzın şark ve garbını feth edeceksiniz. O zaman memuriyet yapanlar Cehennemliktir. Allah'tan korkanlar müstesna.
Ravi: Meharib'den bir kimseden.

6. Benden evvelki Peygamberlerden hiç bir Peygamber yoktur ki, arkasına yedi kişi verilmiş olmasın. Bunlar necib ve yardımcı kimselerdir. Bana ise on dört kişi verildi. Bunlar Hz. Hamza, Cafer, Ali, Hasan, Hüseyin, Ebu Bekir, Ömer, İbni Mes'ud, Ebu Zer, Mikdat, Huzeyfe, Ammar, Bilal ve Suheyb (r.anhüm)dür.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

7. Benden sonra hamamlar olacak. Bunlarda kadınlar için hayır yoktur, örtüsü ile girse bile. Hiç bir kadın yoktur ki, evinden başka yerde başını açsın da, Allah (z.c.hz) ile arasındaki kerameti kaybolmasın.
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

8. Kıyamet gününde bir münâdi nida eder: "Nerede ümmeti Muhammedin (s.a.v) fıkaraları, kalkın! Size kim Allah (z.c.hz) uğrunda bir şey verdi, yedirdi ve içirdi, eski veya yeni bir şey giydirdi ise, tutun elinden de götürün Cennete," Orada hiçbir kimse fakir kimse olmıyacak ki, arkadaşını kollamasın. Birisi diyecek ki: "Bu beni yedirdi.". Öbürü diyecek ki: "Bu beni içirdi". Böylece ümmeti Muhammed'in (s.a.v) fakirlerinden, küçük büyük bunu yapmıyan kalmaz ve böylece cemîan Cennete dahil olurlar.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)


Sayfa: 143

1. Nuh (a.s.)'dan sonra hiç bir Peygamber olmadı ki, kavmini Deccal ile korkutmuş olmasın. Şüphesiz Ben de sizi onunla korkutuyorum. Olur ki, Beni görüp sözümü işitenlerden ona yetişen bulunur. Ashab dediler ki: "O zaman kalblerimiz hasıl olur? Buyurdu ki, şimdiki gibi veya daha hayırlı.
Ravi: Hz. Ebû Ubeyde (r.a.)

2. Yakında size Şam feth olur. Orada öyle evler bulursunuz ki, onlara hamam denir. Oralara peştemalsiz girmek ümmetimin erkeklerine caiz olmaz. Kadınlara da hepten haramdır. Lohusalık veya hastalık hali müstesna.
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

3. Abbas oğulları için şarktan bayraklılar çıkar. Bunların evveli de sonu da helake mahkumdur. Siz onlara yardım etmeyin. Allah onlara yardım etmiyecek. Kim onların bayrağı altına giderse Allah onu Cehenneme sokar. Gözünüzü açın ki, onlar Allah'ın mahlukatının şerlileridir. Zannederler ki Ben onlardanım. Agah olun! Ben onlardan uzağım onlar da Benden uzaktır. Onların alametleri saçlarını uzatmaları ve siyah gömlek giymeleridir. Kendileri ile oturmayın, pazarlarda alış veriş yapmayın, onlara yol göstermeyin, su dahi vermeyin. Bunlara yapılan hürmetle ehli semaya eziyet verilmiş olur.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

4. Muhakkak ki, kıyametin önündeki alametlerden biri de şudur: Adam evinden çıkar ve kendisi evde yokken kadının yaptığını ayakkabısı ve kamçısı ona haber verir. (Cansızların konuşması Kıyamet alametlerinden olup, İsa (a.s.)dan sonra vuku bulacaktır.)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. O (zemzem) mübarektir ve yemekliktir.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

6. Zemzem mübarektir, yemekliktir ve hastalıklara da şifadır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. Kedi necis değildir. O sizin etrafınızda çok dolaşanlardandır.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)


Sayfa: 144

1. Ben size öfkelenirim, sonra da üzüntü izhar ederim Sonra da şöyle dua ederim: Ben onlara nasıl öfkelendim ise, Sen onu onlar için rahmet bereket ve yakınlık et. Zira bunlar Benim ehlimdir. Ben onların nâsıhıyım. (Fenalıklarını istemem Yarabbi)
Ravi: Hz. Semure (r.a.)

2. Ben size bir şeyi haram etseydim yanardınız. Peygamberlerin haram edişine dağlar dayanmaz.
Ravi: Hz. Semure (r.a.)

3. Ben Hakka meyyal kolay bir din ile gönderildim. Sonradan ruhbaniyet icad etmedim. Bazıları böyle yaptılar, sonra da o onlara farz oldu. Fakat tutamadılar. Et yeyin, ailelerinize mübaşeret edin, oruç tutun, iftar edin, namaz kılın, uyuyun da. Ben bunlarla emrolundum.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

4. Ben bir kavme bir şey yazıyorum, sonra da, ilave veya noksan bir şey yapmalarından korkuyorum. Olduğu gibi duruyorlar mı? Süryanice öğrenin.
Ravi: Hz. Zeyd İbni Sabit (r.a.)

5. Size iki şey bıraktım: Allah'ın kitabı ve (Ehli Beytim) Kim ona tabi olursa hidayet üzere olur. Kim de ayrılırsa delalete düşer.
Ravi: Hz. Zeyd İbni Erkam (r.a.)

6. Tez olur, davet olunur, icabet eder, giderim ahirete. Size iki şey bırakıyorum: Kitabullah ve İtretim. Kitabullah gökten yere uzanan bir iptir. "İtretim" ise Ehli Beytimdir. Latif ve Habir olan Allah Bana haber verdi ki, "Bu ikisi asla birbirinden ayrılmaz, havza gelinceye kadar." Bakınız benden sonra, bunlara nasıl sahip olacaksınız.
Ravi: Hz Ebu Said (r.a.)

7. Şüphesiz ben bir kelime biliyorum ki, (Şu öfkeli adam) bunu söyleseydi elbette öfkeden ona gelen hal kendisinden giderdi. "Eûzübillâhimineşşeytânirracîm" ve ondan o hiddet gitti. (İki kişi birbirlerine kötü sözler söylemişler, birinin yüzü kızarmış damarları kabarmış idi)
Ravi: Hz. Süleyman İbni Sured (r.a.)

8. Ben bir kelime biliyorum ki, bu kızgın kimse onu söylese idi gazabını giderirdi; "Allahümme innî eûzu bike mineşşeytanir racim."
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)


Sayfa: 145

1. Ben size filan-falan kimseleri ateşle yakmanızı emretmiştim. Halbuki ateşle ancak Allah azab eder. Eğer onları yakalarsınız öldürün, kafi.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. Ben sizin önünüzden "Havza" varıp, sizi arayacağım. Kim ki Beni orada bulur ve Havzı kevserden içerse bir daha susamaz. Öyle kimseler gelecek ki, Ben onları, onlar da Beni tanıyacak. Fakat kendileriyle aramız açılacak. Soracağım. Niye böyle? Denilecek ki: "Onlar senden sonra yaramaz işler yaptılar?" O zaman Ben onlara sahip çıkmıyacak ve benden sonra (dini) değiştirenlere "uzak , uzak olun" diyeceğim.
Ravi: Hz. Sehl İbni Saad (r.a.)

3. Sizin üzerinize üç şeyden korkarım. Ki bunlar da vuku bulacaktır: Alimin hatası, Münafıkın Kur'anla cidali, Dünyalık kapısının size açılması. (Dünyanın yıkım oluşu şundandır. Dünya muhabbeti gönüle girerse çok fazla uyanıklık istiyor. Dünya teveccühüne aldanmasa da vasıta gibi hizmetinde kullansa büyük bir nimettir.)
Ravi: Hz Muaz (r.a.)

4. Kadınlarla biat edildiğinde el almam. Lakin ben onlardan Allah'ın aldığını alırım. (Kadınlardan sözle, erkeklerden ise söz ve musafaha ile biat alırlardı.)
Ravi: Hz. Enes binti Yezid (r.a.)

5. Öyle kast ediyorum ki, cemaate bir imam tayin edeyim, kendim de dolaşayım. Ve Cuma günü kimi evinde bulursam yakayım.
Ravi: Hz. İbni Mektum (r.a.)

6. Ben Rabbimden ümmetim için şefaat diledim. Onu bana verdi. Bu, şirk koşmıyan her mü'mine nasib olacaktır.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

7. Ben sizin görmediklerinizi görüyor, işitmediklerinizi işitiyorum. Gök gıcırdıyor, hakkıdır da. Gökte dört parmaklık boş bir yer yok ki, oraya bir melek secde etmiş olmasın. Nefsim kudretinin elinde olan Allah'a yemin ederim ki, Benim bildiğimi siz bilseydiniz, az güler çok ağlardınız. Döşekler üzerinde kadınlarla telezzüz edemezdiniz ve bağrınızı döverek yabana uğrardınız.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

8. Ben bir kelime biliyorum ki, ölümü yakın olan kimse onu derse, ruhu rahatlık bulur ve kıyamette de ona nur olur. Bu, "Lâ ilâhe illallah" dır.
Ravi: Hz. Talha (r.a.)

9. Ben bir kelime biliyorum ki, kim onu hakkı ile söylerse Cehennem ona haram olur. O da, "Lâ ilâhe illallah" dır.(Hakkı meselesi haramdan kendisini koruması demektir.)
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

10. Ümid ediyorum ki, Bana tabi olanlar Cennet ehlinin dörtte biri, ümid ediyorum ki, üçte biri ve ümid ediyorum ki, yarısı olur (Sonradan üçte ikisi buyurulmuş.)
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)


Sayfa: 146

1. Seni davarları ve kır hayatını seviyor görüyorum. Kırlarda bulunduğun ve ezan okuduğunda sesini yükselt, Muhakkak ki müezzin sesini işiten cin, insan, taş, ağaç ve her şey kıyamet gününde (sesini işittikleri müezzinin ezanına) şahidlik edeceklerdir.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

2. Ben, kıyamet gününde, yeryüzündeki taş, toprak ve ağaç adedinden fazla bir cemmi gafire şefaat edeceğim.
Ravi: Hz. Uneysil Ensari (r.a.)

3. Ben gümüşten mühür edindim ve üzerine "Muhammedün Resulullah" nakşettirdim. Kimse böyle bir mühür kullanmasın.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Ben rağbet ve rehbet ile namaz kıldım. Ve namazımda üç şey diledim. İkisi kabul edildi. Biri kabul edilmedi. Harici düşmanlar onlara (Mahv edecek derecede musallat olmasın istemiştim. O ümmetime verildi. İstedim ki, boğularak helak olmasınlar, o da verildi. Aralarında düşmanlık olmasın istedim, bu reddedildi.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

5. Rabbimden müşriklerin çocuklarını diledim. Onları bana verdi. Cennet ehline hizmetçi olarak. Zira bunlar fitreten islamdırlar. Ve babalarının düştüğü şirke henüz düşmediler.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

6. Ümmetim için mü'minden de, müşrikten de korkmam. Zira mü'min zarar yapmaz. İmanı onu bundan men eder. Müşrikin ise şirk başının belasıdır. Ve lakin dili bilgili münafıktan korkarım. Marufu konuşur, münkeri yapar. (Bunlar ümmeti şaşırtırlar)
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

7. Bir taife bilirim ki, ne Peygamber, ne de şehiddirler. Lakin Peygamberler ve Şehidler kıyamette onların makamlarına imrenirler. Bu taifenin insanları hem Allah'ı severler, hem de Allah'ı sevdirmeye çalışırlar. Halka, Allah'a itaat etmeyi emrederler. Halk Allah'a itaat edince de Allah onları sever. (Yani halkta Allah sevgisi uyanır.)
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)


Sayfa: 147

1. Rabbimden ümmetimi kıtlıkla helak etmemesini istedim. Onu bana verdi. Ve istedim ki harici düşmanla mahv etmesin. Onu da verdi. Ve yine istedim ki onlar birbirlerinden ayrılmasın ve birbirlerini vurmasın. Onu bana vermedi. O zaman Ben, ya humma ya taun, ya humma ya taun, ya humma ya taun olsun istedim.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

2. Ben öyle bir kelime bilirim ki, musibete uğrıyan adam söylerse, Allah ondan o musibeti kaldırır. Bu kardeşim (Yunus (a.s.)'ın sözüdür ki, (Balığın içinde) karanlıklarda şöyle nida etmişti: "Lâ ilâhe illâ ente, sübhâneke innî küntü minezzâlimîn." (Çok kimse selamete çıkmış. Ayeti kerimenin sonunda da "Böylece mü'minleri kurtarırız" buruyuruluyor.)
Ravi: Hz. Saad (r.a.)

3. Melekleri, yer ile gök arasında, Hanzeleyi gümüş levha üzerinde yağmur suyu ile gasl ederlerken gördüm. (Uhud harbinde)
Ravi: Hz. Huzeyme (r.a.)

4. Rabbimi çok Kerim ve Mâcid (azamet ve şeref sahibi) buldum. Bana Cennete hesapsız girmeyi vaad ettiği yetmiş bin kişinin her birine de ayrıca yetmişer bin kişi bağışladı. Dedim ki, "Ümmetim o kadarı bulmaz." Buyurdu ki: "Ben onu ağreb (müminlerin cahilleri) den tamamlarım"
Ravi: Hz. Amir (r.a.)

5. Rüyamda bir siyah koyun sürüsüne, alaca koyun sürüsünü katılmış gördüm. Tabir et Ya Ebubekir (r.a): "Siyah arabtır. Diğeri de acemden (arabdan gayri) sana tabi olacaklardır." Seher vaktinde melek te böyle tabir etti.
Ravi: Hz. Ebû Eyyub (r.a.)

6. Size bir sure okuyacağım ki, kim ağlarsa Cennetliktir. Ağlayamazsa hüzünlü bulunsun (El hakümüttekasur suresi)
Ravi: Hz. Abdil Melik (r.a.)

7. Bir kelime biliyorum. Bir mü'minin onu yürekten söylerse ona Cehennem haram olur. (Bu kelime-i şehadettir.)
Ravi: Hz. Osman (r.a.)

8. Dün gece rüyamda acaib şeyler gördüm. Ümmetimden bir kimse gördüm ki, azab melekleri onu kuşatmışlardı da abdesti gelib, onu içinde bulunduğu bu istenmiyen halden kurtardı. Gene bir kimse gördüm ki kabir onu sıkıyordu. Namazı ona geldi ve onu kabir azabından kurtardı. Gene bir kimseye şeytanların musallat olduğunu gördüm. Zikrullahı ona geldi ve şeytanın tasallutundan onu kurtardı. (Şeytanın tasallutu yürek sıkıntısından anlaşılır) Gene ümmetimden bir kimse gördüm ki susuzluktan dili çıkmıştı. Ramazan orucu geldi onu suvardı. Yine bir recul gördüm, kendisini zulmet sarmıştı. Haccı ve umresi geldi ve onu o karanlıklardan çıkardı. Birini de gördüm. Melekül Mevt ruhunu kabz etmek için ona gelmişti. Anasına, babasına yaptığı iyilikler gelip o meleğe karşı çıktı ve geri çevirdi. Bir recul de görüm. "müslamanlarla konuşayım" diyor amma konuşturmuyorlardı. Buna da sılai rahmi gelip "Bu adam akrabasına giderdi" diyerek şefaat etti. Onlarla konuştu ve beraber oldu. Birini de gördüm, Peygamberlerin yanına gitmek istiyor, halka halka kovuyorlar onu. Onu da cünüplükten korkar olması (gusül abdesti) geldi de aldı, onu da yanıma oruttu. Bir recul de gördüm, ateşin şiddetinden eliyle korunmak istiyordu. Sadakası geldi de başı üzerinde gölge yaptı ve yüzüne perde oldu. Birini de gördüm, zebaniler kendisini almaya gelmişti. Yaptığı emri bil maruf, nehyi anil münkeri geldi de kendisini kurtardı. Bir recul de gördüm, ateşe atılmış (Allah korkusundan döktüğü) göz yaşları geldi de onu Cehennemden kurtardı. Birini de gördüm, defterini solundan veriliyor. Allah korkusu geldi, onu kurtardı ve defterini sağa aldı. Terazisi hafif gelen bir kimse gördüm. Kendinden evvel ölen çocukları gelip mizanını ağırlaştırdı. Cehennemin kenarında bir adam gördüm, onu da oradan Allah korkusu kurtardı. Birini de gördüm, hurma sazı gibi titriyordu. Allah'a hüsnü zannı geldi ve titremesi durdu. Sırat köprüsünde düşe kalka giden birini gördüm. Onu da selatı selamı gelip kurtardı ve sıratı geçene kadar doğrulttu. Biriside Cennetin kapısına kadar geldi fakat kapılar kapanıyordu. Onu da Kelimei Şehadeti gelip Cennete koydu.
Ravi: Hz. Abdurrahman (r.a.)


Sayfa: 148

1. Eğer siz, öküzlerin kuyruğuna yapışır, hilei şeriyeli alışveriş yapar ve cihadı da terkederseniz üzerinize öyle bir zillet verilir ki, Cihada dönmedikçe ve tövbe etmedikçe bundan kurtulamazsınız.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

2. Bir adam evinden çocukları, ana babası ve iyali için (onların ihtiyacını temin için ) çıkıyorsa, bu Allah uğrundadır. Çalım, tekebbür ve tefahur için çıkarsa o da şeytan yolundadır.
Ravi: Hz. Kaab (r.a.)


Sayfa: 149

1. Ben minber edindi ise, asa edindi isem babam İbrahim (a.s.) da edinmişti.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

2. Namazınızın kabulünü isterseniz alimleriniz imam olsun. Zira onlar Rabbinizle aranızda aracınızdır.
Ravi: Hz. Mersed (r.a.)

3. Duha namazını iki rikat kılarsan gafillerden sayılmazsın. Dört rikat kılarsan muhsin yazılırsın. Altı rikat kılarsan kamîlîn yazılırsın. Sekiz rikat kılarsan Fâizîn sayılırsın. On rik'atte sende o gün günah tutunmaz. On iki rikat kılarsan senin için Allah Cennette bir köşk yapar.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

4. Ümmetim hıyanet etmezse düşman onun karşısında ebediyen duramaz.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

5. Eğer nasip olur da cennete girersen: "Kızıl yakuttan bir beygire bineyim" dersen binersin. "uçayım" dersen uçarsın.
Ravi: Hz. Alkame b. Mersed (r.a.)

6. Tedavi olduğunuz şeylerin en hayırlısı hacamattır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. Tedavi olduğunuz şeylerden şunlarda şifa vardır. Hacamat, bal şerbeti ve hastalığa uygun bir dağlama (Şimdi elektirik tedavisi var) Lakin ben dağlamayı sevmem.
Ravi: Hz. Ebû Busre (r.a.)

8. Tedavi olduğunuz şeylerden hayır şunlardadır; hacamat, bal şerbeti ve hastalığa uygun bir dağlama. Fakat ben dağlamayı sevmem.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

9. Eğer beni seviyorsan, belaya sabıra hazırlan. Yemin ederim ki, Beni sevene bela, tepeden dereye gelen sudan hızlı gelir. Yarabbi Beni sevene iffet nasib et. Rızkı kafi miktarda olsun. Sevmeyenin malı da evladı da çok olsun.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)


Sayfa: 150

1. Bizi seviyorsan fakirlik için kendine siper hazırla. Zira fakirlik Bizi sevenlere, dağın tepesinden inen selden daha süratli gelir.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

2. (Dininden dönen) bir kimseyi görürseniz onu katlediniz. Fakat ateşle yakmayın. Çünkü ateşle, ancak ateşin Rabbı azab eder.
Ravi: Hz. Hamza (r.a.)

3. Bir yere misafir olduğunuzda, misafire layık olanı, size emrettilerse onu kabul edin. Vermezlerse onlardan misafırlik hakkını alın.
Ravi: Hz. Ukbe İbni Amir (r.a.)

4. Eğer üzerinize, Allah'ın kitabile idare eden, siyah bir köle de emir olsa, onu dinleyin ve ona itaat edin.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

5. Sizden biriniz arkadaşına çaresiz fena bir söz söyliyecekse ona iftirada bulunmasın. Ona, babasına ve akrabasına da kötü konuşmasın, öyle olduğunu biliyorsa, hiç olmazsa, cimrisin, korkaksın, yalancasın, kınayıcısın desin.
Ravi: Hz. Habib (r.a.)

6. Sâil at üzerinde gelse de, iki elini açarsa, yarım hurma ile de olsa onu boş çevirme, Zira hakkını vermek vacib olur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. Kalbinin yumuşamasını istersen yetimin başını okşa ve miskini doyur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Hiç bir şeye lanet etmemeye gücün yetiyorsa bunu yap. Zira lanet ettiğin kimse ona ehilse onda kalır. Değilse sana geri döner. Sen de değilsen, o lanete müstehak bir Yahudi, nasrani veya mecusiye gider. Gücün yeterse ebedi olarak kimseye lanet etmemeye bak.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

9. Allah ve Resulunun sizi sevmesini istiyorsanız, size bir emanet bırakılırsa onu yerine verin. Konuştuğunuzda doğru konuşun, komşunuza eza verecek şeyleri kaldırın ve onlara iyi muamele edin.
Ravi: Hz. Abdurrahman (r.a.)

10. (Birisi sordu: Hangi sadaka sevap bakımından büyüktür?) Sen genç, sıhhatlı, paraya kıyamazken, paranın yokluğunda fakirliğe düşeceğinden korktuğun, ölümü hiç düşünmediğin zaman verdiğin sadaka (Sevab bakımından) büyüktür.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)


Sayfa: 151

1. Ben, Nizar oğlu, Mudar oğlu, İlyas oğlu, Mudrike oğlu, Huzeyme oğlu, Kinane oğlu, Nadr oğlu, Malik oğlu, Fahir oğlu, Galib oğlu, Luey oğlu, Kaab oğlu, Mürve oğlu, Kusey oğlu, Abdi Menaf oğlu, Haşim oğlu Abdülmuttalib oğlu, Abdullah oğlu Muhammed (s.a.v)'ım. İnsanlar ikiye ayrılırsa Allah beni onların en hayırlısından kılmıştır. Bana cahiliyet devrinin kötülüğü isabet etmedi. Ve ben Adem (a.s.) dan beri nikahla oldum. Ve Ben sizin ecdad ve nefis (soy, sop) olarak en hayırlınızım.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

2. Ben bütün Peygamberlerin seyyidiyim, iftihar yok. Ve Ben bütün Peygamberlerin sonuncusuyum, iftihar yok. Ben şefaat edicilerin ilkiyim, iftihar yok.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

3. Arablardan ilk önce Cennete girecek Benim. Faristen Cennete ilk girecek Selman (r.a)'dır. Rumlardan Cennete ilk girecek Suheyl (r.a), Habeşten Cennete ilk girecek kimse ise Bilal (r.a)dır.
Ravi: Hz. Eu Umame (r.a.)

4. Ben kıyamet gününde, Rabbimin huzurunda O'nun dilediği kadar dururum. Sonra Cenab-ı Hak Beni mağfiret ettiği halde huzurdan ayrılırım. Sonra Ebu Bekir (r.a) durur. Benim durduğumun ikisi gibi (Birisi hesab, diğeri varidad için). Ve sonra mağfiret olduğu halde ayrılır. Sonra aynı şekilde Ömer (r.a) durur ve o da mağfiret olduğu halde ayrılır. "Osman (r.a) da duracak mı?" diye soruldu. Buyurdu ki, Osman (r.a) haya sahibi bir kişidir, Aziz ve Celil olan Rabbimden hesab için huzurda durmaması için şefaat ettim. (Bu isteğim kabul edildi.)
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

5. Ben ve ashabım hayırlıdır. Müslümanlar da hayırlıdır. Mekke'nin fethinden sonra hicret yoktur. Lakin cihad ve niyet vardır.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

6. Ben Allah üzerine şehaded ederim ki, hiç bir akıllı kimse yoktur ki, ayağı sürçsün de (Bir günah işlesinde) tövbe ettiğinde Allah onu afvetmesin. Tekrar işler, tekrar afvolunur. Tekrar işler tekrar afv olunur. Taki Cennete gidene kadar. (Akıldır insanı günahtan kurtaran. Akıldır insanı tövbe ettiren, Akılsız ise yaptığına hiç aldırış etmez. )
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)


Sayfa: 152

1. Ben Abdülmuttalib'in torunu Muhammad (s.a.v)'im, Allah Teala halkı yarattı. Beni onların hayırlıları arasında kıldı. Sonra onları iki fırkaya böldü. Beni en hayırlı olan fırkadan kıldı. Sonra onları kabilelere böldü. Ve Beni en hayırlı kabileden kıldı. Sonra ailelere böldü. Ve Beni en hayırlı aileden kıldı. Ben aile cihetinden de şahıs olarak da en hayırlınızım.
Ravi: Hz Muttalib İbni Ebu Vedaa (r.a.)

2. Ben, kıyamet gününde Adem oğlunun seyyidiyim, iftihar etmem. Livâhül Hamd elimdedir, iftihar etmem. O günde Benim sancağımın altında Adem (a.s.) dahil, toplanmayan hiç bir Peygamber yoktur. Ben arzın yarılıpta baas olunacak insanların ilkiyim, iftihar etmem. Ben şefaatçilerin ilkiyim. Ve şefaati makbul olanların da ilkiyim. Gene de iftihar etmem.
Ravi: Hz Ebu Said (r.a.)

3. Ben Bana iman eden ve müslüman olan ve hicret eden bir kimseye, Cennet bahçelerinde, Cennetin ortasında (Firdevs'te) ve Cennetin alasında (Adn)de bir meskene sahib olmasına kefil olurum. Ben gene Bana iman eden, müslüman olan ve Allah yolunda cihad eden bir kimseye, Cennet bahçelerinde, Cenneti Firdevs'te ve Cenneti And'da bir köşk sahibi olmasına kefilim. Kim böyle yaparsa, Hayırdan taleb edeceği bir şey ve şerden de kaçacağı bir şey bırakmamış olur. Bu kimse nerede isterse orada olsun.
Ravi: Hz. Fudale İbni Abid (r.a.)

4. Ben, baas olunduklarında, bütün Peygamberlerin seyyidiyim. (Mahşere) vardıklarında, onların en önde olanıyım. Onlar ye'se düştüklerinde müjde vericileriyim. Secde ettiklerinde onların imamıyım. (Allah huzurunda toplanıldığında) Allah'a en yakın olanıyım. Ben konuşurum. Allah beni tasdik eder. Ben şefaat ederim, şefaatim kabul olunur. Ben isterim, o da verir.
Ravi: Hz. Ümmü Kevzi (r.a.)

5. Ben Peygamberlerin sonuncusuyum. Benim mescidim, bütün Enbiyanın mescidlerinin sonuncusudur. Ve mescidlerin ziyarete en layık olanıdır. Yolculuk için hazırlanmıya en layık mescidler Mescid-i Haram ve Benim mescidimdir. Benim mescidimdeki bir namaz, başka mescidlerde kılınan bin namazdan daha faziletlidir. Ancak Mescid-i Haram müstesna
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

6. Ben, Cennet bahçelerinde, Cennetin üstünde ve Cennetin alt tarafında birer köşke şu kimse için kefilim ki o: Haklı olduğu halde mücadeleyi terkeder, şaka için de olsa, yalanı söylemez ve insanlar için ahlakını güzelleştirir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

7. Ben, kıyamet günü secdeye izin verilecek ilk kimseyim. Sonra başımı kaldırmaya izin verilir. Ben de başımı kaldırırım ve sağımda ve solumda duran ümmetimi tanırım. Denildi ki: "Onları nasıl tanırsınız ya Resulallah?" Buyurdu ki, Abdest azalarının ve alınlarının parlaklığından Ve yine önlerinde nur gibi parlıyan çocuklarından.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

8. Ben Saad'dan daha gayretliyim. (Dini hususlarda daha titizim) Allah teala ise benden de gayretlidir. Özrü kabul etmeyi Allah'dan daha çok seven kimse yoktur. Bunun için (Kulların aczi sebebiyle Peygamberler göndermiştir. Medh edilmeyi de Allah'tan çok seven kimse yoktur. Bunun için Cenneti vaad etmiştir.
Ravi: Hz. Muğire İbni Şube (r.a.)


Sayfa: 153

1. Ben her mü'mine nefsinden daha evlayım. Kim ki bir borç veya zarar bırakırsa Bana aittir. Kim de mal bırakırsa o veresesinindir. Ve Ben velisi olmıyanın velisiyim. Malına vâris olur, borcu varsa öderim. Dayı, velisi olmıyanın velisidir. Malına vâris olur, diyetini öder.
Ravi: Hz. El Mikdam (r.a.)

2. Ben Meryem oğlu İsa (a.s.)'a dünya ve ahirette insanların en yakınıyım. Benimle onun arasında hiç bir Peygamber yoktur. Peygamberler babaları bir, anneleri ayrı ve dinleri bir (kardeşler)dir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Ben insanların soy sopça en şereflisiyim, iftihar yok. Kadr ü kıyamette en kerimiyim, iftihar yok. Ey insanlar! Bize gelene gideriz. Bize ikramda bulunana ikramda bulunuruz. Bizim kölemizi azad edenin kölesini azad ederiz. Bizim ölümüzü teşyi edenin ölülerini teşyi ederiz. Hakkımızı koruyanın hakkını koruruz. Ey insanlar! İnsanlarla soyları derecesine göre oturup kalkın ve dinleri derecesinde de onlarla karışın. Mürüvvetleri nisbetinde onlara misafir olun, insanları aklınızla ikna edin.
Ravi: H.Cabir (r.a.)

4. Ben Muhammed ve Ahmed (s.av)'im. Ben Rahmet Peygamberiyim. Ben cihad Peygamberiyim. Ben artçıyım ve toplayanım (Kıyamette). Ben cihad için gönderildim, ziraat için değil.
Ravi: Hz. Mücahid (r.a.)

5. Ben oruç tutarım ve iftar ederim. Namaz kılarım ve uyurum. Her amelin bir şevkli zamanı ve her şevkin de bir fetrek (durgunluk) zamanı vardır. Kimin fetreti sünnete yönelik olursa doğruyu bulmuştur. Kimin fetreti bunun dışına olursa dalâlete düşmüştür.
Ravi: Hz. Cade İbni Hubeyre (r.a.)

6. Siz bu gün Rabbınızdan gelen açık beyyine (delil) üzerindesiniz. Marufu emir ve Münkerden nehy ve Allah yolunda cihad ediyorsunuz. Sonraları sizin aranızda iki sarhoşluk zuhru edecek. Cehalet sarhoşluğu ve yaşama sevgisi. Bu sebeble haliniz değişecek ve marufu emretmiyecek ve münkerden nehyetmiyecek ve Allah yolunda cihadda bulunmıyacaksınız. İşte o günde Kitap ve Sünnete tutunanlar için elli sıddık ecri vardır. Dediler ki: "Ey Allah'ın Resulü! Bizden mi yoksa onlardan mı?" Buyurdu ki, hayır, bilakis sizden.
Ravi: Hz. Muaz ve Enes (r.a.)


Sayfa: 154

1. Rahman'ın Arşı Sa'd İbni Muaz'ın ölümü sebebiyle titredi.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

2. Müşrikleri hicvet, muhakkak ki Ruhul Kudüs Cebrail (a.s.) seninle beraberdir.-Bunu Hasan (r.a) söylemiştir-
Ravi: Hz. Bera (r.a.)

3. Masiyetlerden (Allah'a isyandan) uzaklaş, Zira bu, hicretin en faziletlisidir. Farzları muhafaza et. Zira bu cihadın en faziletlisidir. Allah'ı da çok zikret, Zira sen Allah'a, O'nun zikrinin çokluğundan, kendisine daha sevimli bir şeyle gelmiş olmazsın.
Ravi: Hz. Ümmü Enes (r.a.)

4. Cehennemden kaçın, Cenneti de olanca gücünüzle isteyin. Zira Cenneti istiyen uyumaz ve Cehennemden kaçan da uyumaz. Muhakkak ki ahiret zorluklarla kuşatılmıştır, dünya ise lezzet ve şehvetlere bürünmüştür. Onun lezzet ve şehvetleri sizi ahiretten alıkoymasın.
Ravi: Hz. Kuleyb İbni Cera (r.a.)

5. Cennet ehli yüz yirmi saftır. Onların sekseni bu ümmettendir. Kırkı da diğer ümmetlerden.
Ravi: Hz. Büreyde (r.a.)

6. Ehli Cehennem, her kaba saba "Kab'a seri" olan kimsedir. "Ya Resulallah, Kab'a seri kimdir?" denildi. Buyurdu ki, ehline karşı kaba, arkadaşına karşı kaba ve aşiretine karşı kaba davranan kimsedir. Ehli Cennet ise, her mütevazi ve zahid olan kimsedir.
Ravi: Hz. Amir el Eş'ari (r.a.)

7. Şam ehli Allah'ın yeryüzündeki kamçısıdır. Kullarından dilediğinden onlar vasıtası ile intikam alır. Onların münafıklarının, mü'minler üzerine galib gelmelerinin imkanları yoktur. Onlar ancak hem, gayz, gam ve hüzün içinde ölürler.
Ravi: Hz. Hüseyin İbni Fatik (r.a.)


Sayfa: 155

1. Dünyada Alah (azze ve celle) ile (onun taatı ile) meşgul olanlar, ahirette de Allah'la meşgul olanlardır. Dünyada kendi nefisleri ile meşgul olanlar, ahirette de kendi nefisleriyle meşgul olanladır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. Ehli Cennet öyle bir kimsedir ki; Allah onun iki kulağını insanların kendisini hayırlı senası ile doldurur. Ve o da onu duyar. Ehli Cehennem ise öyle bir kimsedir ki, Allah onun iki kulağını insanların kendisini şerli olarak zikirleri ile doldurur ve o da bunu duyar.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. Ehli Cennet, kendi isimleri, babalarının ve kabilelerinin isimleri ile bellidir. Kıyamet gününe kadar onların adedlerinde çoğaltılma ve azaltılma olmaz. Ehli Cehennem de yine kendi isimleri, babalarının ve kabilelerinin isimleri ile bellidir. Kıyamet gününe kadar onların adedlerinde de çoğaltılma ve azaltılma olmaz. Bazan saaded ehli şekavet yoluna sapar da onlar için "İşte bunlar (şakilerin) ta kendileridir" denir. Derken saaded onlara yetişir ve onları şekavet yolundan çıkarır. Bazen de şekavet ehli saadet yolunda yürürler de onlar için "Bunlar (sâcidlerin) ta kendileridir" denir. Derken şekavet onları yakalar ve saadet yolundan çkarır. O halde herkes ne için yaratılmışsa, o kendisine kolaşlaştırılır.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Düsr (r.a.)

4. Bid'at ehli, Cehennem ehlinin köpekleridir.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

5. Şam ehli, zevceleri, çocukları, köleleri ve cariyeleri ta Arab yarımadasının sonuna kadar Allah yolunda murabıtlardır. Kim oradaki şehirlerden birine yerleşirse o da murabıttır. Kim de oranın serhadlerinden birinde oturursa o cihaddadır.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

6. Yemenliler ince kalbli, çok yumuşak yürekli, çok emire muti kimselerdir.
Ravi: Hz. Ukbe İbni Amir (r.a.)

7. Cehennem ehlinin en hafif azab görecek olanı, Ebu Talib'dir. (Böyle olduğu halde) kendisine giydirilecek ateşten iki nalın sebebile beyni kaynıyacaktır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

8. Cehennem ehlinin en hafif azab göreni, ayağında beynini kaynatan ateşten iki nalın olan bir adamdır. Cehennem ehlinin bazıları topuğuna kadar ateşe girmiş olarak azab görür. Bazısı ise dizlerine kadar ateşte olarak azab görür. Bazısı da göğsüne kadar ateşte olarak azab görür. Bir kısmı ise tamamen ateşe batmış olarak azab görür.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)


Sayfa: 156

1. Allah Teala Hz. Musa (a.s.)'a: "Ey Musa evinde seninle beraber oturmamı istermisin?" diye vahyetti. O hemen secdeye kapandı. Sonra: "Ey Rabbim, evimde benimle nasıl kalırsın?" dedi. Allah Teala: "Ey Musa, sen bilmezmisin ki, Ben, Beni zikredenin yanında olurum. Ve kulum Beni nerede ve ne zaman ararsa bulur" buyurdu.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

2. Allah Teala Hz. Adem (a.s.)'a vahyedip buyurdu ki: "Ey Adem, başına bir iş gelmeden önce şu beyti haccet." Adem (a.s.): "Ya Rabbi, başıma gelecek iş nedir?" dedi. Buyurdu ki: "Sorduğun o şey ölümdür." Adem (a.s.): "Ölüm nedir?" dedi. Buyurdu ki: "Sen onu tadacaksın.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

3. Allah Teaal Davud (a.s.)'a şöyle vahyetti: "Ey Davud, Dünyanın misali, köpeklerin üzerine toplanıp da sürüdükleri bir leşe benzer. Sen onlar gibi olup, onlarla beraber onu sürüklemeyi arzu eder misin? Ey Davud, güzel yemek, yumuşak elbise ve batıl şöhret, hem insanlar arasında (bu dünyada) ve hem de ahirette elde edilsin, bu asla olmaz."
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

4. Allah Teala İmran oğlu Musa (a.s.)'a şöyle vahyetti: "Ümmeti Muhammed (s.av) içinde öyle kimseler vardır ki; onlar her yüksek yerde veya bir vadide durduklarında "Lâ ilahe İllallah" diye şehadet getirirler. İşte onların mükafatları, Peygamberlerin mükafatları gibidir."
Ravi: Hz Enes (r.a.)

5. Allah teala Davud (a.s.)'a şöyle vahyetti: "Zalimlere söyle, Beni anmasınlar. Çünkü Ben, Beni zikredeni anarım, O zalimleri anmam ise kendilerini Rahmetimden uzaklaştırmam olur."
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

6. Allah Teala Bana şöyle vahyetti: "Ey Peygamberlerin kardeşi! Ey korkutanların kardeşi kavmini korkut. Benim mescidlerimden birine ancak, selim kalblerle, sadık lisanlarla, temiz ellerle, tahir ferçlerle girsinler. Mescidlerime, üzerlerinde kullarımdan birinin hakkı varken girmesinler. Zira o, bu hakkı hak sahibine vermedikçe, namaz kılmaya devam etse bile, Ben onu rahmetimden uzaklaştırırım. Ama, bu bildirilenleri yaparsa, Ben onun işiten kulağı, gören gözü olurum. O, Benim velilerimden, halis kullarımdan olur. Ve o kimse Peygamberlerle, sıddıklarla ve şehidlerle beraber Cennette Benim yakınımda olurlar."
Ravi: Hz Huzeyfe (r.a.)


Sayfa: 157

1. Allah Teala Bana şöyle vahyetti: "Ben Zekeriya oğlu Yahya (a.s.) sebebiyle yetmiş bin kişiyi öldürdüm. Ve Senin kızının oğlu (Hz. Hüseyin r.a) sebebiyle ise yetmiş bin ve yetmiş bin kişiyi öldürürüm."
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

2. Allah Teala Musa (a.s.)'a şöyle vahyetti: "La ilahe İllallah" diye şehadet edenler olmasaydı, Cehennemi Dünya ehline musallat ederdim. Ey Musa! Bana ibadet eden olmasaydı, Bana isyan edenlere göz açıp kapayıncaya kadar bir mühlet vermezdim. Ey Musa! Şurası muhakkak ki, Bana inananan Benim indimde mahlukatın en kerimidir. Ey Musa! Asi olanın sözünün ağırlığı dünyadaki bütün kumların ağırlığına muadildir." Musa (a.s.) ise: "Ya Rabbi, bu asinin kim olduğunu lütfen bildir" dedi. Allah Teala buyurdu ki: "Bir kimsenin anasına-babasına (ben sizi dinlemiyorum) diyenidir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

3. Cebrail (a.s.) Bana kırk eve kadar komşuluk tavsiye etti. On bu taraftan, on bu taraftan, on şu taraftan, on da şu taraftan.
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

4. Sana Allah'dan korkmanı tavsiye ederim. Zira o korku, bütün işlerinin zinetidir. Sana Kur'an okumanı, Allah'ı zikretmeni tavsiye ederim. Zira o, senin semada anılmana sebebdir, yeryüzünde ise senin için nurdur. Sükutunun uzun olmasını tavsiye ederim. Ancak hayır söz müstesna, zira bu sükut, şeytanı senden uzaklaştırır. Ve din işinde sana yardımcı olur. Çok gülmekten de sakın. Çünkü o, kalbi öldürür ve yüzün nurunu giderir. Cihada mülazemet et, Çünkü o, ümmetimin Ruhbanlığıdır. Miskinleri sev ve onlarla düşüp kalk. Kendinden aşağıdakine bak, yukarıdakine bakma. Zira, sana Allah'ın verdiği nimetleri küçümsememen için bu hal daha uygundur. Seninle alakayı kesseler de akrabanı ziyaret et. Acı olsa da Hakkı söyle, Allah yolunda kınayanların kınamasından korkma. Kendi nefsin hakkında bildiğin şeyler, insanlardan seni alıkoysun. Yaptığın şeylerde onlara üstünlük taslama. Şu üç hasletin bulunması, kişiye ayıb olarak yeter. Kendi kusurlarını bilmeden, başkasının kusurlarını görmesi, ayni hal kendisinde de olduğu halde, başkalarında utanılacak hal görmesi ve arkadaşına eziyet etmesi. Ey Ebu Zer! Tedbir gibi akıl, sakınmak gibi verağ, güzel huy gibi şeref yoktur.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

5. Size Allah'dan korkmanızı ve Habeşli bir köle bile üzerinize emir yapılsa onu dinleyip itaat etmenizi tavsiye ederim. Muhakkak ki, sizden biri Benden sonra yaşarsa, çok ihtilaflar görecektir. İşte o zaman Benim sünnetime ve Mehdi ve Raşidîn olan hulefanın sünnetine uyun. Onlara tutunun. Hem de can havliyle, azı dişlerinizle ısırır gibi. İşlerin, muhdes olanlarından sakının. Zira, her ihdas olunan bidattir. Her bid'atte dalalettir. (Her dalalette cehennemdedir.)
Ravi: Hz. İrbad (r.a.)


Sayfa: 158

1. Size ashabım hakkında hayır tavsiye ederim. Sana tabiin ve tebai-tabiin hakkında da hayr tavsiye ederim. Sonra yalan yaygınlaşır. Öyle ki, adam kendinden yemin istenmeden yemin eder. Şahid de istenilmeden şahidlik yapar. Dikkat edin, bir erkek, yabancı bir kadınla asla yalnız kalmasın. Yoksa üçüncüleri şeytan olur. Size cemaate devamı tavsiye ederim. Aman tefrikaya düşmeyin. Zira şeytan, tek insanla beraberdir. Halbuki o iki kişiye daha uzak olur. Cennetin ortasını istiyen cemaate yapışsın. İyiliği, kendisini sevdiren, kötülüğü ise üzen kimse gerçek mümindir.
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

2. Nezrini ifa et, ancak Allah'a masiyet hususunda nezir ifa edilmez. Ve Adem oğlunun malik olmadığı şeye nezretmesine de itibar olunmaz.
Ravi: Hz. Sabit İbni Dahhak (r.a.)

3. Cehennem kızarıncaya kadar bin yıl yakıldı. Sonra beyazlaşıncaya kadar yine bin yıl yakıldı. Sonrada kararıncaya kadar bin yıl daha yakıldı. Şimdi o, zifiri karanlık gece gibi, kapkaranlıktır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Bir koyunla da olsa düğün yemeği ver.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

5. Dininizden ilk kaybedeceğiniz şey emanet, sonra da namazdır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

6. Kulun, kıyamet gününde ilk hesaba çekileceği şey namazdır. Eğer onu tamamlamışsa onun için "Tam" diye yazılır. Eğer tamamlamamışsa, Aziz ve Celil olan Allah Meleklerine şöyle buyurur: "Bakın bakalım, kulumun farzlarını tamamlayacağınız nafile ibadetinden bir şey bulacak mısınız?" Sonra Zekat da böyledir. Sonra diğer ameller de bu şekilde ele alınır.
Ravi: Hz. Temim ed-Derda (r.a.)

7. (Namaz için) vaktin evveli Allah'ın rızası, vaktin ortası Allah'ın rahmeti ve vaktin sonu ise Allah'ın affıdır.
Ravi: Hz. İbrahim İbni Abdilmelik (r.a.)


Sayfa: 159

1. Kıyamet gününde şefaat edecek olanların ilki, Peygamberlerdir. Sonra alimler, sonra da şehidlerdir.
Ravi: Hz. Osman (r.a.)

2. Kıyamet gününde Cennete ilk davet edilecek olanlar, çok hamd edenlerdir ki, onlar genişlikte de darlıkta da Allah'a hamd ederler.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. Resullerin ilki Adem (a.s.) ve onların sonuncusu Muhammed (s.a.v) dir. İsrail oğullarının Peygamberlerinin ilki Musa (a.s.) ve onların sonuncusu İsa (a.s.) dır. Kalemle yazanların ilki ise İdris (a.s.)'dır.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

4. İlk kucaklaşan İbrahim (a.s.)'dır. Daha önceleri secde etmek vardı. Bu şuna, şu şuna secde ederdi. İslam musafaha ile geldi.
Ravi: Hz. Tamim ed Dâri (r.a.)

5. Kına ve keten ile ilk boyanan ibrahim Halilürrahman (a.s.) dır, Siyahla ilk boyanan da Firavundur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

6. Yer yüzünden ilk kaldırılacak rahmet, taundur. Arzdan ilk kaldırılacak nimet ise baldır.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

7. Peygamberlerin ilki Adem (a.s.), sonra Nuh (a.s.)'dır. İkisi arasında on baba vardır. Namaz, dikilmiş şeylerin en hayırlısıdır. (Namaz, dinin direğidir.) Kim dilerse onu çoğalsın. Sadakanın sevabı kat kat verilir. Oruç ise kalkandır. Allah buyurdu ki: "Oruç, Benim içindir. Onu Bizzat Ben mükafatlandırırım." Nefsim elinde olana yemin ederim ki, oruçlunun ağız kokusu Allah indinde misk kokusundan daha güzeldir. Sadakanın en faziletlisi; azlıkta, gayretle ve fakire de gizlice verilenidir. Köle azad etmenin en faziletlisi de bedelce en yüksek olandır.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

8. Kulun kıyamet gününde ilk sorulacağı şey, namazına bakılmasıdır. Eğer namazı salih ise o muhakkak felah bulur. Eğer namazı bozuksa hüsranda kalır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Ümmetimden deniz gazasına çıkan ilk asker (cenneti ve mağfireti) hak etmiştir. Ümmetimden Kayser'in şehrine (Kostantaniyye) gazaya giden ilk asker ise mağfiret olunmuştur.
Ravi: Hz. Ümmü Haram (r.a.)

10. Allah Teala'ya ilk nazar edecek göz, Benim gözümdür. (Cennette)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

11. Allah'ın yer yüzündeki Sultanını zelil etmek için koşan ilk fırkayı, kıyametten önce Allah zelil edecektir.
Ravi: Hz Huzeyfe (r.a.)

12. Kulun ilk hesab verecek olduğu şey, abdestidir. Eğer abdesti güzel olursa, tıpkı abdesti gibi namaz hesabına sıra gelir. Eğer namaz da güzel olursa, tıpkı namazı gibi diğer amellerinin hesabına sıra gelir.
Ravi: Hz. Ebû Âliye (r.a.)


Sayfa: 160

1. Cennete girecek ilk üç kişi şunlardır: Biri şehid birisi çoluk çocuk sahibi ve fakir olduğu halde iffetini muhafaza edip dilencilik ve yüzsüzlüğe düşmeyen adam, diğeri de Rabbına ibadeti güzel yapıp efendisinin hakkını da eda eden köledir. Cehenneme girecek ilk üç kişi ise; Halka musallat olan emir, Allah'ın hakkını eda etmiyen zengin ve mağrur fakirdir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. Kitab-ı evvelde (Levhi mahfuzda) Allah Teala'nın yazdığı ilk söz şudur: "Muhakkak ki Ben Allahım. Benden başka ilah yoktur. Rahmetim, gazabımı geçmiştir. Kim ki, Allah'tan başka ilah olmadığına ve Muhammed'in (s.a.v) O'nun kulu ve Resulü olduğuna şehaded ederse, ona Cennet vardır."
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. Allah teala'nın Levhi Mahfuzda yazdığı ilk şey şudur: "Bismillahirrahmanirrahim, Kazama teslim olan ve hükmüme razı olan ve belama da sabredeni kıyamet gününde sıddıklarla beraber baas ederim."
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Adem oğlundan amelleri hakkında ilk konuşturulacak, azalarıdır. Onlar şöyle derler: "İzzetin hakkı için, bana göre bunun büyük helak edici şeyleri var." Allah da şöyle buyurur: "Ben onları senden daha iyi biliyorum. Sen haydi git, git. Ben seni affettim."
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

5. Ateşe gireceklerin ilki, saltanatı sırasında adalet yapmıyan zalim sultandır. Kibri onu azdırmış, kudreti de zulmettirmiştir.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

6. Bu ümmetten, Rabbin huzurunda ilk davalaşacak olan Ali (r.a) ve Muaviye (r.a)'dır. Cennete ilk girecek olan da Ebubekir (r.a) ve Ömer (r.a)'dır.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

7. Mümin ilk önce, rahmet, reyhan ve naîm cennetiyle müjdelenir. Mümine ilk tebşirat da şöyle olur: "Ey Allah'ın dostu, O'nun rızası ve Cennetle müjde sana. Sen hayırlı bir gelişle geldin. Allah seni teşyi edeni affetti. Senin için istiğfar edene icabet etti. Ve senin lehine şehadet edeni de kabul etti. (Ölen bir mümin için)
Ravi: Hz. Selman (r.a.)

8. Hesaba ilk çağrılacak olanlar, altmış veya yetmiş yaşlarındakilerdir.
Ravi: Hz. Âişe (r.a.)

9. Kıyametin ilk alametleri: Deccal, İsa (a.s.)'ın inmesi, Aden toprağından bir ateşin çıkıp halkı mahşere (Şam'a) sürmesi, öyle ki onlar kaylule (öğle uykusu) yaptığı zaman o ateş bekler. (Onlar yürüyünce o da yürür). Ve bir de Duhan, Dabbe ve Ye'cüc ve Me'cücün zuhurudur. Denildi ki : "Ya Resulallah, Ye'cüc ve Me'cuc nedir?" Buyurduki: Yec'cüc ve Me'cuc bir takım ümmetlerdik ki, her biri dörtyüz binliktir. Onlardan her bir kişi etrafında, kendi sulbünden gelme bin tane göz görmedikçe ölmez. Bunlar Adem evladıdır. Ve dünyanın harab olmasına çalışırlar. Geldiklerinde Fırat ve Dicle'den içerler. Taberiye gölünü kuruturlar. Beyt'i Makdise vardıklarında ise şöyle derler: "Dünya halkını tamamen öldürdük. Şimdi de göktekilerini öldürelim." Ve oklarını göğe doğru atarlar da, o oklar kana bulaşmış alarak geri dönerler. Bunun üzerine: "Semadakileri de öldürdük" derler. O sırada İsa (a.s) ve müslümanlar Turi-Sina dağında bulunurlar. Allah, İsa (a.s)'a şöyle vahyeder: "Kullarımı Turdağı ve Eyle etrafında muhafaza et." Sonra İsa (a.s) ellerini semaya kaldırıp dua eder. Müminler de "amin" derler. Bunun üzerine Allah Ye'cüc ve Me'cücün üzerlerine "hegaf" denen ve insanların burnundan giren kurtçukları gönderir. Bu kurtçuklar onları Şam'dan Şark'a kadar sarar ve böylece Ye'cüc ile Mec'ücün hepsi ölürler. Öyleki, onların cifelerinden arz kokar. O zaman Allah, göğe emreder. Ve gökten kırbadan boşanırcasına yağmur yağar, onların cife ve kokularından arzı yıkar. İşte ondan sonra güneşin garbten doğma vakti gelir.
Ravi: Hz. Huzeyfetil Yemani (r.a.)


Sayfa: 161

1. Cennete ilk önce girecek olan dosdoğru tacirdir.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

2. İnsanlardan ilk önce helak olacak olan, Faris'tir. Sonra onların arkasından Arab gelir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Kuldan Allah'ın ilk çekip aldığı şey, "Haya"dır. O zaman O gadab eder ve kul gadaba uğramış duruma gelir. Sonra kendisinden "Emaneti" alır. O zaman o kimse "hain ve hor" olur. Sonra ondan "Rahmeti" alır. O zaman da o kimse katı kalbli ve kaba olur. İşte o zaman onun boynundan islam bağını çözer. Artık o kimse, lanete uğramış ve lanetlenmiş şeytan olur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Allah'ın, halkı arasında velileri, açlık ve susuzluk ehli olanlardır. Kim onlara eza ederse, Allah o kimseden intikamını alır. Perdesini parçalar ve ona Cennetinde yaşamayı haram eder.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Abbas (r.anhüma)

5. Allah'ın velileri öyle kimselerdir ki, görüldüklerinde Allah hatırlanır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)


Sayfa: 162

1. İçinizden benim dostlarım, müttekilerdir. İşte siz onlardan olduysanız ne ala. Aksi halde basiretli olun, basiretli olun. İnsanlar hayırlı amellerle gelirken, siz kötü yükler ile gelirseniz sizden yüz çevrilir. Muhakkak ki Kureyş emanet ehlidir. Kim onlara tecavüz ederse, Allah da onları yüzüstü düşürür.
Ravi: Hz. İsmail İbni Ubeyd (r.a.)

2. Kur'anın en faziletli suresini sana bildireyim mi? O, "Elhamdülillahi Rabbil alemin" dir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

3. Ey Cabir oğlu Abdullah! sana Kur'an'da hayrı en ziyade olan sureyi bildireyim mi? O Elhamdülillahi Rabbil alemin" dir.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Cabir (r.anhüma)

4. (Ey kadın) sana, bundan daha kolay ve faziletli olanını haber vereyim mi? "Subhanellahi adede ma halaka fissema ve subhanellali adede ma halaka fil ardı ve subhanellahi adede ma halaka beyne zalik ve subhanellahi adede ma hüve halik, vallahu ekber misle zalik, velhamdülillah misle zalik, vela ilahe illallah misle zalik, vela havle vela kuvvete illa billih misle zalik" de. (Ravi, peygamberimizle birlikte bir kadına uğramıştı. Kadının yanında çekirdek veya çakıl taşları olup, onlarla tesbih çekiyordu. Bu hadis varid oldu.)
Ravi: Hz. Sa'd İbni Ebi Vakkas (r.a.)

5. Ey Ebud Derda! Cehennem ehlinin kimler olduğunu sana bildireyim mi? Her böbürlenen, kaba, büyüklük taslıyan, mal toplıyan, iyiliğe mani olan kimsedir. Cennet ehlinin kimler olduğunu da sana bildireyim mi? Her fakir kimse ki, Allah'a yemin etse, Allah onu doğru çıkarır. (İbra eder)
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

6. Sığınanların kendisi ile sığındıklarının en efdalini sana haber vereyim mi? "Kul euzu bi Rabbil felak ve kul euzu bi Rabbinnas" dır.
Ravi: Hz. Ukbe İbni Amir (r.a.)

7. İkinizin benden istediğinizin daha hayırlısını size haber vereyim mi? Onlar Cibril (a.s)'ın Bana öğrettiği kelimelerdir. Siz, her namazın arkasında on kere "Tesbih" edersiniz. On kere "Tahmid" edersiniz ve on kere de "Tekbir" edersiniz. Yatağınıza yattığınızda da otuz üç "Tesbih" edin, otuz üç "Tahmid" edin. Ve otuz dört "Tekbir" getirin.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

8. Sizin ikinizin melekler arasındaki benzeriniz ile, Peygamberler arasındaki benzerinizi size haber vereyim mi? Ey Ebubekir! Senin melekler arasındaki benzerin Mikail (a.s) misali gibidir. Ki o rahmetle iner. Senin Peygamberler arasındaki benzerin, İbrahim (a.s) misali gibidir. Kavmi onu yalanladığı ve ona yaptıklarını yaptıkları zaman, o buyurdu ki: "Kim bana tabi olursa o Bendendir. Kim ki bana isyan etti ise (Ey Allahım) Sen gafurur rahimsin." Ey Ömer! Senin melekler arasındaki benzeri ise Cibril (a.s.) misali gibidir ki, O, Allah'ın düşmanlarına şiddet, nikmet ve azaba iner. Peygamberler arasındaki benzerin ise Nuh (a.s) misali gibidir. Ki o, "Ey Rabbim, yer yüzünde hiç bir kafir bırakma" dedi.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)


Sayfa: 163

1. Sizin en hayırlınızı, şerlinizden ayırd ederek haber vereyim mi? Sizin en hayırlınız, kendisinin hayrı umulan ve şerri olmayacağından emin olunan kimsedir. Sizin en şerli olanınız ise, kendisinden iyilik beklenilmiyen ve şerrinden emin olunmıyan kimsedir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. Sizin umeranızın en hayırlıları ve en şerlilerini size haber vereyim mi? Onların en hayırlıları öyle kimselerdir ki, siz onları seversiniz, onlarda sizi severler. Siz onlar için dua edersiniz, onlar da sizin için dua ederler. Emirlerinizin en şerlilerine gelince: Onlar öyle kimselerdir ki; siz onlara buğz edersiniz onlarda size buğz eder ve siz onlara lanet edersiniz, onlar da size lanet ederler.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

3. İnsanların hayırlıları ile şerlilerini size haber vereyim mi? İnsanların hayırlıları öyle kimselerdir ki; ölüm, atının sırtında, yahud devesinin üzerinde veyahutta ayaklarının üzerinde iken, ona gelinceye kadar Allah yolunda çalışır. İnsanların şerlisi ise; o kimsedir ki, hakikaten facir ve çok cüretkardır. Allah'ın kitabını okur da, onun buyruklarından hiç birine uymaz.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

4. "Müstear teke" nedir, onu size haber vereyim mi? O, hülle yapan bir kimsedir ki, Allah ona ve kendi lehine hülle yaptırana lanet etmiştir. (Üç talaktan sonra yalandan evlenme hali)
Ravi: Hz. Ukbe İbni Amir (r.a.)

5. Size en cömerd olanı haber vereyim mi? En cömerd Allah'dır. En cömerd Allah'dır. Ben ise Adem oğlunun en cömerdiyim. Onların Benden sonra en sonra en cömerdi ise şu kimselerdik ki: İlim öğrendi ve ilmini yaydı. İşte bu kimse kıyamet gününde tek başına bir ümmet olarak baas olunur. Bir de şu kimsedir ki; Allah yolunda ölünceye kadar nefsini cömerdce harcadı.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

6. Bana göre, sizin için deccaldan daha ziyade korktuğum şeyi haber vereyim mi? O, gizli şirktir ki, kişinin kalkıp, adamın makamına gösteriş için amel etmesidir.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)


Sayfa: 164

1. Size en hayırlılarınızı haber vereyim mi? Sizin en hayırlınız, ahidlerini tam olarak yerine getirenler ve nefislerini temizleyenlerdir. Aziz ve Celil olan Allah, hiç şüphesiz gizli takva sahibi olanları sever.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

2. Azameti gökle yer arasını dolduran ve yetmiş bin meleğin tazim ve teşyi ettiği bir sureyi size haber vereyim mi? O "El Kehf" suresidir. Her kim Cuma günü onu okursa, Allah Teala bu sebeble o kimsenin diğer cumaya kadar ki ondan sonra da üç gün ilavesi içindeki günahlarını mağfiret eder. Ayrıca kendisine semaya kadar erişen bir nur verilir. Ve deccal fitnesinden korunmuş olur. Her kim yatacağı zaman bu surenin sonundan beş ayet okursa, korunur ve gecenin istediği vaktinde de uyandırılır.
Ravi: Hz. İsmail İbni Rafi (r.a.)

3. Size bir şeyi haber vereyim mi? Sizden bir adama, dünyada bir sıkıntı veya musibet geldiğinde şu şekilde dua ederse, o kimseden musibet kaldırılır. O Zünnun'un (Yunus a.s) duasıdır: "La ilahe illa ente Subhaneke inni küntü minezzalimin."
Ravi: Hz. İbrahim İbni Muhammed İbni Saad (r.a.)

4. Size, şerlilerinizden ayrılan hayırlarınızı haber vereyim mi? Onlar, amelleri en güzel olmak üzere ömürleri en uzun olanlarınızdır.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

5. Şahidlerin en hayırlısını size haber vereyim mi? O, kendisine sorulmadan önce gelip, şehadetini yapan kimsedir.
Ravi: Hz. Zeyd İbni Halid (r.a.)

6. Size, münafığın namazını haber vereyim mi? Onun ikindi namazını, güneş sığırın karnındaki yağ gibi sararıncaya kadar geciktirmesidir.
Ravi: Hz. Rafi İbni Hadic (r.a.)

7. Size, amellerinizin en hayırlısını, en temizini, derecelerinizi en fazla yükseltenini, altın ve gümüş infak etmekten daha hayırlı olanını ve düşmanla karşılaşıp sizin onların, onların da sizin boyunlarınızı vurmasından daha hayırlı olanını haber vereyim mi? ALLAH'I ÇOK ZİKREDİNİZ.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

8. Bu ümmetin en şerlilerini size haber vereyim mi? Onlar, bağırarak konuşanlar, belağatla konuşmaya zorlananlar ve çok lafcılardır. Bu ümmetin hayırlılarını da size haber vereyim mi? Onlar ahlakça en güzel olanlardır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. Size hayırlılarınızı haber vereyim mi? O, öyle bir kimsedir ki; omuzu yumuşak, ahlakı güzel ve gücü yettiğince ailesine ikram edicidir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)


Sayfa: 165

1. Kıyamet gününde, amel yönünden arz ehlinin en efdalini size haber vereyim mi? O öyle bir adamdır ki; her gün yüz defa ihlasla "La ilahe illallahi Vahdehu la şerike leh" der. Ancak, bundan fazlasını söyliyen müstesna.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

2. Size namazdan ve sadakadan daha hayırlı bir şeyi haber vereyim mi? O, iki kişinin arasını ıslah etmektir. Size "Kin"den de sakınmanızı tavsiye ederim. Zira o muhakkak ki helak edicidir.
Ravi: Hz. Ebud derda (r.a.)

3. Size, mü'min kimdir, haber vereyim mi? O öyle bir kimsedir ki, insanlar malları ve canları hususunda kendisinden emin olurlar. Müslim ise, müslümanların, onun dilinden ve ehlinden salim olduğu kimsedir. Mücahid de, Allah'a itaat hususunda nefsi ile cihad edendir. Muhacire gelince, hata ve günahlardan kaçan kimsedir.
Ravi: Hz. Fudale İbni Ubeyd (r.a.)

4. Size, dünya ve ahiret ehlinin en hayırlısını ve dünyadaki amellerin en iyisini haber vereyim mi? O öyle bir kimsedir ki, kendisi ile alakasını kesenle ilgilenir, kendisini mahrum edene verir ve kendisine zulmedeni de affeder.
Ravi: Nukebadan bir ashab (r.a.)

5. Size, şu ümmetten kazanç talebinde en sür'atli ve ganimette payı büyük olan kimseyi haber vereyim mi? O öyle bir kimsedir ki, evinde abdest alır ve abdestini de güzelce alır. Sonra mescide gider, orada sabah namazını kılar, sonra duha (veya işrak) namazına kadar orada kalır. İşte bu, kazanç talebinde en süratli ve ganimetten de en büyük paya nail olan kimsedir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Size, Allah'ın onunla insanın derecelerini yükselttiği ve hatalarını sildiği bir şeyi haber vereyim mi? O, meşakkatlere rağmen abdesti tam olarak almak, mescidlere adımları çoğaltmak ve namazı beklemektir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. Allah'ın, seni zarardan koruyub menfaatlendireceği bir şeyi haber vereyim mi? Muhakkak ki çeşitli faiz vardır. Ondan bir çeşidi bile yetmiş günaha bedeldir ki; bunun en küçüğü kişinin annesi ile yatması kadar kötü bir iştir. Faizin en ağır olanı ise, kişinin haksız yere, müslüman kardeşinin ırzı hakkında söz etmesi gibidir.
Ravi: Hz. Vehb İbni Eşref (r.a.)

8. Allah'ın kulları arasında en şerli olanını size haber vereyim mi? O, katı kalbli ve kibirli bir kimsedir. Allah'ın kulları içinde en hayırlı olanını da size haber vereyim mi? O, zaif, kendisine değer verilmeyen, elbisesi de eski olan bir kimsedir ki; O, Allah üzerine bir şeye yemin etse, Allah onu yalancı çıkarmaz.
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)


Sayfa: 166

1. Şahidlerin en hayırlı olanını size haber vereyim mi? O, öyle bir kimsedir ki, kendisinden istenilmeden gelip şahidliğini yapar.
Ravi: Hz. Zeyd İbni Halid (r.a.)

2. Ey Ebubekir'in kızı: Duanın en cami olanını sana delalet edeyim mi? De ki: "Allahümme inni es'elüke minel hayri küllihi, acilihi ve ecilihi, ma alimtü minhü ve malem a'lem. Allahümme inni es'elüke-l Cennete ve ma karrebe ileyha min kavlin ve amelin. Allahümme inni es'elüke mimma seeleke Resulüke ve euzubike mimma istiaze bike minhü Resulüke, Allahümme ma kadavte li fec'al akibetehu rüşden."
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. Sana, arşın altından, Cennet hazinelerinden bir söze delalet edeyim mi? Şöyle dersin: "La havle vela kuvvete illa billah" (Allah'dan başka ne men edecek ve ne de yapacak bir kuvvet vardır) O zaman Allah buyurur ki; "Kulum teslim ve selamet buldu."
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Bu işin esası hakkında sana yol göstereyim mi ki, o sayede dünya ve ahiret hayırlarına erişirsin. Zikir ehliyle düşüp kalkmanı sana tavsiye ederim. Ve yalnız ve boş kaldığın zamanda da gücün yettiğince lisanını Allah'ı zikirle meşgul et. Allah için sev ve Allah için buğz et. Ey Ebu Rezin! Biliyormusun ki insan bir mümin kardeşini ziyaret kasdiyle evinden çıktığı zaman onu yetmiş melek teşyi eder ve hepsi de onun için şöyle dua ederler: "Ey Rabbimiz bu kişi senin için ziyarette bulunuyor. Sen de rahmetini ona eriştir." İşte sende gücün yeterse bu işi yap.
Ravi: Hz. Ebû Rezin (r.a.)

5. Sizin ikinize istediğinizden daha hayırlısını delalet edeyim mi? Yatağınıza girdiğinizde otuz dört defa "Allahuekber", otuz üç defa "Elhamdüllilah", otuz üç defa "Subhanellah" deyin. İşte böyle yapmanız sizin için bir hizmetçiden daha hayırlıdır.(Hz. Ali ve Hz. Fatıma (r.anhuma) nın Peygamberimizden bir hizmetçi istemeleri üzerine bu hadis varid oldu.)
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

6. Size, derdinizi ve devanızı bildireyim mi? Haberiniz de olsun ki, sizin derdiniz günahlardır. Devanız ise istiğfardır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. Bu ümmetin en hayırlılarını size bildireyim mi? Onlar öyle kimselerdir ki, insanlar onlar gördüğünde Allah'ı hatırlarlar ve kendilerinin yanında Allah zikderilirse, onun zikrine yardımcı olurlar.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

8. Benim, ashabımın ve Benden önceki Peygamberlerin haleflerini size bildireyim mi? onlar, Benden ve ashabımdan, Allah yolunda ve Allah için, Kur'anı ve Hadisleri hıfzedenlerdir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)


Sayfa: 167

1. Cebrail (a.s)'ın, şifa için, Bana okuduğu bir duayı Ben de sana okuyayım mı? Şöyle dersin: "Bismillahi urkîke Vallahü yeşfike min külli dâin ye'tike min şerrin neffâsâti fil ukadi ve min şerri hâsidin ize hased." Bunu üç defa okursun. (Allah'ın adıyla şifa bulman için sana okuyorum. Düğümlere üfürenlerin şerrinden, hasedini ortaya koyduğunda hasedcinin şerrinden, sana gelen her derdden ancak Allah sana şifa verir.)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. Cebrail (a.s)'ın Bana öğrettiklerinen bir şeyi sana öğreteyim mi? "Allahümmağfirli hataî ve amdî ve hezlî ve ciddî. Ve lâ tahrimnî berekete ma ağteytenî ve lâ tüftinnî fî mâ haramtenî." (Allahım, benim hata ile veya bilerek, şaka veya ciddi olarak yaptığım günahlarını bağışla, Bana ikram ettiğinin bereketinden beni mahrum etme. Bana vermediğin şeyde de beni fitneye düşürme.)
Ravi: Hz. Ubey İbni Kaab (r.a.)

3. Sana bazı kelimeler öğreteyim mi ki, bir kimseye Allah hayır murad ederse onları ona öğretir. Sonra da ebedi olarak unutturmaz. De ki. "Allahümme innî daîfun fe kavvi fî rıdâke da'fî ve huz ilelhayri binasiyetî vec'alil islâme münteha rıdaye. Allahümme innî daîfün fekavvinî ve innî zelîlün feizzenî ve innî fakîrün ferzuknî." (Allah'ım, hiç şüphe yok ki ben zaifim. Benim zafımı rızan hususunda güçlendir. Benim alnımdan tut, hayra ulaştır. İslamı hoşnutluğunun sonu kıl. Allah'ım, ben çok zaifim. Beni güçlendir. Ben zelilim, bana izzet ver. Şüphesiz ben fakirim. Bana rızık ihsan eyle.)
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

4. Sana bir dua öğreteyim mi ki, öyle dua ettiğinde üzerine dağ gibi borcun da olsa, Allah sana onu ödettirir. Ey Muaz! De ki: "Allahümme mâlikel mülki tü'til mülke men teşâ-ü ve tenzi'ul mülke minmen teşâü ve tu'izzu men teşâü ve tüzillü men teşâ-ü biyedikel hayr. İnneke ala külli şey'in kadir. Rahmâned dünya vel ahireti. Tü'tihâ menteşâ-ü ve temne'uhâ menteşâ-ü, irhamnî rahmeten tağninî bihâ an rahmetin min sivâk." (Ey mülkün sahibi olan Allahım. Sen mülkü dilediğine verirsin. Sen mülkü dilediğinin elinden çeker alırsın. Sen dilediğini aziz edersin. Dilediğini ise zelil edersin. Hayır yalnız senin elindedir. Şüphesiz Sen her şeye kadirsin. Dünya ve ahiretin Rahmanı olan Allahım! Sen onları dilediğine verirsin, dilediğinden men edersin. Bana öyle bir rahmet ihsan eyle ki, o Rahmetin, beni Senden başkasının merhametinden müstağni kılsın)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

5. Allah'ın, sana menfaat vereceği bazı hasletleri öğreteyim mi? Sana ilmi tavsiye ederim. Zira ilim, mü'minin dostudur. Hilm ise veziridir. Akıl delilidir, amel onun kayyımıdır. Rıfk babasıdır, mülayimlik kardeşidir, sabır ise askerlerinin kumandanıdır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

6. Sana bazı kelimeler öğreteyim mi ki, senden zararı ve hastalığı gidersin. Şöyle de: "Tevekkeltü alelhayyillezî Lâ yemûtu, velhamdülillahillezî lem yettehız veleden, velem yeküllehû şerikün fil mülki velem yeküllehu veliyyün minez-zülli ve kebbirhu tekbîrâ." (Ölümsüz ve daimi hayat ile diri olan Allah'a tevekkül ettim. Hamd O Allah'a mahsusdur ki, veled edinmedi ve mülkünde O'na şerik olmadı. O'nun yardımcıya da ihtiyacı yoktur. O'na tazimle tekbir et.)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. Sana bir dua öğreteyim mi ki, her sabah namazını kıldığında onu üç defa okursan Allah azze ve Celle barası, cüzzamı, felci ve dünyada körlüğü senden uzak tutar. De ki: Allahümmehdinî min indik, ve efid aleyye min fadlik ve esbiğ aleyye min rahmetik ve enzil aleyye min berekâtik." (Allahım, kendi katından bana hidayet ver. Fazlı keremini üzerime akıt. Rahmetinden bana ihsan et. Ve bereketinden üzerime indir.)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)


Sayfa: 168

1. Cebrail (a.s)'ın bana öğrettiği bir şeyi sana öğreteyim mi? Senin, cimri ve muhteris bir kimseye veya zalim bir sultana veya kötülüğünden korktuğun bir alacaklıya, bir ihtiyacın olduğu zaman şöyle de: "Allahümme entel azizül kebir ve ene abdükez zaîfüz zelil. La havle vela kuvvete illa bike, Allahümme sahhirli fulanen kema sahharte firavne li Musa ve leyyinlî kalbehû kema leyyentel hadide li Davude. Feinnehu la yentiku illa biiznike ve nasiyetehu fi kabzatike ve kalbuhu fi yedike celle senâü vechike Ya Erhamerrahimin." (Allahım, sen galib ve her şeyden yücesin. Ben ise zaif ve hakir bir kulunum. Her türlü güç ve kuvvet ancak Sendendir. Allahım, firavunu Musa (a.s)'ın emrine ram ettiğin gibi filan kimseyi de bana ram eyle. Davud (a.s) a demiri nasıl yumuşattı isen, onun kalbini de benim için yumuşak et. Zira o, ancak senin izninle konuşabilir. Onun alnı Senin kudret elindedir. Ve kalbi de Senin elindedir. Senin zatının azameti ne yücedir. Ey merhametlilerin en merhametlisi olan Allahım)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

2. İnsanların en şerlisini sana haber vereyim mi? O, yalnız başına yiyen, ikram etmiyen, yalnız başına yolculuk yapan, kölesini döven kimsedir. Bundan daha şerli olanı sana bildireyim mi? O, insanlara buğz eden ve insanların da kendisine buğz ettiği kimsedir. Bundan da şerlisini sana bildireyim mi? O, şerrinden korkulan ve hayrı ümid edilmiyen kimsedir. Bundan da daha şerlisini sana bildireyim mi? O, dünya karşılığında ahiretini başkasına satan kimsedir. Bundan da daha şerlisini sana haber vereyim mi? O, din ile dünyayı yiyen kimsedir.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

3. Seni hoşnud etmiyeyim mi ey Ali? Sen Benim kardeşim ve vezirimsin. Borcumu öder, verdiğim sözü yerine getirir, zimmetimi ibra edersin. Her kim, Ben hayatta iken, seni severse; o, üzerine düşeni yapmış oldu. Her kim Benden sonar senin hayatında seni severse, Allah o kimseyi emniyet ve imanla sona erdirsin. Her kim Benden sonra ve seni görmeden seni severse, Allah, o kimseyi de emniyet ve imanla sona erdirsin. Ve onu korku gününde emin kılsın. Kim ki Ya Ali, sana buğz ederek ölürse, o cahiliyet ölümü üzere ölmüş olur. Ve Allah onu İslamdaki amelle hesaba tabi tutar. (Ona mağfiret etmez, hesaba çeker.)
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

4. Meleklerin kendisinden haya ettiği bir kimseden Ben de haya etmiyeyim mi? (Hz. Osman r.a kastediliyor)
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

5. Haberiniz olsun ki ateş, muhakkak ki sefihler için yaratılmıştır. Ve onlar da kadınlardır. Ancak kocasına itaat eden müstesna.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

6. Muhakkak ki dünya tatlı ve yeşildir. Amma dünyaya dalmış nice insan vardır ki, kıyamet gününde onun için ateşten başkası yoktur.
Ravi: Hz. Hamne binti Cahş (r.anha

7. Haberiniz olsun ki, muhakkak Allah Benim Velimdir. Ben de her mü'minin velisiyim. Ben kimin velisi isem, Ali r.a da onun velisidir.
Ravi: Hz. Zeyd İbni Erkam (r.a.)

8. Haberiniz olsun ki, Ben, sizin için hayatım müddetince, sıdk makamındayım. Ben vefat ettikten sonra kabrimde, Surda birinci üfürmeye kadar "Ya Rabbi ümmetim ümmetim" diye nida eder dururum. Sonra benim kabul edilmiş olan duam, sura ikinci defa üfürülünceye kadar devam eder durur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)


Sayfa: 169

1. Haberiniz olsun ki dünya hazır bir meta olup, ondan iyi de, kötü de yer. Yine biliniz ki hesap günü gelecektir ve haktır. Orada her şeye kadir olan bir melik hükmedecektir. Biliniz ki, hayrın hepsi, bütün kısımlarıyla Cennettedir. Yine biliniz ki, şer de bütün parçalarıyla ateştedir. Gene haberiniz olsun ki, amellerinizi Allah'tan sakınır halde işleyin. Ve biliniz ki, sizler muhakkak surette amellerinizle karşılaşacaksınız. Her kim zerre miktarı hayır işlerse onu görecek ve her kim de zerre miktarı şer işlerse onu görecektir.
Ravi: Hz. Amr (r.a.)

2. Agah olunuz ki; insana dünyada yakın ve afiyetten daha hayırlı birşey verilmemiştir. Öyle ise Allah'dan o ikisini isteyin.
Ravi: Hz. Hasan (r.a.)

3. Agah olunuz ki; sarhoşluk veren her şey haramdır. Her uyuşturucu haramdır. Çoğu sarhoşluk veren şeyin azı da haramdır. Kalbi perdeleyen şey de haramdır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Haberiniz olsun ki, İslamın direği şiddetlere maruz kalacaktır. Denildi ki; "Öyle ise ya Resulallah biz ne yapalım?" Buyurdu ki; Hadislerimi Kitaba arzedin. Ona uygun olan Bendendir. Ve Ben onu söylemişimdir.
Ravi: Hz. Sevban (r.a.)

5. Neden dolayı güldüğümü sormayacak mısınız? Allahın, müslüman kulu hakkındaki kazası hoşuma gitti. Doğrusu Allah, müslüman kulu için her ne hüküm buyursa hayırdır. Allah'ın kazası, herkes için hayır değildir. Sadece müslim kul müstesna.
Ravi: Hz. Suheybe (r.a.)

6. Beni dinlemez misiniz? Rabbinize ibadet ediniz, beş vaktinizi kılınız. Ramazan ayını tutunuz. Mallarınızın zekatını eda ediniz. Emir sahiblerinize itaat ediniz. Böylece Rabbınızın Cennetine girersiniz.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

7. Meleklerin, Rabları huzurunda saf tuttukları gibi siz de saf tutmaz mısınız? Onlar birinci saffı tamamlarlar ve sıkı ve sağlam dururlar.
Ravi: Hz Cabir İbni Semure (r.a.)

8. Agah olunuz ki, Allah'ın ve meleklerin ve insanların hepsinin laneti şu kimselerin üzerine olsun ki, Beni hakkımdan bir şeyi nakzeder, Benim yakınlarımdan yüz çevirir, Benim velayetimi hafife alır, hayvanını kıbleden gayriye doğru keser, çocuğunu kabullenmez, efendisinden uzaklaşır, arazinin sınırını değiştirir. İslamda cinayet ihdas eder ve ihdas edeni barındırır, hayvana takarrüb eder, eli ile istimdana bulunur, alemlerden erkeklere yaklaşır, meşru evlilikten sakınır-ki Zekeriya (a.s) oğlu Yahya (a.s)'dan sonra "Hasur" yoktur. Bir erkek ki kendini kadına benzetir, bir kadın ki kendini erkeğe benzetir, bir kadına, sonra da onun kızın yakın olur, iki kız kardeşi bir arada nikahı altına alır- geçmişte olanlar müstesna- akar suyun yolunu tıkar, menzillerin gölgeliklerini kirletir, yollarımızda bize eza verir, kibrinden dolayı eteğini yerde sürükler, büyüklük taslıyarak yürür, çirkin sözler söyler, içki içer ve ayakkabılarını ters giyer.
Ravi: Hz. Bişr İbni Atiyye (r.a.)


Sayfa: 170

1. İyi dinleyin, Cennet için hazırlanan var mı? Orada hiç bir derd ve tehlike yoktur. Kabe'nin Rabbına yemin ederim ki, O Cennet tamamiyle parıldıyan bir nurla doludur. Her tarafında güzel kokular dalgalanmaktadır. Orada muazzam köşkler, geniş nehirler, bol ve olgun meyvalar, güzel ve dilber zevceler, ebedi, pek çok ve renkli güzel elbiseler vardır. Orası, yüksek, güzel ve selim yurdlarda parlak hayat sürülen bir yerdir. Dediler ki: "İşte bizler ona hazırlananlarız Ya Resulallah." Buyurdu ki, "İnşaallah" deyiniz.
Ravi: Hz. Usame İbni Zeyd (r.a.)

2. İyi biliniz ki, her kim Kur'anı öğrenir, onu öğretir ve onda olanı anlarsa Ben onun Cennete sevk edicisi ve delili olurum.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

3. İyi biliniz ki, her kim hakimlere kendisini süslü göstererek, yalan şehadette bulunursa, Allah teala kıyamet gününde ona süs yerine, katrandan bir gömlek giydirir ve onu ateşten bir gemle gemler.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. İyi biliniz ki, her kim eman verilen bir kimseye, zulmeder veya ahdini bozar veya onun gücünün yetmiyeceği şeyi kendisine yükler veya gönül hoşluğu ile vermeyeceği bir şeyi ondan alırsa, kıyamet gününde ben o kimsenin hasmı olurum.(Beyhaki'de ayrıca şu ilave vardır: İyi biliniz ki, her kim Allah ve Resulünün zimmetinde olan bir muahidi (eman verilen kimseyi öldürürse, Allah o kimseye Cennetin kokusunu haram eder ki, onun kokusu yetmiş yıllık mesafeden alınır.)
Ravi: Hz. Safvan İbni Süleyman (r.a.)


Sayfa: 171

1. Dikkat edin, sizden biri kardeşinin verdiği hediyeyi red etmesin. Eğer bir şey bulursa ona mukabelede bulunsun. Nefsim yed-i kudretinde Olana yemin ederim ki, Bana bir (koyun) kolunun ucu hediye edilse kabul ederim. Ve eğer bir kol için davet edilsem ona icabet ederim.
Ravi: Hz. Hasan (r.a.)

2. Sen onun kalbini mi yardın ki, kelime-i şehadeti korkarak söylediğini bildin! Bunun için mi veya başka şey için mi söylediğini bildin? Kıyamet gününde o kimse "La ilahe illallah" ile gelince seni kim kurtaracaktır?
Ravi: Hz. Usame İbni Zeyd (r.a.)

3. Evet, nefsim yed-i kudretinde Olana yemin ederim ki, hiç şüphesiz orada çok güzel bir su vardır. Ve muhakkak ki Allah dostları Peygamberlerin havuzlarına gelir. Allah Teala, ellerinde ateşten değnekler olan yetmiş bin melek gönderir de onlar kafirleri Peygamberlerin bu havuzlarından kovarak uzaklaştırırlar.(Peygamber (s.a.v) den Allah Teala'nın huzurunda durulduğunda orada su var mıdır diye sorulduğunda bu hadis varid oldu.)
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Ey amcam; "La ilahe illallah" de. Bu öyle bir sözdür ki, O'nu Allah katında senin lehine hüccet olarak kullanayım. (Ebu Talib'e ölümü yaklaştığında Peygamberimiz (s.a.v) böyle buyurmuştur)
Ravi: Hz. İbni Müseyyeb babasından

5. Evet, nefsim Yed-i kudretinde Olana yemin ederim ki, şüphesiz Allah Teala Cennette bir ağaca şöyle buyurur: "Dünyada Bana ibadetle ve benim zikrimle meşgul olup da kendilerini eğlencelerden ve çalgılardan uzak tutan kullarıma sesini duyur." Bunun üzerine Rabbı Tesbih ve Takdis eden öyle bir ses yükselir ki, mahlukatı onun benzerini o ana kadar duymamıştır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Seninle beraber bir kedinin de içmesinden hoşlanır mısın? "Hayır" dedi. Buyurdu ki: İşte şimdi şeytan seninle içti. (Bir şahsın ayakta bir şey içtiğini görünce bu hadis varid oldu.)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. Sıhhatli olmanız ve hasta olmamanız sizi sevindirir değil mi? Birbirleriyle itişen merkebler gibi olmayı da herhalde istemezsiniz. Belalara uğramış ve böylece kefaret eshabı olmayı da istemiyorsunuzdur. Halbuki, kul için Allah indinde öyle bir makam olur ki, ameli ile ona erişemez. Ancak, Allah onu, bu makama ulaştıracak bir musibetle kendisini mübtela kılarak eriştirir.
Ravi: Hz. Abdullah İbni İyaz (r.a.)


Sayfa: 172

1. Sizden biri koltuğuna yaslanmış durumda iken "Doğrusu Allah, şu Kur'an'da neyi haram kıldı ise ondan başka şeyin haram kılınmadığını" mı zanneder? Biliniz ki, Ben Allah'a yemin ederim ki, muhakkak ki Ben emrettim, nasihat ettim ve nehyettim. Bir takım şeylerden ki, onlar Kur'an kadardır yahud daha fazladır. Şüphesiz Aziz ve Celil olan Allah, onlar size kendi üzerlerine düşeni verdikleri müddetçe, kitap ehlinin evlerine, kendilerinin izni olmadan girmenizi, kadınlarını dövmenizi ve meyvalarını yemenizi, size helal kılmadı.
Ravi: Hz. İrbad (r.a.)

2. Sizden biri her gün Uhud kadar amel yapmaktan aciz midir? Dediler ki; "Buna kimin gücü yeter? "Buyurduki; hepinizin ona gücü yeter. Dediler: "Bu sanıl olur?" Buyurdu ki: "Subhanellah" Uhud'dan daha büyüktür. "La ilahe illallah" Uhud'dan daha büyüktür. "Allahuekber" Uhud'dan daha büyüktür.
Ravi: Hz. İmran İbni Husaym (r.a.)

3. Sizden biri her Cuma helaline yakın olmaktan aciz midir? Bu takdirde onun için iki ecir vardır. Kendi guslünün ecri ve hanımının guslünün ecri.
Ravi: Hz Ebu Hureyre (r.a.)

4. Sizden biri, bir gecede Kur'anın üçte birini okumaktan aciz midir? Bu onlara ağır geldi. Bunun üzerine buyurdu ki, "Kulhüvallahü ehad" ı okusun. O, Kur'anın üçte birinine muadildir.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

5. Sizden birisi, her gün bin hasene kazanmaktan aciz midir? Yüz Tesbih ile (Yüz defa "Subhanellah" demekle) tesbih etsin. Bu takdirde Allah ona bin hasene yazar. Ve bin hatasını da siler geçer.
Ravi: Hz. Saa İbni Ebu Vakkas (r.a.)

6. Allah'ın mukadder kıldığına razı olanlar nerede? Beğenilen işler için çalışanlar nerede? Ben şu kimsenin durumuna şaşarım ki, ebedilik yurduna inandığı halde, aldanma yurdu için nasıl da çalışıp durur.
Ravi: Hz. Amr İbni Murre (r.a.)

7. Kadınlarla bir arada yalnız kalmaktan sakın. Nefsim yed-i kudretinde olana yemin ederim ki, bir kişi bir kadınla yanlız kalmaz ki, aralarına şeytan girmiş olmasın. Bir kimsenin çamur veya balçığa bulaşmış bir hınzırla sıkışık durumda olması, o kimse için kendine helal olmıyan bir kadınla omuz omuza sıkışık olmasından daha hayırlıdır.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)


Sayfa: 173

1. Bakmaktan, sonra tekrar bakmaktan sakın. Zira birincisi senin için ihtiyarının dışında olmuştur. İkincisi aleyhinedir.(Yabancı bir kadına bakmak meselesi)
Ravi: Hz. Büreyde (r.a.)

2. Tövbeyi ihmal etmekten sakın. Bir de Allah'ın sana karşı hilmine aldanmaktan sakın.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. Kötü arkadaştan sakın. Zira o, ateşten bir parçadır ki, ne onun sevgisi sana fayda verir ve ne de sana olan ahdini yerine getirir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Hiyanetten sakınınız. Zira o, çok kötü bir haslettir. Zulümden de sakınınız. Zira o, kıyamet gününde zulümattır (karanlıklardır) Cimrilikten de sakınınız. Zira, sizden evvelkileri helak eden ancak cimrilik olmuştur. Bu sebeble onlar kanlarını döktüler ve akrabalık bağlarını kestiler.
Ravi: Hz. Hirmas İbni Ziyad (r.a.)

5. Kibirden sakınınız. Hiç şüphe yok ki kibir, şeytanı Adem (a.s)'a secde etmemeye sevketmiştir. Hırstan da sakınınız. Zira hırs, Adem (a.s)'ı malum ağaçtan yemeğe sevketmiştir. Hasedden de sakınınız. Zira Adem (a.s)'ın iki oğlundan biri, kardeşini ancak hased sebebiyle öldürmüştür. İşte bunlar, her hatanın aslıdır.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

6. İnsanları acizlik içinde bırakmaktan sakının, Sizden birisi Emir veya Amil olur da kendisine dul kadın, yetim veya fakir bir kimse işi için gelir. Ona "Sen otur, işine bakılacaktır" denir. Böylece onlar acizlik içinde terkedilirler. İhtiyaçları görülmez ve onlar için bir emir de verilmez. Onlar da dağılıp giderler. Halbuki, zengin eşraftan biri gelince, Emir onu yanına oturtur. Sonra da "İşiniz nedir" der. Adam da "İşim şöyle şöyledir" der. Bunun üzerine Emir "Bunun ihtiyacını yerine getirin ve acelede edin" der.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. Benden, çok hadis nakletmekten sakının, Hek kim benden bir şey naklederse, hak veya doğru söylesin. Kim, Benim söylemediğim şeyi, Bana söyledi diye isnad ederse, ateşten oturacağı yeri hazırlasın.
Ravi: Hz. Ebû Katade (r.a.)

8. Kafir dahi olsa, mazlumun duasından sakınınız. Zira mazlumun duası ile Aziz ve Celil olan Allah arasında perde yoktur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Günahların küçük görünenlerinden sakınınız. Zira küçük görünen günahların misali, bir vadiye inen kavmin şu işi gibidir; Onlardan biri bir odun getirdi. Öbürü bir odun getirdi. Derken, kendi ekmeklerini pişirecek şeyi taşımış oldular. Şüphe yoktur ki, küçük görünen günahlar sebebile sahibi muahaze edildiği zaman bunlar onu helak ederler.
Ravi: Hz. Sehl İbni Saad (r.a.)


Sayfa: 174

1. Gıybetten sakının. Zira muhakkak ki gıybet, zinadan daha şiddetlidir. Adam zina eder ve tövbe eder de Allah onun tövbesini kabul eder. Gıybet sahibine gelince, gıybetini yaptığı kişi onu affetmedikçe, mağfiret olunmaz.
Ravi: Hz. Câbir ve Ebu Said (r.a.)

2. Siz, ölüleriniz üzerine feryad ederek ağlamaktan sakınınız. Zira ölü, kendi üzerine böyle ağlandığı müddetçe muazzeb olmaktan kurtulamaz.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

3. Güneşte oturmaktan sakınınız. Zira güneş elbiseyi eskitir, kokutur ve gizli hastalığı meydana çıkarır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Sapanla taş atmaktan sakınınız. Zira o, dişi kırar, gözü çıkarır ve düşmanı da yaralamaz.
Ravi: Hz. İmran İbni Husayn (r.a.)

5. Siz, çalgı ve şarkı dinlemekten sakınınız. Zira o ikisi, suyun sebzeyi bitirmesi gibi, kalbde nifakı yeşertir.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Mes'ud (r.anhüma)

6. Siz münafıklık huşuundan sakınınız. Bedende huşu olur da kalbde huşu olmaz.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

7. Malda ve nafakada israftan sakınınız. Size iktisatlı olmayı tavsiye ederim. İktisad eden kavim asla fakre düşmez.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

8. Ana ve babaya karşı gelmekten sakınınız. Cennetin kokusu bin yıllık mesafeden alınır. Halbuki ana-babaya asi olan, sılai rahmi terkeden, yaşlı olduğu halde zina eden, kibirle elbisesini yerde sürükliyen kimseler Cennetin kokusunu alamazlar. Büyüklük ancak Aziz ve Celil olan Allah'a mahsustur.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

9. O kıssa anlatıcılardan sakınınız ki, anlattıklarında; takdim ederler, tehir ederler, karıştırırlar ve hataya düşerler.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

10. "Üç kişinin katilinden" sakınınız. Zira o, Allah'ın mahlukatının şerlilerindendir. Şöyle ki: "O, (gammazlıkla) kardeşini sultana teslim eden bir kişidir ki, böylece o hem kendini öldürdü, hem kardeşini öldürdü ve hem de sultanını öldürmüş oldu.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

11. Sultanla oturup kalkmaktan sakınınız. Zira bu, dinin gitmesidir. Ona yardımcı olmaktan da sakınınız. Zira siz onun işini övemezsiniz..
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

12. Kovuculuk yapmaktan ve söz taşımaktan sakınınız.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

13. Hile yapmaktan sakının. Kişinin ganimet taksim edilmeden önce, cariyeye yaklaşması, sonra da onu getirip taksim yerine bırakması, gene bir adamın elbiseyi giyip yıprattıktan sonra gidip taksim yerine bırakması veya taksimden önce hayvana binip, sonra onu ganimet hayvanlarını içine iade etmesi aldatmadır.
Ravi: Hz. Sabit İbni Refiğ (r.a.)


Sayfa: 175

1. Yatsıdan sonra sohbetten sakınınız. Geceleyin merkebler anırdığında şeytandan Allah'a sığının.
Ravi: Hz. İbni Cüreye (r.a.)

2. Yalan yeminden sakınınız. Zira, ülkeleri harab eder. Yalanın hepsi günahtır.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

3. Yollar üzerine oturmaktan sakının. Eğer oturmuşsanız yola hakkını verin. O da gözü yere eğmek, eza veren şeylerin kaldırılması, selamın iadesi, maruf ile emir, münkerden nehiy ve soranlara doğru yolu göstermektir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Kokusu olan şu iki sebzeyi (soğan ve sarımsak) yiyip de mescidlerimize girmekten sakının. Eğer onları yemeniz lazımsa iyice ateşte öldürünüz.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

5. Yemeği sıcak yemekten sakının. Zira o yemeğin bereketini giderir. Size soğuğu tavsiye ederim. Zira onun yenmesi daha afiyetli ve bereketi de daha büyüktür.
Ravi: Hz. Hattab İbni Muhammed (r.a.)

6. Kırmızı renklerden sakınınız. Zira o, ziynetin şeytana en sevimli olanıdır.
Ravi: Hz. İmran İbni Husayn (r.a.)

7. İnsanlarla mücadeleden sakınınız. Muhakkak ki, yüzün parlaklaklığını giderir ve ayıbını da meydana çıkarır.
Ravi: H.z. Ebu Hureyre (r.a.)

8. Hayvanlarınızın sırtlarını kürsü edinmekten sakının. (Hayvanların sırtında durup konuşmayın) Muhakkak ki Allah onları, güçlükle erişebileceğiniz memleketlere kolaylıkla ulaşabilesiniz diye size musahhar kılmıştır. Allah, arzı ihtiyaçlarınızı üzerinde karşılayabilesiniz diye sizin için yaratmıştır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. Geceleyin yol üzerinde istirahat etmekten ve namaz kılmaktan sakının. Zira yollar, geceleyin yılanların ve yırtıcıların sığındığı yerlerdir. Bir de yolların üzerini kazai hacetle kirletmeyin. Zira bi laneti celbe sebeb olur.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

10. Siz "Visal" orucu" (İftar etmeden ertesi güne orucu bağlamak) tutmaktan sakının. Denildi ki: "Siz visal orucu tutuyorsunuz" Buyurdu ki; Siz bu mevzuda Benim gibi değilsiniz. Ben gecelediğimde Rabbim Beni yedirir ve içirir. Siz amellerden, ancak takat getirebileceğinizi yüklenin.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

11. Satarken çok yemin etmekten sakının. Zira bu size önce kazanç temin ederse de, sonra sizi perişan eder.
Ravi: Hz. Ebû Katabe (r.a.)

12. Zandan sakınınız. Şüphe yok ki zan, sözün en yalan olanıdır. Başkalarının gizli işlerini anlamaya kalkışmayın. Tecessüs de etmeyin. Birbirinizle rekabete girişmeyin. Ve birbirinize gadap etmeyin. Birbirinize hased de etmeyin. Bir de bir kimse kardeşinin, evlenme teklifinde bulunduğu kadına, o nikahlanıncaya veya vaz geçinceye kadar talib olmasın.
Ravi: Hz. Eu Hureyre (r.a.)


Sayfa: 176

1. Siz, kadınların yanına girmekten sakının. Denildi ki: "Kocasının kardeşi veya akrabası ise?" Buyurdu ki, onlar girerse ölümdür.
Ravi: Hz. Ukbe İbni Amir (r.a.)

2. Cimrilikten sakının. Zira sizden öncekiler ancak cimrilikleri yüzünden helak oldu. Onlar cimrilikle emrettiler de diğer kimseler de cimri oldular. Onlar sılai rahimi kesmekle emrettiler, diğerlerini de kestiler. Ve onlar facirlikle emrettiler, öbürleri de facir oldular.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Amr (r.a.)

3. "Kusema"dan çekininiz. Ki kusema bir adamın insanlar içinde ganimetler üzerine memur olup da şunun bunun hissesinden almasıdır.
Ravi: Hz. Ata (r.a.)

4. Fitnelerden sakının. Zira, lisanla fitneye düşmek kılıç çalmak gibidir.(Kılıcın tesiri gibidir)
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

5. Yalandan sakının. Zira yalan fücura götürür. Fücur ise ateşe görürür. Muhakkak ki adam yalan söyler ve yalan söylemekte devam ederse Allah indinde "çok yalancı" olarak yazılır. Size doğruluğu tavsiye ederim. Zira doğruluk iyiliğe götürür. Ve iyilik de Cennete götürür. Muhakkak ki adam doğru konuşur ve doğruluğa devam ederse Allah indinde "Sıddık" diye yazılır.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

6. Dinde ifraddan sakınınız. Sizden öncekiler, ancak dinde ifradları dolayısıyla helak oldular.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

7. Yalan mersiyeden sakınınız. Zira bu, cahiliyet amellerindendir. l.(Ölüyü yalan sözlerle medh etmek)
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

8. Ara bozmaktan sakının. Zira o helak edicidir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. Soyunmaktan sakının: Zira, şüphesiz sizden ayrılmayan ve sizinle beraber olanlar vardır. Onlar ancak def-i hacet zamanında, bir de hanımınıza yakın olduğunuzda ayrılırlar. Öyleyse onlardan haya edin ve onlara ikram edin.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

10. Hevadan sakının. Şüphesiz heva, kişiyi sağır ve kör eder.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

11. Allah Tealanın taatına, kulların sizi övmeleri arzusunu karıştırmaktan sakının. Sonra amelleriniz boşa gider. (Bu riyaya girer)
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)


Sayfa: 177

1. Kabirlere bevl etmekten sakının. Zira o, baras hastalığına sebeb olur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

2. Yemeği çok yemekten sakının. Şüphesiz kul, şehvetini ahiretine tercih etmedikçe helak olmaz.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. Kin tutmaktan sakının. Zira o, helak edicidir.
Ravi: Hz Ebu Hureyre (r.a.)

4. Bid'atlerden sakının. Zira her bidat dalalettir. Ve her dalalette ateştedir.
Ravi: Ashabdan biri (r.a.)

5. Medihten sakınınız. Zira o, boğazlamaktır.
Ravi: Hz. Muaviye (r.a.)

6. Cimrilikten sakınınız. Zira o, bir kavmi teşvik etti. Onlar da zekatlarını vermediler. Yine o, onları davet etti. sılai- rahmi kestiler. Gene o, onları davet etti. Bu defa kanlarını akıttılar.
Ravi: Hz Ebu Hureyre (r.a.)

7. (Kadınlara hitaben) Size in'am edenlerin hakkını inkar etmekten sakının. Denildi ki; "İn'am edenlere nankörlük nedir?" Buyurdu ki; Sizden biri ana-babasını yanında dul veya kız olarak uzun müddet kalır. Sonra Allah ona bir zevc nasib eder. Sonra Allah ona çocuk nasib eder. Sonra o kadın bir sebeble hiddetlenir de kocasına karşı küfran'ı nimette bulunur da şöyle der: "Allah'a yemin ederim ki senden asla bir hayır göredim."
Ravi: Hz. Esma binti Yezid (r.anha)

8. Hanginiz bir ağrı hissederse, sağ elini onun üzerine koysun ve üç defa "Allah'ın adını" zikretsin. Ve yedi defa şöyle desin: "Euzu bi izzetillahi ve kudretihi min şerri ma ecidü ve uhaziru." (Hissettiğim ve çekindiğim hastalığın şerrinden Allah Teala'nın izzet ve kudretine sığınırım)
Ravi: Hz. Osman İbni Ebul Asi (r.a.)

9. Hanginize varisinin malı, kendi malından daha sevimlidir? Biliniz ki, sizden hiç kimse yoktur ki, varisinin malı kendisine, kendi malından daha sevimli olsun. Kendi malından sana mal olan senin ancak takdim ettiğindir. (Önden gönderdiğindir) Varisin malı ise ancak geriye bıraktığındır.
Ravi: Hz. İbni Medüd (r.a.)

10. Her hangi bir adam iflas eder de onun yanında, kimin alacağı aynı mal olarak bulunuyorsa, o malın sahibi, ona diğer alacaklılardan daha ziyade hak sahibidir.(Şayet karşılığında bir miktar da olsa para almamışsa)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

11. Hergangi bir kadın, kocasının evinden, onun izni olmaksızın çıkarsa, kocası kendisinden razı oluncaya kadar, güneşin ve ayın üzerine doğduğu her şey ona lanet eder.
Ravi: Hz. Enes (r.a.).

12. Her hangi bir kimse, bir günde farzların dışında, on iki rik'at nafile kılarsa, o kimse için Cennette bir ev vermek, Allah'ın üzerine sabit ve sadık bir vaad olur.
Ravi: Hz. Ümmü Habibe (r.a.)


Sayfa: 178

1. Hangi kavim ki, kuvvetli ve kalabalık olduğu halde, masiyet yapan kısma mani olmuyorsa, azab bunlara umumi olarak gelir.
Ravi: Hz. Cerir (r.a.)

2. Hangi bir adam ki, bir açı doyurursa, Allah (z.c.hz)'leri ona Cennet taamından yedirir. Ve hangi adam ki, birini bir korkudan kurtarırsa, kendisi, kıyametteki en büyük korkudan azad olur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

3. Hangi bir davetçi ki, bir dalalete çağırıb da peşine de adam düştü ise, peşine düşenlerin her birinin günahı kadar günah da ona yazılır. Ve bu, diğerlerinin günahından bir şey eksiltmez. Herhangi bir davetçi de hidayete çağırdı da ona uyuldu ise, uyanların sevabı kadar da ona yazılır ki, bu da diğerlerinin ecrinden hiç bir şey eksiltmez.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Herhangi bir adam, bir hastayı ziyarete gidince, Allah'ın rahmetinde yüzer ve onun yanında oturunca da bu rahmete gömülmüş hale gelir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

5. Hangi iki müslüman ki, birbirlerine rast geldiklerinde musafaha ederek "Allah'a hamd" ederlerse, günahları kalmamış bir halde, birbirlerinden ayrılırlar.
Ravi: Hz. Bera (r.a.)

6. Bir adam ki, yalan yemin ile birisinin malını alırsa, Cennet ondan el çeker ve Cehennem ona vacib olur. Bu mal, isterse bir misvak dalı olsun.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

7. Bir adam ki, bir müslümanın malını yalan yere yeminle alırsa, kalbine nifaktan kara bir leke yerleşir ve kıyamete kadar da bu hal devam eder.
Ravi: Hz. Salabe (r.a.)

8. Hangi bir kadın ki, belli başlı bir sebeb olmadan, kocasından boşanmak isterse, ona Cennetin kokusu dahi haram olur.
Ravi: Hz. Sevban (r.a.)

9. Hangi bir kadın ki, koku sürünüp dışarı çıkar ve kokusunu duyurmak için bir cemaatin yanından geçerse, ona bakana da, kendisine de zani günahı yüklenir.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

10. Hangi kul ki, kendine Allah (z.c.hz)'leri tarafından dini hakkında bir öğüt geldi ise, bu ona, Allah'dan ihsan olunmuş bir nimettir. Bunu şükürle karşılarsa ne ala. Şükürle karşılamazsa bu, günahının artması ve Allah'ın gadabının artması için, kendisi aleyhinde bir hüccet olur.
Ravi: Hz. Atiyye (r.a.)


Sayfa: 179

1. Hangi delikanlı ki, genç yaşında evlenirse, onun şeytanı şöyle bağırır: "Eyvah, dinini benden korudu."
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

2. Hangi bir adam ki, bir cemaati misafir etti ve bu misafirler de orada mahrum kaldı ise, bunlara mal, yiyecek ve hatta gece yatırmak gibi yardımda bulunmak her müslümana borç olur.
Ravi: Hz. Mikdam (r.a.)

3. Herhangi bir ağaç ki, bir kavme gölge etti. Gölgesinden veya meyvasından faydalanılmış olsa bile, sahibi onda muhayyerdir. İster keser, isterse bırakır.
Ravi: Hz. Mekhul (r.a.)

4. Her hangi bir amir (veya vali)ki, müslümanların işlerinden birinin başına geçti ise, kendisini Cehennem köprüsü üzerinde durdururlar ve köprü onu, bir defa öyle bir titretir ki, bütün azaları sarsılır. (Bütün amir ve valiler bunu görecek)
Ravi: Hz. Bişr (r.a.)

5. Herhangi bir adam ki, (izin almadan) bir evin perdesini açıp içeri bakarsa, bu kimse haram işlemiş ve Cenabı hakk'ın hududuna tecavüz etmiş olur. Bu durumda ev sahibi onun gözünü çıkarsa bile kısas gerekmez. Fakat bir kimse perdesiz bir evin kapısından, içerdeki kadının bir yerini görse, kabahat ev sahibinindir.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

6. Hangi altın ve gümüş ki, çıkınlanıp saklandı ise, bu Allah yolunda harcanıncaya kadar, sahibi için ateştir.
Ravi: Hz. Ebû Zerr (r.a.)

7. Hangi köle ki, efendisinin izni olmadan evlendi ise, o zanidir.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

8. Hangi kadın ki, üç çocuğu (kendisinden önce) ölmüşse, bu üçü ona Cehenneme perde olur. Bir kadın sordu. "Ya Resulallah, iki de olsa?" O da olur.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

9. Hangi kadın ki, elbisesini, kocasınınkinden başka bir evde çıkarırsa, Allah'la kendi arasındaki perdeyi yırtmış olur.
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

10. Her hangi bir kimse, bir köleyi azad ederse, Allah da onu Cehennemden azad eder. Her azaya mukabil bir azayı.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

11. Bir müslüman, diğer bir müslüman kardeşine "Kafir" derse, İkisinden biri oradan bu küfürle ayrılır. Eğer dediği kimse kafirse, bu küfür ona gider. Değilse kendisine döner.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

12. Her hangi bir adam ki, bir müslümanı küfre nisbet etti, o adam kafir ise o, değilse kendisi kafir olur.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)


Sayfa: 180

1. Hangi bir kadın ki, onu iki veli, (birbirinden habersiz) evlendirdi, o kadın, ilk önce verilen kimseye aittir. Herhangi bir adam da bir malı iki kişiye sattı ise, o mal ilk satılana aittir.
Ravi: Hz. Semure (r.a.)

2. Kim ki helalinen bir mal kazanır, bundan önce kendine harcar. Sonra da artanı etrafındakilere sarfederse, bu ona zekattır. Malı ve sadakası olmıyan kimse de şöyle dua etsin: "Allahümme salli ala Muhammedin abdike ve Resulike ve Salli alel mü'minine vel mü'minatı vel müslimine vel müslimat." Bu da onun zekatı olur.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

3. Hangi kadın ki kocasının izni olmadan evinden çıkarsa, evine dönünceye veya kocasının rızasını alıncaya kadar Allah'ın gazabında olur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Hangi müslüman ki bir din kardeşiyle musafaha eder ve içlerinde de birbirlerine bir kin olmaz ise, elleri henüz ayrılmadan, Cenabı Hak, her ikisinin de geçmiş günahlarını mağfiret eder. Gene bir kimse, içlerinde bir kin olmadan, müslüman kardeşine sevgi nazarı ile bakarsa, Allah onların geçmiş günallarını bağışlamadan hiç biri evine dönmez.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

5. Hangi idareci ki, kendisine bir cemaatin idaresi teslim edildi de, o da onlara karşı hayırhah davranmadı ise, Allah'ın her şeyi kaplıyan rahmetinden mahrum kalır.
Ravi: Hz. Abdurrahman (r.a.)

6. Hangi kavim ki, içlerinde sabah ezanı okunursa, o ezan onlar için akşama kadar, Allah'ın azabından eman olur. İçlerinde akşam ezanı okunan kavime de, o ezan, ertesi günü sabahına kadar Allah'ın azabından eman olur.
Ravi: Hz. Makil (r.a.)

7. Hangi adam ki, müslümanların umuru hususunda amir oldu da, kendine olduğu gibi onlara hayırhah olmadı ise, o adam, Cennetin kokusunu bile koklıyamaz.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

8. Her hangi bir müslüman, bir müslümanı giydirdi ise, o elbise eskiyip bir parça kalıncaya kadar, Allah'ın hıfzı himayesinde kalır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Hangi bir adam ki, bir cariye veya hür bir kadınla zina etti ise, meydana gelen çocuk veledi zinadır. Ve o çocuğun hiç bir şeyde hakkı yoktur. (Varis olamaz) Baba da ona varis olamaz.
Ravi: Hz. Amr İbni Sayıb (r.a.)

10. Herhangi bir müslümanın cenazesinde döt kişi onun hayrına şehadet ederse, Allah onu Cennete koyar. Soruldu ki; "Üç kişi de mi? Üç kişi de buyurdu. Soruldu: "İki kişi de olur mu? Olur buyruludu.
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

Sayfa: 181

1. Hangi adam ki, ödememek niyetiyle borç ederse, bu adam Allah'ın huzuruna hırsız olarak çıkar.
Ravi: Hz. Suheyb (r.a.)

2. Hangi bir adam ki, mihrini vermemeye niyet etmiş olarak, bir kadın alsa, öldüğü zaman zanidir. Hangi bir adam da birisinden, bedelini ödememeye niyet ederek, bir şey satın aldı ise, öldüğü gün haindir ve hainin yeri de Cehennemdir.
Ravi: Hz. Suheyb (r.a.).

3. Hangi bir çocuk ki hacca gitti, sonra da akil baliğ oldu. Tekrar hac yapmalıdır. Hangi bir bedevi ki (müşrik iken) hac etti, sonra muhacir oldu. Başka bir hac yapar. Herhangi bir köle ki hac etti, sonra azad edildi. Bunun üzerine de gene hac vardır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.a.)

4. Hangi Emir ki, ümetimden bir zümreye sahib oldu, onlara (din ve dünya hususunda) nasihat etmez ve kendi işi için çalıştığı gibi onlar için de çalışmazsa, Allah ona kıyamet gününde yüzü koyun Cehenneme atar.
Ravi: Hz. Makul (r.a.)

5. Hangi adam ki bir mal sattı, parasını da henüz almadan, satın alan kimse iflas etti ise ve o da malı o kimsenin yanında buldu ise, mal kendisinin olur. Bir miktar bedel almışsa "Gurema" (alacaklılar) sırasına girer.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Hangi köle ki, hür olmak için yüz dinara anlaşma yaptı. Doksanını ödemiş olsa bile, onunu ödeyemezse yine köle kalır.
Ravi: Hz. Amr İbni Suayb (r.a.)

7. Hangi cariye ki efendisinden çocuk doğurdu ise, o cariye, efendisinin ölümünde hür olur. Evvelce efendisi azad etmişse o zaten hürdür.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

8. Hangi kadın ki velisinin izni olmadan evlenmişse, nikahı batıldır. Nikahı batıldır. Nikahı batıldır. Zifaf olmuşsa kadın için mehir hakkı vardır. Bir kadın ki velisi yoktur. Velisi sultandır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

9. Hangi adam ki bağışlaması ile, Allah'ın hadlerinden birinin tatbikini önlemiş (veya hafifletmiş ise) o işten geri dönünceye kadar Allah'ın gadabında kalır. Hangi bir adam da bilmediği bir husumet hakkında bir müslümana karşı öfkesini (şiddetlendirip sürdürürse) o adam, Allah'ın emrine karşı inadlık etmiş olur ve kıyamete kadar Allah'ın laneti onun üzerine olur. Hangi bir adam da bir müslüman aleyhinde, onda olmıyan bir şaiya çıkarır ve iftira ile o müslümanı küçük düşürürse, o kimse söylediğinden vaz geçinceye (nedamet duyuncaya) kadar, Allah onu Cehenneme yaklaştırır.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)


Sayfa: 182

1. Hangi köle ki efendisinden kaçmıştır, Allah rızası için de ölmüş olsa Cehennemliktir.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

2. Hangi müslüman ki Allah yolunda bir ok attı, ister isabet etsin, ister etmesin, o müslüman için, İsmail (a.s) oğullarından bir köle azad etmenin ecri gibi, ecir vardır. Hangi bir kimse ki, Allah yolunda beyazlaştı (ihtiyarladı), o beyazlık ona nurdur. Hangi bir müslüman ki müslüman bir köleyi azad etti, azad edilenin her azası, azad edenin her bir azasına ateşten fidye olur. Her hangi bir kimse ki namaz kılmak maksadı ile uykudan kalkar, abdest azalarına suyu dökünce mevcut günah ve hatalarından kurtulur. Namaz kılarsa, Allah Teala o namaz sebebile derecesini yükseltir ve sonra da uyursa, salimen uyur.
Ravi: Hz. Amr İbni Abbas (r.a.)

3. Hangi kul ve kadın ki, vâkıf olmadığı halde, cariyesine zâniye derse, o cariye, onlardan hakkını kıyamet gününde alır. Çünkü dünyada almak hakkı yoktur.
Ravi: Hz. Amr İbni As (r.a.)

4. Hangi bir kul ki başına, Allah'ın kendisini ondan men ettiği bir şey (günah) geldi ve sonra da cezası (haddi) kendisine verildi ise, bu had o adama bu günah için kefaret olur.
Ravi: Hz. Huzeyme İbni Sabit (r.a.)

5. Hangi vali ki valiliğini rıfk ve yumuşaklıkla yaptı ise, Allah ona ahirette rıfk ile muamele eder.
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

6. Hangi bir adam ki islamdan çıkarsa, önce onu tövbeye davet et. Ederse kabul et. Tövbe etmezse boynunu vur. Hangi kadın ki islamdan dönerse onu tövbeye davet et. Ederse kabul et, etmezse esir et.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

7. Hangi bir adam ki, ihtiyarlığını saklamak için, beyaz kıllarını yolar, bu kıllar kıyamet gününde süngü olur ve ona batırılır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

8. Hangi bir müslüman kimse müslüman kardeşini kirletmeden sünnet üzere gasleder, avretine bakmaz, onun ayıbını söylemez, sonra onu teşyi eder (ve haberini yayar) ve namazını kılar, sonra da kabre konuluncaya kadar orada oturursa, günahlarından sıyrılmış olur.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)


Sayfa: 183

1. Herhangi bir adamın canı bir şey çekti de, sonra onu aldı ve tercihan başkasına verdi ise, Allah o kimseyi mağfiret eder.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

2. Hangi kul ki, "La ilahe illallahül kerimül halim, sübhanellahi Rabbil arşil azim, Velhamdülillahi Rabbil alemin." dedi. O kimseye Cehennemi haram etmek Allahü Teala'nın üzerine haktır.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

3. Hangi cenazede buhurdanlık, ateş ve tütsü bulunmaz ise, o cenazeyi yetmiş bin melek teşyi eder.
Ravi: Hz: Yemirül Bedevi (r.a.)

4. Hangi belde ki, orada ashabımdan biri vefat etti ise, o sahabe kıyamet gününde o belde halkına kumandan ve nur olur.
Ravi: Hz. Büreyde (r.a.)

5. Ey insanlar! Sanki bu dünyada ölüm bizim için değil de bizden başkasına yazılmış. Hak da sanki başkasına vacib gibi imiş. Bize göre -az miktardaki- ölüleri götürüyoruz. Komşuya götürüyormuş gibi. (Evleri kabirleri imiş gibi) Miraslarını yiyoruz. Sanki biz ölmiyecekmişiz gibi. Ne mutlu o kimseye ki, kendi ayıbı onu meşgul eder de, başkasının ayıbını görmez. Ne mutlu o kimseye ki, kendi nazarında kendini hor görür de başkasına noksanlık atfetmez. Meskenete düşmeden Allah için tevazu eder ve helalinden kazandığı malı infak eder. Düşkün ve miskin kimseleri hoş tutar. Fıkıh ve Hikmet ehli ile düşüp kalkar. Ne mutlu o kimseye ki, kendini hor görür. Kazancı helal gidişi salih olur ve kimseye bir zararı dokunmasın diye dikkat eder ve insanlardan uzlet eder. Ne mutlu o kimseye ki, ilmi ile amel eder. Malının fazlasını infak eder, sözünün fazlasını ise tutar.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

6. Ey insanlar! Kimin yanında (ganimet malından veya diğer haklardan) ne varsa, vakti geçti, "rezil olurum" demesin. Getirsin versin. Haberiniz olsun ki, dünya rezilliği ahiret rezilliğinden ehvendir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

7. Ey insanlar! İlim ancak çalışmakla öğrenilir. Fıkıh da öyle, gayretle elde edilir. Kime ki Allah hayır murad ederse onu dininde "fakih" kılar. Kulları içinde, Allah'dan, ancak alimler haşyet duyarlar.
Ravi: Hz. Muviye (r.a.)

8. Ey insanlar! Ben artık ağırlaştım. Beni rüküda ve secdede geçmeyin. Ben sizi geçeyim. Siz geçene yetişebilirsiniz.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

9. Ey insanlar! Kadınlar sizin yanınızda yardımcıdırlar. Siz onları, Allah'ın emaneti olarak aldınız ve onlara yaklaşmanız da Allah'ın kelimesi ile helal kılındı. Sizin için onların üzerinde hak vardır. Ve onlar içinde sizin üzerinizde hak vardır. Yatağınızı kimseye çiğnetmemeleri ve maruf olan hususlarda size baş kaldırmamaları onlar üzerindeki haklarınızdandır. Onlar, bu haklarınıza riayet ederlerse, maruf üzere rızıklandırılıp giydirilmeleri onların hakkıdır.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)


Sayfa: 184

1. Ey insanlar! Peygamberliğin tebşiratından olarak salih rüyadan başka kalmadı. O rüyayı, ya müslüman kendi görür veya onun hakkında başkaları görür. Agah olun ki, rüku ve secdede Kur'an okumaktan men edildim. Rükuda Rabbi tazim edin. Secdede ise duaya gayret edin. Zira, bu duanız kabule layıktır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

2. Ey insanlar! Yemin ederim ki, Ben size ancak Allah (z.c.hz)'lerinin emrettiğini emrediyorum. Ve nehyettiklerinden de nehyediyorum. Rızkı da iyi yoldan talebedin. Ebul Kasım'ın nefsi kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki, eceliniz sizi nasıl takip ederse, rızkınız da öylece takip eder. Ve rızıktan yana bir sıkıntınız olursa, Allah Azze ve Cellenin taati dairesinde hareket ediniz.
Ravi: Hz. Hasan İbni Ali (r.anhüma)

3. Ey insanlar! Uhud şehidlerinizi ziyaret ediniz. Ve geliniz, selam veriniz. Nefsim kudret elinde Olana yemin ederim ki, kıyamete kadar, bir müslüman onlara selam verirse, selamını alırlar.
Ravi: Hz. Ubeyde İbni Umeyr (r.a.)

4. Ey insanlar! Dünya, peşin verilen bir metadır. İyi de kötü de ondan nasibini alır. Ahiret ise sadık (değişmez) bir vaaddır. Orada Kadir olan Melik hükmeder. Hak yerini bulur. Batıl ise zail olur. Ey insanlar! Ahiret evladı olun, dünya uşağı olmayın. Zira evlat anaya tabidir. (Yani dünya çocuğu olursanız., dünya gibi mahvolmaya layık olursunuz) Allah'tan korku üzerine amel ediniz Biliniz ki, amelleriniz sizinle yüzleştirilecektir. Ve yine sizler, mutlaka Allah'a mülaki olacaksınız. Kim, zerre miktarı hayır yaparsa onu görecek ve kim de zerre miktarı şer yaparsa onu görecek.
Ravi: Hz. Şeddad İbni Uveys (r.a.)

5. Ey insanlar! Şirkten sakının. Zira bu, karıncanın ayak tıpırtısından daha gizlidir. "Nasıl sakınalım Ya Resulallah?" diye sordular. Buyurdu ki: "Allahümme inna ne'ûzu bike en nüşrike bike şey'en na'lemuhû ve nestağfirüke lima la na'lem." (Yarabbi! Bilerek şirk yapmaktan sana sığınır ve bilmiyerek yaptıklarımızdan da mağfiretini isteriz.)
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

6. Ey insanlar! Allah'dan korkun. Allah'a yemin ederim ki, bir mü'min bir mü'mine zulmederse, kıyamet gününde Allah mutlaka ondan mazlumun intikamını alır.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)


Sayfa: 185

1. Ey insanlar! İki şey vardır ki, onların şerrinden Allah'ın koruduğu kimse, Cennete girer. Bunlar; iki çene arası ile iki bacak arasıdır.
Ravi: Ensardan biri (r.a.)

2. Ey kayıbını ilan eden kimse! Onu bulmak sana nasib olmasın. Camiler, bunun için inşa edilmedi. (Kayıbını yüksek sesle mescidde ilan eden bir kimse için bu hadis buyurulmuştur.)
Ravi: Hz. Ebû Bekir İbni Muhammed (r.a.)

3. Ey ümmet; Sizin bilmediklerinizden korkmam. Bakınız, bildiklerinizi nasıl yapıyorsunuz? (Buna dikkat edin)
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Allah'dan korkun. Ashabım hakkında Allah'dan korkun. Benden sonra onları hedef edinmeyin. Kim ki onları severse, Bana olan muhabbetinden sever. Ve kim de onlara buğz ederse, Bana Buğz etmiş demektir. Ve kim onlara eza ederse, Bana eza etmiş ve kim de Bana eza etmiş ise Allah'a eza etmiş olur. Ve onu da Allah'ın perişan etmesi yakındır.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Mugaffel (r.a.)

5. Allah'dan korkun, ashabım hakkında Allah'dan korkun. Kim ki onlara buğz ederse Bana buğz etmiş demektir. Kim de onları severse, Bana olan muhabbetinden sever. "Ey Allahım! Onları seveni sev. Ve onlara buğz edene buğz et."
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

6. Allahu ekber. Harab oldu Hayber. "Biz, bir kavmin sahasına konaklarsak, o korkutulanların sabahı ne fena olur."
Ravi: Hz. Ebû Talha (r.a.)

7. Yarabbi! Hacıları ve onların dua ettiklerini de mağfiret et.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

8. Yarabbi: Barastan, cinnetlerden, cüzzamdan ve kötü hastalıklardan sana sığınırım.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Yarabbi; Medine'ye, Mekke'deki bereketin iki mislini ver.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

10. "Ey Allahım! Ey insanların Rabbi! Sıkıntıların gidericisi, şifa ver. Sen Şafisin, Senden başka şafi yoktur. Şifa ver. Öyle bir şifa ki, hiç bir hastalık bırakmasın. (Hastaya okunacak duadır)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

11. Yarabbi; Ahiret hayrından başka hayır yoktur. (başka bir rivayette, ahiret hayatından başka bir hayat yoktur) Ensar ve muhacirlere mağfiret et. (Hendek günü buyurulmuş)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

12. Yarabbi! Muaviye'ye (r.a) kitabı öğret, hesabı, (feraizi) de öğret ve azabtan da koru onu.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)


Sayfa: 186

1. Yarabbi. Ona (Hz. Ali'ye) yardım et. Ve onu yardım vesilesi et. Ona rahmet et ve onu rahmet vesilesi et. Ona nusret ver ve onu nusret vesilesi et. Yarabbi, ona dost olana dost ol ve ona düşman olana da düşman.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

2. Yarabbi, bunları (hz. Hasan ve Hüseyin) Ben seviyorum. Sen de sev, Ve buğz edene sen de buğz et.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

3. Yarabbi, Abbas'a ve Abbas'ın evladına yardım et. Yarabbi Abbas'a ve Abbas'ın evladına yardım et. Yarabbi, Abbas'a ve Abbas'ın evladına yardım et. Ey amca, Mehdi senin sülalendendir. Teyid edilmiş, Radiye ve Merdiyye olarak.
Ravi: Hz. Abbas (r.a.)

4. Yarabbi, Ebu Bekir'e (r.a) rahmet et, Zira o, Seni de Resulünü de sever. Yarabbi, Ömer (r.a) rahmet et, Zira o, Seni de Resulünü de sever. Yarabbi, Osman'a (r.a) rahmet et, Zira o, Seni de Resulünü de sever. Yarabbi, Ebu Ubeyde İbnil Cerrah'a (r.a) rahmet et, Zira o, Seni de Resulünü de sever. Yarabbi, Amr İbni As'a (r.a) rahmet et, Zira o, Seni de Resulünü de sever.
Ravi: Hz. İbni Yuhamir (r.a.)

5. Yarabbi, kim ki Bana inanır, Beni tasdik eder ve Senden Bana gelenin (kitabın) hak olduğuna şehadet ederse, Sen onun malını da evladını da az ver ve ruhunu da erken kabzet. Yarabbi, ona Sana kavuşmayı sevdir. Ve ölümünü de ta'cil et. Kim de Bana inanmaz ve Beni tasdik etmez ise ve getirdiğimin Hak olduğunu da bilmezse, onun malını ve evladını çoğalt ve ömrünü de uzun et.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

6. Yarabbi Kureyş'e hidayet et. Zira onların alimi, arzı ilimle dolduracaktır. Yarabbi onlara (dünyevi) azabı tattırdığın gibi nimetini de tattır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

7. Yarabbi, ona (Hz. Muaviye ra) kitabı ve hesabı öğret. Onu memleketlerde hükmettir ve kendisini azabtan koru.
Ravi: Hz. Seleme İbni Muhalled (r.a.)

8. Yarabbi, ona (Hz. Muaviye r.a) ilim ihsan et. Ve onu hidayet rehberi ve Mehdi kıl. Ve onun sebebiyle de hidayet ver.
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

9. Yarabbi rüzgarın şerrinden ve rüzgarla gelecek şeyin şerrinden ve bilhassa Ad kavmini helak eden şimal rüzgarından sana sığınırım.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

10. Yarabbi, Sen; ruhu, sinirlerin, kemiklerin ve parmak uçlarının arasından alırsın Sen Bana ölüm hususunda yardımcı ol. Onu Bana kolaylaştır.
Ravi: Hz. Tumet İbni Ğaylan (r.a.)

11. Yarabbi, imanı ruhuma içirdiğin gibi, kalbime de içir. Yaratılışımda takdir ettiğin şeyden bir şeyle Bana azab etme. Zira Sen Benim üzerimde her şeyi yapmaya muktedirsin.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)


Sayfa: 187

1. Ey Allahım, kabrimi kendisine (karşı) namaz kılınan bir put kılma. Peygamberlerinin kabirlerini mescid edinen kavme karşı Allah'ın gadabı şiddetli olur.
Ravi: Hz. Zubeyr İbni Eslem (r.a.)

2. Şu anda kıtal geldi. Ümmetimden Hak üzerine çarpışan ve kafirler üzerine galib gelen bir kavim hiç bir zaman eksik olmaz. Allah, onlar için diğer kavimlerin kalblerini kaydırır ve daraltır. Kafirlerle savaşırlar. Allah onları rızıklandırır. Allah'ın emri gelene (onların ömürleri son buluncaya) kadar bu böyle devam eder. O günde mü'minlerin evlerinin yeri Yam'dır. Hayr, kıyamete kadar, atların nasiyesine bağlıdır. Bana vahyolunduğuna göre, Ben (dünyada) çok kalıcı değilim. Yakında gidiciyim. Siz de Beni yaşlanarak takip edeceksiniz. Ve bazınız, bazınızın boynunu vuracaktır. Kıyametten önce iki büyük hadise vardır. Şiddetli Veba ve sonra da zelzeleli yıllar vardır.
Ravi: Hz. Seleme (r.a.)

3. Bakara suresinin sonunda iki ayet vardır ki, kim onların geceleyin okursa, onlar o kimseye kafi gelir.
Ravi: Hz. Ebû Mesud (r.a.)

4. Bu ümmet içinde Ebdallar otuz kişidir. Bunların kalbleri İbrahim (a.s)'ın kalbi gibidir. Onlardan biri vefat edince Allahü Teala, onun yerini başka biriyle doldurur.
Ravi: Hz. Ubâde İbni Samit (r.a.)

5. Ümmetimde Ebdallr otuzdur. Dünya onlar sayesinde ayakta durur. Yine onlar sayesinde yağmur yağdırılır. Ve Allah Tealanın yardımı, onlar sayesinde gelir.
Ravi: Hz. Ubâde İbni Samit (r.a.)

6. Ebdallar Şamdadırlar, Kırk kişidirler. Biri vefat ettiğinde Allah teala onun yerine başkasını getirir. Onlar sayesinde yağmur yağdırılır, düşmanlara karşı galib gelinir ve yine onlar sayesinde Şam ehlinden azab kaldırılır.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

7. Ebdallar kır erkek, kırk da kadındır. Bunlar bir erkek vefat ettiğinde, Allah Teala onun yerine bir erkek ve kadın vefat ettiğinde de Allah teala onun yerine bir kadın getirir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

8. Ebdallar Şam ehlindendir. Onların sayesinde yardım görülür. Ve onlar sayesinde rızıklanılır.
Ravi: Hz. Avf İbni Malik (r.a.)

9. Ebdallar altmış kişidir. Onlar sözü çok derinleştirmezler. Bid'at sahibi değildirler. Batıl ve günah sözlere dalmazlar. Ve ucub sahibi de değildirler. Onlar nail oldukları bu dereceye çok namaz kılmak, çok oruç tutmak ve sadaka vermekle ulaşmamışlardır, lakin nefislerinin cömertliği, kalblerinin selameti, insanlara yaptıkları nasihatler sayesinde elde etmişlerdir. Ey Ali (r.a) onlar ümmetimin içinde kibrit-i ahmerden daha azdır.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)


Sayfa: 188

1. İhsan, Allah'a, Onu görüyormuşsun gibi ibadet etmendir. Her ne kadar sen onu görmezsen de O seni görür.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. Günah, kalblerin heyecanıdır. Hiç bir bakış (kadınlara) yoktur ki, onda şeytanın tamaı olmasın.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

3. En büyük ecir, Mescide en uzak yerden gelenindir. Sonra uzaklık sırası ile.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

4. Kötülükten korunmak iki türlüdür. Birisi nikahla, diğeri iffetli olmakla.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Namazda (secdede) eli (dirsekleri) bögre koymak, Cehennem ehlinin dinlenmesidir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Ezan, on dokuz sözdür. Kamet ise on yedi sözdür.
Ravi: Hz. Ebû Mahzure (r.a.)

7. Ruhlar, (muhtelif neviden) toplanmış askerlerdir. Onlardan Allah için tanışanlar, kaynaşırlar . Allah yolunda tanışmıyanlar, ihtilaf ederler. Söz açığa çıkınca, amel mahfuz olunca, lisanlar uyuşup, kalbler birbirine buğz edince ve her akraba sıla-i rahmi kesince, işte o zaman Allah onlara lanet eder ve sonra da onların kulaklarını sağır ve gözlerini görmez eder.
Ravi: Hz. Selman (r.a.)

8. Sarkıtmak, entari, gömlek ve sarıkta olur. Kim onlardan birini, böbürlenme veya kibir için yaparsa, Allah Teala kıyamet gününde o kimseye nazar etmez.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

9. "İstînâs" kendilerine selam verilen ev halkı, izin verinceye kadar hizmetçiyi çağırmandır.
Ravi: Hz. Ebû Eyyub (r.a.)

10. "İstînâs", ev halkına geldiğini bildirmek için, bir kimsenin "Subhanellah", Allahuekber, veya Elhamdülillah" demesi veyahutta "öksürmesi" demektir.
Ravi: Hz Ebu Eyyub (r.a.)

11. İslamda üç tip ev vardır. Yüksek olmayan, yüksek ve ğurfe (köşk). Yüksek olmayan eve bütün müslümanlar, sorulduğunda ancak "Ben müslümanım" diyerek girerler. Yüksek olanına ise bir kısım müslümanlar, amellerinin diğerlerinkinden daha faziletli olması sebebiyle, girerler. Ğurfe kısmına giriş sebebi ise, Allah yolunda cihaddır. Oraya girmeye, en faziletli mü'minler nail olurlar.
Ravi: Hz. Fadâle İbni Abid (r.a.)


Sayfa: 189

1. İslam zelûldür ve Zelûle mal olur. (Uyması kolaydır.)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

2. İslam artar, eksilmez. (Dahil olanlarla artar. Mürtedlerle eksilmez)
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

3. İslam çıplaktır. Giyimi haya, zineti vefa, mürüvveti ameli salih, diğeri de verâdır. Her şeyin bir temeli vardır. Müslümanlığın temeli de ashabı ve Ehli Beytimi (Resulallaha nisbeti olanı) sevmektir.
Ravi: Hz. Hüseyin İbni Ali (r.a.)

4. İslam, Allah'a şirk etmeksizin, Ona ibadet etmekliğin, namazı kılmaklığın, zekatı vermekliğin, orucu tutmaklığın, hacca gitmekliğin, emri bil- maruf ve nehy-i anilmünkerle emretmekliğin ve ehline selam vermekliğindir. Bunlardan birini terketmek, İslamiyet sehiminden birini terketmek demektir. Kim ki hepsini bırakırsa, müslümanlığa arkasını çevirmiş bir adam olur.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. İslam, ahlak güzelliğidir. (İslamın emrettikleri şeyler yapılırsa ahlak güzelleşir.)
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

6. İslam, aşikare olan şeylerdir. İman da kalbdedir. Takva buradadır. Takva buradadır, diyerek eliyle göğsüne işaret buyurdu.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. İslam bundan izzetlidir. (Müşriklerle dostluktan) İslamiyet üsttedir, bunun üstüne çıkılmaz. (Galibtir. Mağlub olmaz.)
Ravi: Hz. Aziz İbni Amr (r.a.)

8. İslamiyet on sehimden ibarettir. Kendisinde bir tanesi noksan olan kimse hüsrandadır: "La ilahe illallah (diye) şehadet etmek ki, bu millet (din)dir. İkincisi, namaz ki o fıtrattır. Üçüncüsü, Zekat ki o temizliktir. Dördüncüsü, oruç ki o kalkandır. Beşincisi, Hac ki o şeriattır. Altıncısı, Cihad ki o Urve (sarılmak)dır. Yedincisi, Emri bil-maruf ki o vefadır. Sekizincisi, nehy-i anil münker ki o hüccettir. Dokuzuncusu, cemaattir ki, o ülfettir. Onuncusu, Taattır ki o da ismettir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

9. Şerliler, hayırlılardan sonra yüz elli senedir. Dünya ehlinin hepsine hakim olurlar. Onlarda Türklerdir.(Türklerden maksad: Çinliler ve tatarı kebirdir ki, sonunda dünya bunların üzerinde kalacakmış)
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

10. Şerbetler beş şeyden yapılır. Buğdaydan, Arpadan, hurmadan, kuru üzümden ve baldan. Bu şerbetlerden hangisi aklı mahmur ederse, o içkidir.
Ravi: Hz. Numan İbni Beşir (r.a.)


Sayfa: 190

1. Misvak olmadığında parmak, misvak yerine geçer.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

2. Kurban, babanız İbrahim (a.s)'ın sünnetidir. Her kılına ve postunun her tüyüne bir sevap vardır.
Ravi: Hz. Zeyd İbni Erkam (r.a.)

3. Vasiyette, mirasçıları mutazarrır etmek, kebairdendir.
Ravi: Hz. Abbas (r.a.)

4. Ameller, Allahın indinde yedi türlüdür: iki amel vardır ki karşılığını vacib kılar. Diğer iki amel misli misline, bir amel on misli, bir amel yedi yüz misli kazandırır. Bir amel de vardır ki sevabını Allahdan başkası bilmez. Vacib kılan iki amele gelince, bir kimse ki, Allaha halisane ibadet eder ve Ona hiç bir şeyi şerik koşmadan kavuşursa, ona Cennet vacib olur. Bir kimse de, Allaha şirk koşarak mülaki olur ise, ona da Cehennem vacib olur. Bir kimse ki bir kötülük işler, misli ile cezalanır. (Ve iyiliğe niyet eder, yapamazsa, yine bir misli sevab alır) Bir kimes de bir iyilik işlerse on misli ile mükafatlanır. Ve bir kimse malını Allah yolunda infak ederse, nafakası, dirhemi yedi yüz dirhem, dinarı da yedi yüz dinar olacak şekilde katlanır. Oruç ise Allahu Teala içindir ki onu işliyenin sevabını Allah'dan başka kimse bilmez.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.a.)

5. Nafakada iktisad (harcayışta itidal) geçim ilminin yarısıdır.. Halk ile muhabbetli geçinmek, aklın yarısıdır. Ve sormasını bilmek te ilmin yarısıdır.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

6. İktisad, geçimin yarısı ve güzel ahlak ta dinin yarısıdır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. Kardeşlerin en büyüğü baba yerindedir.
Ravi: Hz. İbni Kelile (r.a.)

8. Malı çok olanlar, kıyamet gününde derecesi düşük olanlardır. Yalnız sağa da vermiş sola da ve güzelce de kazanmış, onlar müstesna.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

9. Tek parmakla yemek şeytan, iki parmakla yemek cebbar, üç parmakla yemek ise, Peygamberlerin yiyişidir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

10. Hizmetçilerle yemek, tevazudandır. Ve kim onlarla beraber yerse, Cennet ona müştak olur.
Ravi: Hz. Ümmü Seleme (r.anha)

11. İmam kalkandır. Tamam yaparsa, hem kendi lehine, hem sizin lehinize. Noksan yaparsa sizin için yine tamamdır. Noksanlık kendisine aittir.
Ravi: Hz. Ebû Şüreyhil Adevi (r.a.)


Sayfa: 191

1. İmam "damin" (kefil), müezzin ise "mü'temen" (emniyet edilen)'dir. Ey Allahım, imamları irşad et, müezzinleri de mağfiret et.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

2. Emanet rızkı, hıyanet ise fakirliği celbeder.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

3. Emirler Kureyştendir, emirler Kureyştendir, emirler Kureyştendir. Onlar şu üç şeyi yaptıkça, sizin onlar üzerinde, onların da sizin üzerinizde hakları vardır. Hükmettikçe adalet etmeleri, merhamet istendiğinde merhametli olmaları ve ahidlerinde vefa göstermeleri. Onlardan kim, bu üç şeyi yapmazsa, Allah'ın, meleklerin ve bütün insanların laneti onun üzerine olsun.
Ravi: Hz. Ebû Berze (r.a.)

4. Peygamberlerin hepsi, Davud oğlu Süleyman (a.s)'dan kırk sene önce Cennete girerler. Müslümanların fakirleri de zenginlerinden kırk sene önce Cennete girerler. Kulların salihleri de diğerlerinden kırk sene önce girerler Cennete. Şehirliler ise köy halkından kırk sene önce Cennete girerler. Bunun sebebi, şehirlerin, cemaatin ve oradaki zikir halkalarının fazileti ve bela geldiğinde, önce şehirlilere gelmesidir.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

5. Peygamberler, baba bir ana ayrı kardeşlerdir. Dinleri de birdir. Meryem oğlu İsa (a.s) da Benim kardeşimdir. Ve aramızda başka Peygamber yoktur. O, tekrar yeryüzüne gelecektir. Onu gördüğünüzde tanırsınız. Orta boylu, kırmızı-beyaz renkli bir zattır. Üzerinde Mısır kumaşından iki parçalı elbise vardır. Su isabet etmediği halde başında damlalar görülür. (Geldiğinde) putu kırar, domuzu öldürür, cizyeyi kaldırır ve milletleri islama davet eder. İslamdan başka din kalmaz. Arslanlar develerle, kaplanlar sığırlarla, kurtlar koyunlarla beraber dolaşıp otlarlar. Ve çocuklar yılanlarla oynar ve hiç biride diğerine zarar vermezler. O kırk sene yaşayacak ve ölecektir. Cenazesini müslümanlar kaldıracaktır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. Peygamberler kılavuz ve fakihler efendilerdir. Onların meclisinde bulunmak ilmi artırır. Ömrünüz mahfuz olduğu halde, siz her geçen gece ve gündüzle geçmekte olan ecele bağlısınız. Ve ölüm size ansızın gelir. Kim, hayır ekerse neşe ile biçer ve kim de şer ekerse kederle biçer.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)


Sayfa: 192

1. Ensar, Müzeyne, Cüheyne, Ğıfar, Eşcar ve Abdüddar oğullarının velisi Benim. Ve Allah ve Resulu bunların velisidir.
Ravi: Hz. Ebû Eyyub (r.a.)

2. Ensar, iç gömleği, diğer insanlar da dış esvabı gibidir. Bütün insanlar bir tarafı tutsalar ve Ensar da bir tarafı tutsa, Ben Ensar'ın tarafını tutarım. Arada hicret olmasa idi Ben de Ensardan biri olurdum.
Ravi: Hz. Saad (r.a.)

3. Ensar dostlarımdır, dinde kardeşlerimdir, düşmanlara karşı da yardımcılarımdır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

4. Ensarı ancak mü'min sever. Ve münafıktan başkası da buğz edemez. Onları seveni Allah da sever, buğz edene Allah da buğz eder.
Ravi: Hz. Bera (r.a.)

5. Ensar, mü'minlerin alametidir, münafıkların da alametidir. Onlara ancak mü'minler muhabbet besler ve ancak münafıklar buğz eder.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

6. Eller, tasarrufta üçtür! Allah'ın eli en yüksek olanıdır. Sadaka verenin eli de ondan sonradır. İstiyenin ile ise en aşağı olandır. Böyle olduğu için malının artanını ver ve fırsatı kaçırma.
Ravi: Hz. Malik İbni Nadale (r.a.)

7. İman, kalb ile bilmek, lisan ile söylemek ve erkan ile amel etmektir.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

8. Allah'a iman, dil ile ikrar, kalb ile tasdik ve aza ile amel etmektir.
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

9. İman, Allah'a, Melaikeye, Kitaba, Peygaberlere, ahiret gününe, ölüme ve öldükten sonra dirilmeye inanman, Cennete, Cehenneme, hesaba, mizana inanman, kaderin hepsine, hayır ve şerre (Allah'ın elile meydana geldiğine) inanmandır. Böyle yaptığın takdirde, iman etmiş olursun.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

10. İman, havatıra bağlıdır. Mü'min hemme (gam'ma) mağlub olmaz.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

11. Kalbde iman demek, Allah'ı sevmek demektir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)


Sayfa: 193

1. İman çıplaktır. Süsü haya, elbibesi takva ve sermayesi de fıkıhtır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. İman Yemenlidir. Onlar Bendendir ve Bana kavuşacaklardır. Mesafe uzaktır. Yakında size yardımcı olmak için gelecekler. Onlara hayırlı olmanızı emrediyorum.
Ravi: Hz. İbni Amr (r.anhüma)

3. İman, haramlardan ve tamâ'lardan afiftir. (İmanlı kimse) bunlara bulaşmaz.
Ravi: Hz. Muhammed İbni Nadr (r.a.)

4. Kadere iman, tevhidin nizamıdır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

5. Kadere iman, hemmi ve hüznü giderir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. İman kalbde sabittir. Yakinde hatarattır. (Yani semeresi gelici geçici şekildedir.)
Ravi: Hz. Saad (r.a.)

7. İman çıplaktır. Elbisesi takva, süsü haya, sermayesi fıkıh ve meyvası da ameldir.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

8. İman iki eşit parçadır. Yarısı sabır, yarısı şükürdür.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. İman ile amel, bir karında şeriklerdir. Allah (z.c.hz) leri biri olmayınca diğerini kabul etmez.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

10. İman demek, namaz demektir. Kim ki namaz için kalbini boşaltır ve o namazı itina ile, vaktine ve sünnetine dikkat ederek muhafaza ederse, işte o mümindir.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

11. İman üçyüz otuz kısımdır. Kim onlardan birini layıkı ile öderse Cennete girer.
Ravi: Hz. Mugire (r.a.) dedesinden

12. İman, yetmiş küsur şubedir. Efdali "La ilahe illallah" sözü ve en aşağısı da, eza verecek bir şeyi, yoldan kaldırmaktır. Haya da imandan bir şubedir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

13. İman, altmış küsur şubedir. "Haya" da imandan bir şubedir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

14. İman, yetmiş-yetmiş iki yapıdır. Ve en efdalı "La ilahe illallah" ve en aşağısı, yoldan eza verecek bir şeyi kaldırmaktır. Haya da ondan bir şubedir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)


Sayfa: 194

1. Emirler Kureyş'ten olur. İyisi, iyilerin ve füccarı da facirlerin emirleri olurlar. Eğer Kureyş size, burnu ve kulağı kesik bir habeşi köleyi bile emir yapsa, İslam ile boynunun vurulması arasında muhayyer bırakılmadıkça, onu dinleyin ve kendisine itaat edin. Bir kimse bu durumda bırakılırsa İslamı terk etmesin, boynunu uzatsın.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

2. Selamı önce veren kibirden beridir.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

3. Deniz, Cehennemdendir.
Ravi: Hz. Yahya İbni Umeyye (r.a.)

4. Denizin hepsi temizdir ve suyu da temizleyicidir. (Çıkan av helaldır)
Ravi: Hz. Şuayb (r.a.) babasından

5. Denizin suyu temizleyici ve ölüsü de helaldir. (Ölmüşü çıkarıp yemek helal değildir.)
Ravi: Hz. Süleyman İbni Musa (r.a.)

6. Hasislik on bölüktür. Dokuzu İranlılarda, biri de diğer bütün insanlardadır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. Hasis o kimsedir ki, yanında Ben anıldığımda selat-ü selam getirmez.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

8. Elbise ve süse ehemmiyet vermemek imandandır. (Eski ve kabalığına, kire değil)
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

9. İyilik, nefsin sükunet bulanı ve kalbin de tatmin olanıdır. Günahda ise için rahat etmez ve kalin de mutmain olmaz, müftüler sana fetva verse bile.
Ravi: Hz. Ebû Salabe (r.a.)

10. İyilik, ahlak güzelliği, günah ise içini tırmalayan ve insanların haberi olmasını istemediğin şeydir.
Ravi: Hz. İbni Semian (r.a.)

11. İyilik çürümez, günah unutulmaz, Allah da ölmez. İstediğini yap, karşılığını bulacaksın.
Ravi: Hz. Ebud Derda (r.a.)

12. Bereket atın alınlarındadır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

13. Bereket, yemeğin ortasına iner. Onun için kenarından yiyin, ortasından yemeyin.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

14. Bereket şu üç şeydedir; Cemaatte, tiritte ve sahur yemeği yemekte,
Ravi: Hz. Selman (r.a.)


Sayfa: 195

1. Bereket büyüklerinizdedir. Kim ki küçüklerine merhamet, büyüklerine tazim etmezse, o bizden değildir.
Ravi: Hz. EbuUmame (r.a.)

2. Bereket büyüklerinizdedir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. Bereket büyüklerinizdedir. Onlar da ehli ilimdir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Bereket koyundadır. Güzellik devedendir. Bereket koyundadır. Güzellik devedendir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

5. Namazda tükürmek, sümkürmek, hayız görmek ve uyuklamak şeytandandır.
Ravi: Hz. Sabit (r.a.)

6. Mescidde tükürmek seyyiedir. Ve onu gidermek hasenedir.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

7. Mescidde tükürmek günahtır. Kefareti de onu gömmektir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

8. Üç ile dokuz sene arasına "bid'i" denir.
Ravi: Hz. Niyad (r.a.)

9. Dinde kibir, tefekkürün azlığıdır. İbadet ise az yemektedir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

10. Yemekten evvel bostan (kavun, karpuz) yemek şifadır. Bir çok dertleri giderir.
Ravi: Peygamberimiz (s.a.v)ın bazı amcalarından

11. "Bakara" suresi Kur'anı Kerim'in sinamı (tepesi) ve zirvesidir. Ve Bakara suresinin her ayetiyle seksen melek inmiştir. "Allahü La ilahe illa Hüvel Hayyül Kayyum" Arşı Ala katından çıkarılarak vasl edilmiştir. "Yasin suresi" ise Kur'anı Kerim'in kalbidir. Bir kimse ki, Allah'ı ve ahireti kasdederek O'nu okursa, Allah o kimseyi mağfiret eder. Yasin'i ölülerinize de okuyun.
Ravi: Hz. Ma'kil İbni Yesar (r.a.)

12. Sığır da, devede yedi kişi için kurban edilebilir.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

13. Ağlamak merhamettendir. Bağırıp çağırmak şeytandandır.
Ravi: Hz. Buheyr İbni Abdullah (r.a.)

14. Bela, insanın diline bağlıdır. Bir kimse bir şeyi "yapmam" dedimi şeytan her işini bırakıp onu yaptırana kadar uğraşır.(Allah'ı anarak söylemesi lazım gelir.)
Ravi: Hz Ebud Derda (r.a.)

15. Kız çocukları şayanı merhamettir. Techiz edilmişlerdir ve bereketlidirler. Kim ki bir kızı olursa, Allah o kızı o kimseye Cehenneme perde eder. İki olursa, onlar sebebiyle o kimseyi Cennetlik eder. Kimin ki üç kızı varsa veya üç kız kardeşine bakıyorsa, ondan cihad ve sadaka sakıt olur.
Ravi: Hz. İbni Enes (r.anhüma)


Sayfa: 196

1. Sure-i Kehf okunan eve o gece şeytan giremez.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Muğaffel (r.a.)

2. Bir evde Kur'an okunduğunda melâike hazır olur. Şeytanlar çekilir. Ev halkına genişlik hasıl olur ve hayır çok, şer az olur. Bir evde ise Kur'an okunmadığında, orada şeytanlar hazır olur, melâike bulunmaz, ev halkına darlık gelir, hayır azalır ve şer çoğalır.
Ravi: Hz Enes (r.a.)

3. Beyt-i Mamur semadadır. Ve ona "Surah" ismi verilir. Bu, beyt-i Haram misillidir. Ve onun hizasına gelir. Düşecek olsa, onun üstüne düşerdi. Her gün yetmiş bin melek onu ziyarete gelir, her gelen melek bir defa gelmek şartıyla. Onun semadaki kıymeti, Beytullah'ın kıymeti gibidir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

4. Beyt-i Mamur yedinci semadadır. Orayı her gün, ilk defa görmekte olan yetmiş bin melek ziyaret eder. Kıyamet kopuncaya kadar da bu böyle devam eder.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

5. Beyt (Kabe), mescid ehlinin kıblesidir. Mescidi Haram da, Harem ehlinin (Mekke ahalisinin) kıblesidir. Harem (Mekke) ise ümmetimden şark ve garbtaki arz ehlinin kıblesidir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

6. İçindeki Kur'an okunan ev, gök ehline, yerden yıldız gözüktüğü gibi görünür.
Ravi: Hz. Âişe (r.a.)

7. Alış veriş karşılıklı rızadır. Muhayyerlik "Safka" (Reddi anlatan işaret) den sonradır.
Ravi: Hz. Abdullah İbni Ebu Evfa (r.a.)

8. Alan ve satan, ahid meclisi içinde muhayyerdir. Sadık olurlarsa ve özrü olup, o da meydanda ise, bu ahid onlara mübarek olur. Amma, ayıbını gizlerler ve doğru konuşmazlarsa, o alış verişte bereket olmaz.
Ravi: Hz. Hakim İbni Huzzam (r.a.)

9. Satıcı ve alıcılar birbirlerinden henüz ayrılmamışlarsa ikisi de muhayyendir. Veya biri diğerine "Muhayyer kalalım" diyesiye kadar.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

10. Alıcı ve satıcılar akid meclisinden ayrılmadıkça muhayyerdir. Eğer muhayyerliği artaya koyarlarsa, muhayyerlik sonra da devam eder.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

11. İspat davacıya, yemin de inkar edene düşer. Yalnız kan davasında böyle değildir.
Ravi: Hz. Şuayb (r.a.) babasından

12. Günahtan tövbe eden günahsız gibidir.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)


Sayfa: 197

1. Günahtan tövbe eden, günahsız gibidir. Ve Allah teala bir kulu sevdiğinde, günah o kula zarar vermez. (Ya günah işlemez veya işlerse nedamet getirmesine sebeb olur. )
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

2. Günahtan tövbe eden günahsız gibidir. Günahı bırakmadan istiğfar eden, Allah'la alay ediyor demektir. Bir kimse müslüman birine eza ederse, bundan dolayı o adama, yerde biten hurma ağaçları kadar günah terettüp eder.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

3. Emin, doğru ve müslüman tacir kıyamet gününde şehidlerle beraberdir.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

4. Doğru, emin bir tacir; Nebiler, Sıddıklar ve Şehidlerle beraberdir.
Ravi: Hz. Ebû Said (r.a.)

5. Teenni her şeyde hayırdır. Ahiret amelinde değil.
Ravi: Hz Saad İbni Vakkas (r.a.)

6. Allah'ın nimetini söylemek şükür, saklamak ise küfürdür. Aza şükretmeyen çoğa da şükretmez. İnsanlara teşekkür etmiyen, Allah'a da şükretmez. Cemaat rahmet, ayrılık ise azabtır.
Ravi: Hz. Nman İbni Beşir (r.a.)

7. Teenni Allahu Teala'dan acele ise şeytandandır.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

8. Teeni Allahu Teala'dandır. Acele şeytandandır. Allah'tan başka çok özür kabul eden yoktur. Ve Allah (z.c.hz)'lerine Hamdden sevgili bir şey yoktur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

9. Esnemek şeytandandır. Biriniz esnemek isterse, elinden geldiği kadar tutsun. "Haa" derse, şeytan güler.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

10. Kuvvetli esnemek ve kuvvetli aksırmak, şeytandandır.
Ravi: Hz. Ümmü Seleme (r.anha)

11. "Ettehiyatü lillahi vesselavatü vettayyibatül ğâdiyat (saadet ve rahmet sahibi) rayihat, zakiyat (ziyade ve temizlik sahibi) mübarekat, tahirat" bunların hepsi Allah'a layıktır.
Ravi: Hz. Hüseyin (r.a.)

12. Tedbir, maişet ilminin, iyi geçinmek aklın, hem (tasa) ihtiyarlığın yarısıdır. Ailenin kalabalık olmaması iki kolaylığın birisidir.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

13. Hak için tezellül, batılla zoraki kibirlenmekten izzete daha yakındır. Bir kimse batıl ile aziz olmak isterse, zulümsüzlük zilletle cezalandırılır.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

14. "Tesbih", mizanın yarısıdır. "Elhamdülillah" mizanı doldurur. "Tekbir" ise yerle göğü doldurur. Oruç, sabrın, temizlik ise dinin yarısıdır.
Ravi: Beni Selimden bir zat


Sayfa: 198

1. Tesbih, erkekler için el vurmak kadınlar içindir. (İmam namazda yanılınca) Bir adam namazda belirli bir işaret verirse namazı iade etsin.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. "Subhanallah" demek erkekler, el vurmak kadınlar içindir.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

3. Gazinin, gazadaki tesbihi yetmiş bin hasenedir. Hasanesi ise on katıyladır. (Gazada olmıyan tesbihin yetmiş bin misli)
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

4. "Tesvif" (Yapacağı şeyi geriye atmak) şeytanın şuaıdır. Ve onu mü'minlerin kalblerine bırakır. (Bu da mü'mini oyalar.)
Ravi: Hz. Abdurrahman İbni Avf (r.a.)

5. Allah'ın azameti hususunda, Cennet ve Cehennem hakkında bir lahza tefekkür, bir geceyi ihya etmekten iyidir. Ve Allah'ın zatını takdis hususunda, tefekkür eden, hayırlı kimsedir. İnsanların şerlisi de bunu yapmıyandır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

6. Dinde "tefekkuh" (dinin özünü ve icabatını öğrenmek) her müslümana borçtur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

7. Cuma günü tırnak kesmek şifa getirir ve derdi giderir. Yemekten evvel ve sonra el yıkamak da zenginlik getirir ve fakirliği giderir.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.a.)

8. Müttaki adam, Allah (z.c.hz)'leri indinde muhteremdir. Facir ise şaki ve kıymetsizdir.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

9. Bir adamın imamla alacağı tekbir, bin deveyi Haremi Şerif'e kurban yollamasından hayırlıdır.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

10. "Telbîne" (Bal, süt ve unla yapılan bulamaç) hastanın yüreğine rahatlık verir ve hüznünün bir kısmını giderir.
Ravi: Hz. Âişe (r. anha)

11. Hurma hurmaya, tuz tuza, buğday buğdaya, altın altına, arpa arpaya misli misline satılır. Gümüş gümüşe de ayni tarzda. Arada fark olursa bu ribadır. (Hatta birisi fea hurmadan iki, iyiden bir almak istiyor. Bunu da men ediyor. Satın, diğerini alın buyuruyor)
Ravi: Hz. Bilal (r.a.)

12. Cumaya erken gitmek, ümmetimin fıkarasının haccıdır.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

13. Tevazu, kulda yükselmeden başka bir şey arttırmaz. Tevazu edin ki, Allah sizi yükseltsin.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

14. Tevazu, kulda yükselmeden başka bir şey arttırmaz. Tevazu edin, Allah sizi yükseltsin. Afiv de azizlikten başka şey ziyade etmez. Af edin, Allah sizi izzetlendirsin. Sadaka da malı ziyadeden başka bir şey yapmaz. Tasadduk edin ki Allah size rahmet etsin.
Ravi: Hz. Muhammed İbni Umeyr (r.a.)

15. Tövbe, günahtan sonra o günahı bir daha yapmamaktır.
Ravi: Hz. İbni Mes'ud (r.anhüma)

16. Tövbeyi Nasuh, günaha nedametinle Allah'dan mağfiret dilemen ve ifrat suretile bir günah yaptıktan ve tövbe ettikten sonra bir daha o günahı yapmamandır.
Ravi: Hz. Ubey İbni Kaab (r.a.)

17. Tevhid Cennetin, Hamid de nimetin bedelidir. Cenneti de amellere göre taksim ederler. (Çok ameli olan çok pay alır.)
Ravi: Hz. Enes (r.a.)


Sayfa: 199

1. Kıyaset (akibet endişane)den sonraki tevekkül mev'izadır (derstir)
Ravi: Hz. İbni Aid (r.a.)

2. Teyemmüm iki darbdan ibarettir. Birisi yüz için, ikincisi de dirseklere kadar eller için.
Ravi: Hz. İbni Ömer (r.anhüma)

3. Sabah namaz kıldığı yerde, güneş çıkıncaya kadar zikreden kimse, rızkını arama hususunda afakı dolaşan kimseden daha büyük bir iş yapmış olur.
Ravi: Hz. Osman (r.a.)

4. Üçüncü mel'undur.(Üç kişiyi bir hayvana binmiş görünce buyruldu.)
Ravi: Hz. Muhacir İbni Cunfuz (r.a.)

5. (Vasiyet) üçte birdir. Üçte bir (bile) çoktur. Senin vârislerini zengin bırakmadığın, onları başkalarına muhtaç bırakmaktan daha hayırlıdır. Ve sen Allah rızası için verdiğin nafakadan dolayı mükafatlandırılırsın. Hatta hanımının ağzına koyduğun lokmadan bile.
Ravi: Hz. Saad (r.a.)

6. Sarımsak, soğan, pırasa, bunlar iblisin miskidir.
Ravi: Hz. Ebû Ümâme (r.a.)

7. Zina cürmü yapan nikahlılar dövülür ve recm olunur. Bekarlar ise dövülüp sürgün edilirler.
Ravi: Hz. Ubey İbni Kaab (r.a.)

8. Dul (Nikah hususunda), velisinden fazla söz sahibidir. Kız olursa susması izin sayılır.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

9. Komşu, komşusunun şuf'asına daha layıktır. Yolları birse ve orada da yoksa gelmesi beklenir.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

10. Evden evvel komşu, yoldan evvel refik ve göçten evvel azık.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

11. Komşu altmış eve kadardır. Sağından solundan, arkasından ve önünden (4 taraftan)
Ravi: H. Ebu Hureyre (r.a.)

12. Dışarıdan mal getiren merzuktur. Muhtekir ise mel'undur.
Ravi: Hz. Enes (r.a.)

13. Kur'an'ı aşikare okuyan, aşikare sadaka veren gibi, gizli okuyan da gizli sadaka veren gibidir.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

14. Tam manasiyle cefa, küfür ve nifak odur ki, namaza daveti duyar da icabet etmez.
Ravi: Hz. Muaz İbni Enes (r.a.)

15. İnsanda güzellik lisanıdır.
Ravi: Hz. Ali (r.a.)

16. Güzellik, hakkıyla doğru sözlülük, kemal ise, sıdk ile doğru amel etmektir.
Ravi: Hz. Câbir (r.a.)

17. Cuma, bir evvelki ile bir sonraki Cumaya kadar olan (günahlara) ve üç gün fazlasına kefarettir. Bu, Cenab-ı Hakk'ın böyle buyurması sebebiyledir: "Kim ki bir hasene ile gelir, onun için on katı vardır." Ve namazlar da aradakilere kefarettir. Yine Allah Teala buyurdu ki: "İyilikler, kötülükleri giderir.
Ravi: Hz. Malik el Eş'ari (r.a.)

18. Cuma, her müslümana vacibtir (farzdır). Ancak şu dört kişi müstesna, Köle, kadın, çocuk yahut hasta.
Ravi: Hz. Tarık İbni Şahab (r.a.)